Επίδραση κοινωνικής στήριξης για την αποφυγή εμφάνισης κόπωσης συμπόνιας του νοσηλευτικού προσωπικού δημοσίων νοσοκομείων

Διπλωματική Εργασία uoadl:2898135 227 Αναγνώσεις

Μονάδα:
Κατεύθυνση Σχεδιασμός και Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας
Βιβλιοθήκη Επιστημών Υγείας
Ημερομηνία κατάθεσης:
2020-02-25
Έτος εκπόνησης:
2020
Συγγραφέας:
Κορμέντζα Χριστίνα-Ευαγγελία
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Λιονής Χρήστος, Καθηγητής, Ιατρική, Πανεπιστήμιο Κρήτης
Τούντας Ιωάννης, Καθηγητής, Ιατρική , ΕΚΠΑ
Καντζανού Μαρία, Επίκουρος Καθηγήτρια, Ιατρική , ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Επίδραση κοινωνικής στήριξης για την αποφυγή εμφάνισης κόπωσης συμπόνιας του νοσηλευτικού προσωπικού δημοσίων νοσοκομείων
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Επίδραση κοινωνικής στήριξης για την αποφυγή εμφάνισης κόπωσης συμπόνιας του νοσηλευτικού προσωπικού δημοσίων νοσοκομείων
Περίληψη:
Σκοπός:
Η διερεύνηση των στάσεων, πεποιθήσεων, συμπεριφορών αλλά και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των νοσηλευτών σχετικά με την κόπωση συμπόνιας σε δύο νοσοκομεία της Αττικής, το Γ.Ν.Α «Ιπποκράτειο» και το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικό». Περαιτέρω, μελετάται η ύπαρξη ή όχι της κοινωνικής στήριξης που μπορεί να έχουν οι νοσηλευτές προκειμένου να αποφευχθεί το φαινόμενο της «κόπωσης συμπόνιας».
Πληθυσμός Μελέτης :
Τον πληθυσμό μελέτης αποτέλεσαν συνολικά 300 νοσηλευτές και από τα δύο νοσοκομεία στα οποία διεξήχθη η έρευνα. Οι νοσηλευτές αυτοί προέρχονταν από όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες (πανεπιστημιακή εκπαίδευση, τεχνολογική εκπαίδευση και δευτεροβάθμια εκπαίδευση) και εργάζονταν στα κάτωθι τμήματα εργασίας :
1. Μονάδα εντατικής θεραπείας (Γενική Μονάδα, Καρδιοχειρουργική Μονάδα, Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας)
2. Τμήμα χειρουργείων
3. Αναισθησιολογικό τμήμα
4. Παθολογικές κλινικές
5. Χειρουργικές κλινικές
6. Τμήμα επειγόντων περιστατικών
Ο αριθμός των υπηρετούντων νοσηλευτών και από τα δύο νοσοκομεία διεξαγωγής της έρευνας είναι 500 νοσηλευτές. Οι επιλέξιμοι ,όμως, νοσηλευτές είναι μόνο οι 300 που συμμετείχαν στην έρευνα καθώς είναι εκείνοι οι οποίοι εργάζονται στα προαναφερθέντα τμήματα εργασίας και ανήκουν στις εκπαιδευτικές βαθμίδες τις οποίες εξετάζουμε (ΠΕ, ΤΕ, ΔΕ) σε σύγκριση με τους υπόλοιπους 200 νοσηλευτές οι οποίοι απασχολούνται σε διοικητικές θέσεις στα νοσοκομεία διεξαγωγής της έρευνας, στον εργαστηριακό τομέα των νοσοκομείων αυτών (εργαστήρια αιματολογικών εξετάσεων, τακτικά εξωτερικά ιατρεία)ενώ παράλληλα ανήκουν στην εκπαιδευτική βαθμίδα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ΔΕ) και της υποχρεωτικούς εκπαίδευσης (ΥΕ). Οι μη επιλέξιμοι νοσηλευτές δεν έρχονται σε επαφή με τους ασθενείς ούτε αλληλοεπιδρούν συναισθηματικά μαζί τους λόγω ότι η διάρκεια επαφής τους είναι περιορισμένη ή ακόμα και ανύπαρκτη.
