Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Νανάς Σεραφείμ, Καθηγητής, Ιατρική σχολή, ΕΚΠΑ
Χριστίνα Ρούτση, Καθηγήτρια, Ιατρική σχολή, ΕΚΠΑ
Ιωάννης Α. Βασιλειάδης, Επίκουρος Καθηγητής, Ιατρική σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Οι λοιμώξεις λόγω πολυανθεκτικών μικροβίων, αποτελούν παγκόσμιος κίνδυνος για τη δημόσια υγεία και συνδέονται με υψηλούς δείκτες θνησιμότητας, νοσηρότητας, χρόνου νοσηλείας και κόστους περίθαλψης.
Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η συσχέτιση της βαρύτητας της κατάστασης των ασθενών κατά την εισαγωγή τους στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) με τον αποικισμό πολυανθεκτικών μικροβίων κατά τη διάρκεια νοσηλείας σε αυτή καθώς και η αξιολόγηση της συσχέτισης της παρουσίας πολυανθεκτικών μικροβίων σε ασθενείς της ΜΕΘ με το χρόνο παραμονής σε μηχανικό αερισμό και καταστολή.
Μεθοδολογία: Η παρούσα μελέτη είναι προοπτική και περιγραφική μελέτη παρατήρησης. Διεξήχθη στη ΜΕΘ του Γ.Ν.Α «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ» και η διάρκειά της ήταν 6 μήνες. Στη μελέτη, συμμετείχαν όλοι οι ασθενείς που εισέρχονταν στη ΜΕΘ με παραμονή σε μηχανικό αερισμό για τουλάχιστον 3 ημέρες. Για όλους τους ασθενείς που πληρούσαν τα κριτήρια εισαγωγής κατεγράφησαν δημογραφικά στοιχεία, αίτιο εισαγωγής στη ΜΕΘ, συνοδά νοσήματα καθώς και ο βαθμός βαρύτητας κατά την εισαγωγή μετά από αξιολόγηση αυτής με τις κλίμακες SOFA και APACHE II. Επίσης κατεγράφησαν η διάρκεια του μηχανικού αερισμού, η διάρκεια της καταστολής, η διάρκεια παραμονής στη ΜΕΘ καθώς και η έκβαση κατά την έξοδο από τη ΜΕΘ.
Τέλος έγινε καταγραφή των πρώτων θετικών καλλιεργειών σε πολυανθεκτικά μικρόβια από την ημέρα εισαγωγής στη ΜΕΘ έως και την έξοδο από αυτή.
Αποτελέσματα: Κατά την περίοδο της μελέτης εισήχθησαν στη ΜΕΘ 175 ασθενείς. Από τους 175 ασθενείς οι 69 παρέμειναν στην μελέτη και οι 106 αποκλείστηκαν από αυτήν. Από τους 69 ασθενείς που παρέμειναν στη μελέτη οι 32 εμφάνισαν 1η καλλιέργεια με πολυανθεκτικό μικρόβιο σε αιμοκαλλιέργεια ή ουροκαλλιέργεια ή βρογχικές εκκρίσεις.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, η παρουσία πολυανθεκτικού μικροβίου συσχετίστηκε με αυξημένο χρόνο παραμονής σε μηχανικό αερισμό (22.13±16.44 ημέρες vs. 11.89±11.98, p=0.005) και σε καταστολή (18.17±17.37 vs. 10.30±10.97, p=0.0227).
Το 46.6% (ν=32) των ασθενών που εισήχθησαν στη μελέτη εμφάνισαν πολυανθεκτικά μικρόβια στην πρώτη καλλιέργεια από δείγμα βρογχικών εκκρίσεων ή αίματος ή ούρων. Για τις κατηγορίες ανθεκτικότητας και τη σχέση τους κατά Gram, τα ευρήματα έδειξαν ότι από τους 32 ασθενείς που εμφάνισαν πολυανθεκτικό μικρόβιο, το 62.5% (ν=20) εμφάνισε MDR μικρόβια, το 31.3% (ν=10) εμφάνισε XDR μικρόβια και το 6.3% (ν=2) εμφάνισε PDR μικρόβια. Όσον αφορά την κατάταξη κατά Gram, φάνηκε ότι το 96.9% (ν=31) ανήκει στα GRAM- μικρόβια και το 3.1% (ν=1) ανήκει στα GRAM+ μικρόβια. Τέλος, δεν υπήρξε συσχέτιση μεταξύ της παρουσίας πολυανθεκτικών μικροβίων και της βαρύτητας κατά την εισαγωγή στη ΜΕΘ.
Συμπεράσματα: Από τα αποτελέσματα της μελέτης φαίνεται ότι η παρουσία πολυανθεκτικών μικροβίων συσχετίζεται με αυξημένο χρόνο παραμονής τόσο σε μηχανικό αερισμό όσο και σε καταστολή.
Στις ΜΕΘ, τα μεγάλα ποσοστά παρουσίας ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων οφειλόμενων σε πολυανθεκτικά μικρόβια έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση της νοσηρότητας και θνησιμότητας, την αύξηση του χρόνου νοσηλείας καθώς και την αύξηση του υγειονομικού κόστους.
Σύμφωνα με μελέτες, παράγοντες ανάπτυξης πολυανθεκτικών μικροβίων στη ΜΕΘ αποτελούν οι παρεμβατικές συσκευές, η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών φαρμάκων, η ανοσοκαταστολή, η διασπορά των μικροβίων, τα υποκείμενα νοσήματα, η βαρύτητα της νόσου κατά την εισαγωγή, η ηλικία του ασθενή και ο χρόνος νοσηλείας,
Συνεπώς, οι στρατηγικές επιτήρησης των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, οι καλλιέργειες επιτήρησης, τα πρωτόκολλα σωστής υγιεινής των χεριών, σωστής καθαριότητας ιατρικού εξοπλισμού και επιφανειών της ΜΕΘ συνιστούν σημαντικά βήματα για τη καλή παροχή φροντίδας και καλής πρόληψης ενάντια στον αποικισμό και στη διασπορά των πολυανθεκτικών μικροβίων.
Συμπερασματικά, είναι αναγκαία η διεξαγωγή πολυκεντρικών μελετών για τη καλύτερη αποτύπωση του προβλήματος.
Λέξεις-κλειδιά:
ΜΕΘ, Πολυανθεκτικά μικρόβια , Λοιμώξεις, Βαρέως πάσχοντες
