Μονάδα:
Τμήμα Μουσικών ΣπουδώνΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2020-11-01
Συγγραφέας:
Ζαχαρόπουλος Κωνσταντίνος
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Γεώργιος Ζερβός, επίκουρος καθηγητής, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, ΕΚΠΑ.
'Ιρμγκαρντ Lerch-Καλαβρυτινού, Καθηγήτρια, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, ΕΚΠΑ.
Μάρκος Τσέτσος, Καθηγητής, Τμήμα μουσικών σπουδών, ΕΚΠΑ.
Νικόλαος Μαλιάρας, Καθηγητής, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, ΕΚΠΑ.
Ιάκωβος Σταϊνχάουερ, Επίκουρος καθηγητής, Τμήμα μουσικών σπουδών, ΕΚΠΑ.
Παύλος Σεργίου, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, ΕΚΠΑ.
Ιωάννης Φούλιας, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, ΕΚΠΑ.
Πρωτότυπος Τίτλος:
Η κινηματογραφική μουσική του John Williams (1975-2018): μελωδία, αρμονία, μορφολογικά πρότυπα και θεματική ενότητα
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Η κινηματογραφική μουσική του John Williams (1975-2018): μελωδία, αρμονία, μορφολογικά πρότυπα και θεματική ενότητα
Περίληψη:
Η παρούσα διατριβή στοχεύει στην σκιαγράφηση του στυλ του John Williams, όπως αυτό φαίνεται μέσα από τα κινηματογραφικά του θέματα (1975-2018), από ένα δείγμα 71 ταινιών.
Στο εισαγωγικό κεφάλαιο διασαφηνίζεται τι είναι στυλ, ποιο είναι το θέμα ενώ αναδεικνύεται και η ιστορική σημασία του 1975 με το Jaws, ως εναρκτήριας χρονιάς μελέτης του στυλ του συνθέτη. Εν συνεχεία αγγίζεται η υπάρχουσα βιβλιογραφία γύρω από τον Williams που ασχολείται κυρίως με την αφηγηματική υπόσταση των θεμάτων, συνοψίζονται τα κεφάλαια της έρευνας και παρουσιάζεται η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για τη συγγραφή της μελέτης.
Το πρώτο κεφάλαιο εξετάζει τον οριζόντιο άξονα, τη μελωδία. Σημειώνεται η δυσκολία του συνθέτη στο να κατασκευάζει μελωδίες που ακούγονται αναπόφευκτες, ενώ αναφέρονται κάποια κοινά μελωδικά χαρακτηριστικά των θεμάτων του όπως το χαρακτηριστικό ρυθμικό σχέδιο που δίνει πνοή στην μελωδία, τα χαρακτηριστικά φθογγικά σχήματα με τα μεγάλα πηδήματα από τα πρώτα κιόλας μέτρα, ίδιον του στυλ του συνθέτη καθώς και οι καλά οριοθετημένες φράσεις με τα αυστηρά όρια που θυμίζουν νεοκλασικά θέματα. Οι τέταρτες, οι πέμπτες και οι δεύτερες αποτελούν κυρίαρχα διαστήματα στην μελωδική κατασκευή, ενώ ο αιολικός δεσπόζει στις τροπικές μελωδίες του συνθέτη.
Το δεύτερο και εκτενέστερο κεφάλαιο της διατριβής ασχολείται με την αρμονία, που είναι κατά βάση χρωματική αλλά τονικοκεντρική, ένα αμάλγαμα παλαιότερων στυλ και συνθετών. Αρμονικά φαινόμενα που αφορούν την ποιότητα των συγχορδιών όπως τροπικές κλίσεις, συγκεκριμένες αρμονικές διαδοχές όπως η διαδοχή “tarnhelm” και η ακολουθία που περιλαμβάνει την οξυμμένη υποδεσπόζουσα, διπλές δεσπόζουσες, παράλληλη αρμονία κ.λπ. εμφανίζονται σε συγκεκριμένα παραδείγματα, ενώ δεν μένει ανεξερεύνητη και η φύση της δομής τους όπως στην τετραδική αρμονία, στις συγχορδίες μεθ’ εβδόμης κ.λπ., στις συγχορδίες με πρόσθετες νότες και στον ισοκράτη.
Στο τρίτο κεφάλαιο των μορφολογικών προτύπων επισημαίνονται κάποιοι από τους βασικότερους τύπους δόμησης του συνολικού όγκου των θεμάτων του Williams, με την πρόταση και την περίοδο – προερχόμενες αμφότερες από τα κλασικά πρότυπα – να κυριαρχούν. Παράλληλα αναφέρονται και άλλοι «καινούργιοι» τύποι, όπως η πρόταση με ρευστοποιούμενη τρίτη διατύπωση, η τρίπτυχη πρόταση, ή η αναπτυσσόμενη πρόταση, όλες πιο σύγχρονες εκδοχές της κλασικής πρότασης. Στο τέλος του κεφαλαίου παρουσιάζεται ένας συνοπτικός στατιστικός πίνακας που εξετάζει τη συχνότητα του κάθε τύπου στα υπό ανάλυση θέματα, καθώς και κάποια συμπεράσματα που μας κρύβουν οι αριθμοί.
Η θεματική ενότητα αποτελεί το αντικείμενο του τέταρτου και τελευταίου κεφαλαίου. Αφού εξετάζεται η ανάγκη να υπάρχουν συνδετικά στοιχεία ανάμεσα στα θέματα της μουσικής μιας ταινίας, το κεφάλαιο προχωράει σε 11 παραδείγματα από ταινίες όπου αυτό το φαινόμενο είναι περισσότερο ή λιγότερο αντιληπτό. Οι συνδέσεις αυτές συνίστανται περισσότερο σε μοτιβικές ομοιότητες είτε στο προσκήνιο είτε σε παρασκηνιακό επίπεδο, ενώ οι αναλύσεις είναι επηρεασμένες σε μεγάλο βαθμό από το πόνημα του Reti, The thematic process in music.
Ο επίλογος, αφού διατυπώσει στη αρχή του το καινούργιο που συνεισφέρει η διατριβή στον ακαδημαϊκό κόσμο ήτοι την ομαδοποίηση και συστηματοποίηση των γενικών υφολογικών στοιχείων του κινηματογραφικού Williams, συνοψίζει και ανακεφαλαιώνει τα βασικά σημεία της.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Καλές Τέχνες - Ψυχαγωγία
Λέξεις-κλειδιά:
κινηματογραφική μουσική, μελωδία, αρμονία, μορφολογία
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
2
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
646