Συλλογή Δεδομένων :
Η συλλογή δεδομένων έγινε με τη χρήση τεσσάρων δομημένων ερωτηματολογίων κλειστών ερωτήσεων τα οποία διερευνούν:
• Τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των ερωτηθέντων νοσηλευτών όπου οι ερωτηθέντες απαντούν σε ερωτήσεις σχετικές με την οικογενειακή τους κατάσταση, την επαγγελματική ζωή τους, το οικογενειακό εισόδημα τους κλπ.
• Την κλίμακα επαγγελματικής ποιότητας ζωής (ProQOL-CSF-R-IV) όπου οι ερωτηθέντες περιγράφουν είτε τις εμπειρίες τους (θετικές ή αρνητικές) μετά τη παροχή βοήθειας σε ασθενείς είτε την εργασιακή τους κατάσταση και πως αυτή διαμορφώνεται μετά από μία συνεχή παροχή βοήθειας σε τρίτους.
• Την κλίμακα αυτό-συμπόνιας (NSCS) όπου οι ερωτηθέντες απαντούν σε ερωτήσεις που απεικονίζουν το πως συμπεριφέρονται οι ίδιοι στους εαυτούς τους σε δύσκολες περιόδους.
• Την κλίμακα κοινωνικής στήριξης (SSS) όπου οι ερωτηθέντες αναφέρουν τον αριθμό των ατόμων του οικογενειακού και φιλικού τους περιβάλλοντος στον οποίο μπορούν να στραφούν για υποστήριξη και τον βαθμό ικανοποίησης από την υποστήριξη τους αυτή.
Διανεμήθηκαν συνολικά τριακόσια (300) ερωτηματολόγια. Τα διακόσια (200) ερωτηματολόγια διανεμήθηκαν στο Γ.Ν.Α «Ιπποκράτειο» και τα υπόλοιπα εκατό (100) στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικό». Συμμετείχαν και συμπλήρωσαν τα ερωτηματολόγια οικειοθελώς διακόσια δεκαεπτά (217) νοσηλευτές. Ειδικότερα, από τα διακόσια (200) ερωτηματολόγια που διανεμήθηκαν στο Γ.Ν.Α «Ιπποκράτειο» συμπληρώθηκαν και επιστράφηκαν τα εκατό πενήντα έξι (156) (ποσοστά απόκρισης 71,9%). Από τα εκατό (100) ερωτηματολόγια που διανεμήθηκαν στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικό» συμπληρώθηκαν και επιστράφηκαν τα εξήντα ένα (61) ( ποσοστό απόκρισης 60%) . Η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου διαρκούσε είκοσι λεπτά. Τα δεδομένα από τα ερωτηματολόγια καταχωρήθηκαν σε φύλλα του SPSS για να γίνουν οι απαραίτητες στατιστικές αναλύσεις περιγραφικής και επαγωγικής στατιστικής, με μέτρα κεντρικής τάσης και στατιστικά κριτήρια για συσχετίσεις και διαφορές. Τα αποτελέσματα από τις αναλύσεις των δεδομένων παρουσιάζονται σε επόμενο κεφάλαιο.
