Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ανδρεάδου Ιωάννα, Καθηγήτρια, Τμήμα Φαρμακευτικής, ΕΚΠΑ
Μαρκαντώνη - Κυρούδη Σοφία, Καθηγήτρια, Τμήμα Φαρμακευτικής, ΕΚΠΑ
Οικονομίδης Ιγνάτιος, Καθηγητής Καρδιολογίας, Τμήμα Ιατρικής, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Η ψωρίαση είναι μια χρόνια νόσος στην οποία εμφανίζονται αργυρόχροα λέπια κι ερυθηματώδεις πλάκες στο δέρμα. Έχει γενετικό υπόβαθρο, ωστόσο ενδέχεται να είναι κι απόρροια άλλων παραγόντων, όπως ο ανθυγιεινός τρόπος ζωής.
Η παθογένεση της ψωρίασης που σχετίζεται με αυξημένη αγγειογένεση, διήθηση διαφόρων ανοσολογικών κυττάρων (ουδετερόφιλα, μακροφάγα, Τ – λεμφοκύτταρα) στο δέρμα και τον επακόλουθο ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό των κερατινοκυττάρων, είναι αρκετά περίπλοκη. Πρόσφατα αποδείχτηκε πως το αυξημένο οξειδωτικό στρες κι η δυσλειτουργία ορισμένων Τ – λεμφοκυττάρων, διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο σε αυτή. Ειδικότερα, οι αυξημένες ελεύθερες ρίζες οξυγόνου (ROS) έχει φανεί ότι προάγουν τον πολλαπλασιασμό των ΤΗ1, ΤΗ17, ΤΗ22, την ενεργοποίηση των μεταγραφικών παραγόντων MAPK, NF – kΒ, STAT, JAK στα ίδια κύτταρα και πως αναστέλλουν τις αντιφλεγμονώδεις δραστηριότητες των ΤREG. Έτσι, αυξάνεται η απελευθέρωση πολλών φλεγμονωδών κυτταροκινών, οι βασικότερες εκ των οποίων είναι οι ΙL – 17, ΙL – 22, ΙL – 23, ΤΝF – α, ΙFN – γ, VEGF που σε συνδυασμό και με άλλες κυτταροκίνες, χημειοκίνες οδηγούν στα προαναφερθέντα ιστολογικά σημάδια.
Η συντριπτική πλειονότητα των υπαιτίων κυττάρων (ουδετερόφιλα, μακροφάγα, δενδριτικά, ΤREG, ΤΗ1, ΤΗ17) για την πρόκληση της ασθένειας που εξετάζεται από την παρούσα διπλωματική με τις εκκρινόμενες φλεγμονώδεις ουσίες τους, ευθύνεται γενικά και για την εδραίωση της καρδιαγγειακής νόσου, εξηγώντας γιατί η τελευταία αποτελεί μια πολύ συχνή συννοσηρότητα σε ψωριασικούς ασθενείς.
Στις μέρες μας έχουν λάβει ένδειξη διάφορα φάρμακα για τον έλεγχο των κλινικών συμπτωμάτων της ψωρίασης. Ένας πρόσφατα εγκεκριμένος τέτοιος παράγοντας, με αξιοσημείωτα μάλιστα ασφαλές προφίλ παρενεργειών, είναι η απρεμιλάστη. Πρόκειται για έναν αναστολέα του ενζύμου PDE4, το οποίο εκφράζεται σε αρκετά από τα δυσλειτουργικά κύτταρα της συγκεκριμένης πάθησης κι οδηγεί σε αύξηση των επίπεδων cAMP. Η απρεμιλάστη ελαττώνει την έκφραση πολλών φλεγμονωδών κυτταροκινών και χημειοκινών, υπεύθυνων για τη διαμόρφωση της ψωρίασης, γεγονός που οδηγεί σε ύφεση των συμπτωμάτων της. Άλλα φάρμακα που επίσης αποτέλεσαν αντικείμενο μελέτης της παρούσας διπλωματικής εργασίας ήταν: η μεθοτρεξάτη, η κυκλοσπορίνη, η ετανερσέπτη, η αδαλιμουμάμπη, η ινφλιξιμάμπη κι η ουστεκινουμάμπη. Στη συνέχεια, κατανεμήθηκαν σε δύο κατηγορίες, με τη μεθοτρεξάτη και την κυκλοσπορίνη να απαρτίζουν αυτήν της κλασικής θεραπείας, ενώ τα υπόλοιπα τέσσερα εκείνη των βιολογικών παραγόντων.
Στη παρούσα διπλωματική εργασία βρέθηκε η επίδραση που έχουν σε δύο χρόνια τα τρία προαναφερθέντα είδη αγωγής σε δείκτες οξειδωτικού στρες και συγκεκριμένα στην μηλονική διαλδεΰδη (MDA) και στα πρωτεϊνικά καρβονύλια (PCS) πλάσματος 55 ασθενών με ψωρίαση.
Το αποτέλεσμα της παρούσας διπλωματικής αναφορικά με τα επίπεδα της MDA πλάσματος ψωριασικών ασθενών ήταν πως δε μεταβλήθηκαν στατιστικά σημαντικά με οποιαδήποτε εκ των τριών θεραπευτικών προσεγγίσεων. Το ίδιο ακριβώς αποδείχτηκε να ισχύει και για τα PCS πλάσματος όσων εξ αυτών λάμβαναν κλασική θεραπεία ή βιολογικούς παράγοντες. Η απρεμιλάστη αντίθετα αποτέλεσε τη μοναδική κατηγορία θεραπείας που συνέβαλε στην μείωση των επιπέδων των PCS. Φαίνεται ότι η απρεμιλάστη με το διαφορετικό μηχανισμό δράσης της επηρεάζει την έκκριση πλειάδας κυτταροκινών, κάποιες από τις οποίες σχετίζονται με την πρωτεϊνική υπεροξείδωση.
Λέξεις-κλειδιά:
απρεμιλάστη, καρδιαγγειακή νόσος, οξειδωτικό στρες, ψωρίαση
