Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Δρ. Ευθύμιος Λέκκας , Καθηγητής ΕΚΠΑ
Δρ. Βαρβάρα Αντωνίου, Δρ. Γεωλόγος , Ειδ. Διδ. Προσωπικό ΕΚΠΑ
Δρ. Στυλιανός Λόζιος, Αναπλ. Καθηγητής ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Η πολυδιάστατη σημασία της ενημέρωσης στη διαχείριση των φυσικών καταστροφών αποτελεί γεγονός αδιαμφισβήτητο, καταδεικνυόμενο από τη σχετική βιβλιογραφία, αλλά και από όλα τα εκπονούμενα σχέδια από τους αρμόδιους φορείς της πολιτικής προστασίας. Σε όλα τα στάδια μιας φυσικής καταστροφής, αλλά και στη διαχείριση αυτής, είτε προ-καταστροφικά, είτε κατά τη διάρκεια εξέλιξης μιας καταστροφής, είτε μετα-καταστροφικά, οι άνθρωποι έχουν ανάγκη από ενημέρωση.
Προφανώς το είδος της ενημέρωσης που χρειάζονται, αλλά και ο τρόπος επίτευξης, είναι διαφορετικός σε κάθε φάση, είτε αφορούν θέματα προστασίας και πρόληψης, είτε έχουν να κάνουν με ζητήματα σχεδιασμού και ετοιμότητας. Αναντίρρητα ο ρόλος της ενημέρωσης στην αποφυγή εκδήλωσης πανικού από το κοινό και στην ψύχραιμη αντίδρασή του σε μια επικείμενη ή εκδηλούμενη φυσική καταστροφή είναι ζωτικής σημασίας, καθόσον μπορεί να οδηγήσει στις μικρότερες δυνατές απώλειες ζωής και στον περιορισμό των οικονομικών επιπτώσεων.
Στον τομέα της μείωσης των καταστροφών, ήδη, τα θέματα ενημέρωσης-πληροφόρησης θεωρούνται σημαντικά. Πολύ χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή της οργανωμένης απομάκρυνσης πληθυσμού λόγω επικείμενης ή εξελισσόμενης πυρκαγιάς ή πλημμύρας, όπου η ενημέρωση ήδη θεωρείται ως η καρδιά του προβλήματος.
Άλλωστε η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει κάποιος που διαχειρίζεται επικοινωνιακά μια καταστροφή είναι η ανάγκη για αντικειμενική, γρήγορη, έγκυρη και ειλικρινή ενημέρωση, χωρίς υπεκφυγές, με τέτοιο τρόπο, όπου, αφενός θα αναδεικνύει την εγρήγορση και παρουσία του κρατικού μηχανισμού στην προσπάθεια επαναφοράς της κατάστασης σε φυσιολογικούς ρυθμούς και αφετέρου θα ενημερώνει-πληροφορεί, χωρίς να επιτείνει τη γνωστική σύγχυση ή την έμφυτη αγωνία που διακατέχει τους ανθρώπους. Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (Μ.Μ.Ε.), τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (π.χ. facebook, twitter) και η ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών έχουν αυξήσει τις δυνατότητες αμφίδρομης ενημέρωσης, μεταξύ των αρμόδιων αρχών, αλλά και των ίδιων των πληγέντων, αναφορικά με την κατάσταση και τις ανάγκες που υπάρχουν.
Μένουν όμως πολλά ακόμα να γίνουν, για να αποκτήσει η ενημέρωση τη σημασία που της πρέπει και ιδίως για να αποτελέσει μέσον συμμετοχής, διαφάνειας και λογοδοσίας.
Η θεωρητική προσέγγιση των ως άνω εκτεθέντων ζητημάτων και η μελέτη περίπτωσης της Μάνδρας Αττικής, αναφορικά με τη σημασία της έγκαιρης και έγκυρης ενημέρωσης οδηγούν σε μια ουσιώδη εξαγωγή συμπερασμάτων που θα λειτουργήσουν ως εργαλείο για τη μελλοντική διαχείριση φυσικών καταστροφών.
Λέξεις-κλειδιά:
Ενημέρωση, Διαχείριση Φυσικών Καταστροφών, Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, Μάνδρα Αττικής.
