Το Θρησκευτικό Στοιχείο στις όπερες του Giuseppe Verdi

Διδακτορική Διατριβή uoadl:2898745 175 Αναγνώσεις

Μονάδα:
Τμήμα Μουσικών Σπουδών
Βιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2020-07-15
Έτος εκπόνησης:
2020
Συγγραφέας:
Καλλιάς Κωνσταντίνος
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
'Ιρμγκαρντ Lerch-Καλαβρυτινού, Καθηγήτρια, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, ΕΚΠΑ.
Αχιλλεύς Χαλδαιάκης, Καθηγητής, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, ΕΚΠΑ.
Παύλος Σεργίου, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, ΕΚΠΑ.
Ιωάννης Φούλιας, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, ΕΚΠΑ.
Ιάκωβος Σταϊνχάουερ, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, ΕΚΠΑ.
Ευανθία Νίκα-Σαμψών, Καθηγήτρια, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, ΑΠΘ.
Νικόλαος Μαλιάρας, Καθηγητής, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, ΕΚΠΑ.
Πρωτότυπος Τίτλος:
Το Θρησκευτικό Στοιχείο στις όπερες του Giuseppe Verdi
Γλώσσες διατριβής:
Αγγλικά
Γαλλικά
Γερμανικά
Ελληνικά
Ιταλικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Το Θρησκευτικό Στοιχείο στις όπερες του Giuseppe Verdi.
Περίληψη:
Ένα από τα στοιχεία που κάνει το εκτενές έργο του Giuseppe Verdi να ξεχωρίζει από εκείνα των προκατόχων του στον χώρο της Ιταλικής όπερας του 19ου αι. (Rossini, Donizetti, Bellini) είναι η πληθώρα των θρησκευτικών αναφορών και των μεταφυσικών αναζητήσεων. Με εξαίρεση τη δεύτερη κατά σειρά κωμική του όπερα ("Un Giorno di Regno"), τον λίγο μεταγενέστερο Ernani και το εκπληκτικό κύκνειο άσμα του, την Λυρική Κωμωδία του Falstaff, οι θρησκευτικές αποχρώσεις είναι άμεσα αισθητές σχεδόν σε κάθε σελίδα της Βερντιανής δραματουργίας.
Η άρια-προσευχή, υποχρεωτική για κάθε "σοβαρή" όπερα της εποχής, δεν θα μπορούσε ν' απουσιάζει από τις όπερες του Verdi, όμως εδώ προσλαμβάνει εντελώς διαφορετικές διαστάσεις και προοπτικές. Τόσο τα σχετικά κείμενα των λιμπρέττων, όσο και η μουσική απόδοση ενός εκάστου εξ αυτών, αποκλύπτουν τις εσώτερες πτυχές της ψυχολογίας των ηρώων, δημιουργώντας μοναδικές δραματικές εξάρσεις σττην κάθε όπερα. Όμως οι αμιγώς θρησκευτικές σκηνές δεν περιορίζονται σε κείμενα προσευχής. Εξέχουσα θέση στις όπερες του συνθέτη καταλαμβάνουν και οι θρησκευτικοί διάλογοι, ενώ όχι λιγότερο συχνά η ένταση κορυφώνεται χάρη στην ύπαρξη ενός θρησκευτικού χορωδιακού, άλλοτε μεμονωμένου και άλλοτε ενταγμένου στα πλαίσια μιας ευρύτερης θρησκευτικής Σκηνής. Oι αμιγώς θρησκευτικές αναφορές στο έργο του Verdi επεκτείνονται επίσης και στο ευαίσθητο πεδίο των θρησκευτικών διαφορών, ενώ στον Macbeth το δράμα εξελίσσεται με φόντο τις θρησκευτικές τελετουργίες μιας ομάδας Μαγισσών.
Ζώντας ο συνθέτης στην ταραγμένη, αλλά και δημιουργική εποχή του Risorgimento, δεν θα μπορούσε να μη συνδυάσει τις θρησκευτικές αναφορές στις όπερές του με το πατριωτικό καθήκον: ο Nabucco, η Giovanna d' Arco, ο Attila, η Battaglia di Legnano, αλλά και η πολύ μετεγενέστερη Aida βρίθουν θρησκευτικών αναφορών, όπου η πίστη στον Θεό συνδυάζεται με την αγάπη για την πατρίδα.
Οι ιστορικές συγκυρίες ωστόσο, και συγκεκριμένα η αποτυχία των επαναστατικών εξεγέρσεων του 1849, οδήγησαν τον συνθέτη στο να εστιάσει περισσότερο στις ανθρώπινες σχέσεις. Η ιδιαίτερα προσφιλής σε αυτόν σχέση πατέρα-κόρης προσλαμβάνει συχνά θρησκευτικό χαρακτήρα, ενώ στον λιγότερο γνωστό Stiffelio το θέμα των συζυγικών σχέσεων εξετάζεται σ' όλες τις δυνατές θρησκευτικές του διαστάσεις. Στα πλαίσα αυτής της ενότητας ξεχωριστή θέση ακόμη καταλαμβάνει και το ζήτημα της σχέσης ανάμεσα στη δικαιοσύνη των ανθρώπων και στη δικαιοσύνη του Θεού, με κορυφαίες στιγμές την πραγματοποίηση δικαστικών διαδικασιών με εμφανή χαρακτήρα θρησκευτικής τελετής.
Τέλος, εξαίρεται με μοναδικό τρόπο ο λυτρωτικός αλλά και βαθειά θρησκευτικός χαρακτήρας της ερωτικής σχέσης, καθώς αυτή φέρεται να ολοληρώνεται "στον Ουρανό", πέραν του κόσμου τούτου, πλάι στον ίδιο τον Θεό: μέσα απ' αυτή τη σχέση, οι Βερντιανοί ήρωες καταφέρνουν τελικά να υπερβούν τον ίδιο τον θάνατο, περνώντας στην αιωνιότητα.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Θρησκεία
Λέξεις-κλειδιά:
Θρησκεία, Πατρίδα, Αγάπη, Έρωτας, Θάνατος, Αιωνιότητα
Ευρετήριο:
Όχι
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Εικονογραφημένη:
Ναι
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
3.307
Αριθμός σελίδων:
908
ΤΟ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΣΤΙΣ ΟΠΕΡΕΣ ΤΟΥ GIUSEPPE VERDI (2).pdf (9 MB) Άνοιγμα σε νέο παράθυρο