Αποτελέσματα:
Παρατηρήθηκε ότι το 88,5% των επαγγελματιών υγείας και συγκεκριμένα των νοσηλευτών παρουσιάζουν μέτριο επίπεδο ικανοποίησης συμπόνιας (κόπωση συμπόνιας), το 99% αυτών παρουσιάζει μέτριο επίπεδο επαγγελματικής εξουθένωσης (burnout) και το 55,8% μέτριο επίπεδο εμφάνισης δευτερογενούς τραυματικού στρες (secondary traumatic stress) Τα ποσοστά αυτά αναφέρονται κατά μέσο όρο σε γυναίκες νοσηλεύτριες με μέση ηλικία τα 42 έτη, οι οποίες ακολουθούν κυκλικό ωράριο στις βάρδιες τους και ανήκουν στο τεχνολογικό επίπεδο εκπαίδευσης. Επιπλέον, παρατηρήθηκε ότι το 46,1% των νοσηλευτών έχει τη τάση να νιώθει συμπόνια για τους συνανθρώπους τους, ενώ το 27,8% των συμμετεχόντων νοσηλευτών στην έρευνα δηλώνουν ότι περιβάλλονται από άτομα τα οποία μπορούν να τους υποστηρίξουν σε δύσκολες στιγμές σε πολύ ικανοποιητικό επίπεδο. Ακόμα, παρατηρήθηκε ότι η επαγγελματική εξουθένωση των νοσηλευτών επηρεάζεται από το επίπεδο της εκπαίδευσης αυτών (p-value0.038<0.05) και από την επιθυμία τους να αλλάξουν νοσοκομείο (p-value =0.000<0.05). Η εμφάνιση ικανοποίηση συμπόνιας (κόπωση συμπόνιας), παρατηρήθηκε ότι συνδέεται άμεσα με την επιθυμία των νοσηλευτών να αλλάξουν τμήμα εργασίας στο νοσοκομείο που εργάζονται (p-value =0.0109<0.05). Η εμφάνιση δευτερογενούς τραυματικού στρες παρατηρήθηκε ότι επηρεάζεται από την απόφαση των νοσηλευτών για επανεπιλογή του επαγγέλματός τους σήμερα (p-value0.008<0.05) .Επιπρόσθετα, παρατηρήθηκε ότι παρόλη τη βοήθεια και την στήριξη που μπορεί να δέχονται οι νοσηλευτές από το κοινωνικό τους περιβάλλον, θα απέτρεπαν τα παιδιά τους από το να ακολουθήσουν το νοσηλευτικό επάγγελμα (p-value0.016<0.05).
Συμπεράσματα:
Λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα των ερωτηματολογίων που αναφέρονται στη κλίμακα της επαγγελματικής ποιότητας ζωής συμπεραίνουμε ότι η κόπωση συμπόνιας (compassion fatigue), η ικανοποίηση συμπόνιας (compassion satisfaction), η επαγγελματική εξουθένωση (burnout), το δευτερογενές τραυματικό στρες (secondary traumatic stress) είναι υπαρκτά φαινόμενα της εποχής μας.
Οι νοσηλευτές εξουθενώνονται συναισθηματικά από τη συνεχή προβολή και συμμετοχή τους στον πόνο των ασθενών που φροντίζουν παρόλη την κοινωνική στήριξη που φαίνονται να δέχονται από τους οικείους τους σύμφωνα με την ανάλυση των αποτελεσμάτων των ερωτηματολογίων που αναφέρονται στη κλίμακα κοινωνικής στήριξης.
Μελλοντικά, θα πρέπει να σχεδιαστούν και να εφαρμοστούν τρόποι προκειμένου να στηρίζονται ψυχολογικά οι νοσηλευτές με τη βοήθεια κάποιου ειδικού και να αποφορτιστούν από τα συνεχή κυκλικά ωράρια εργασίας και κατ’ επέκταση από τη συνεχή έκθεση τους σε προβλήματα. Πρέπει να τους δοθούν κίνητρα προκειμένου να έχουν επαρκή ελεύθερο χρόνο για να αποκτούν δραστηριότητες εκτός εργασιακού χώρου οι οποίες θα τους προσφέρουν με τη σειρά τους ευχαρίστηση, ικανοποίηση και ψυχολογική αναθάρρησή κάνοντας την απόδοση τους στη δουλειά να έχει συνεχόμενη ροή.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Επιστήμες Υγείας
Λέξεις-κλειδιά:
Κόπωση συμπόνιας, Δευτερογενές τραυματικό στρες, Νοσηλευτής, Επαγγελματίας υγείας, Κοινωνική στήριξη
Ευρετήριο:
Ναι
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
2
Εικονογραφημένη:
Ναι
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
50
Αριθμός σελίδων:
64
Kormentza Christina Master.pdf (1 MB) Άνοιγμα σε νέο παράθυρο