Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Νανάς Σεραφείμ, Ομότιμος Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Βασιλειάδης Ιωάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Φιλίππου Αναστάσιος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Εισαγωγή: Η Πολλαπλή Σκλήρυνση κατά Πλάκας (ΣΚΠ) αποτελεί μια πολύπλοκη, παθολογική και ετερογενή ασθένεια άγνωστης αιτιολογίας, χρόνια φλεγμονώδους μορφής, συνιστώντας μια απομυελινωτική νόσο του ΚΝΣ. Υπάρχει ένα σημαντικό ερευνητικό σώμα που συνηγορεί υπέρ της άποψης ότι η σωματική άσκηση είναι ευεργετική για τους ασθενείς με νευρολογικές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένων των ασθενών με ΣΚΠ. Η υδροθεραπεία παρέχει ενισχυμένα οφέλη στην άσκηση και στα αποτελέσματα αυτής λόγω των ιδιοτήτων του νερού, όπως η πλευστότητα και το ιξώδες. Έτσι τα τελευταία χρόνια διάφορες κλινικές μελέτες έχουν επιδιώξει να ερευνήσουν τα αποτελέσματα των θεραπευτικών προγραμμάτων παρέμβασης με υδροθεραπεία στα δυσμενή συμπτώματα της ΣΚΠ, όπως η κόπωση, η αστάθεια και η σπαστικότητα.
Σκοπός: Η διερεύνηση της επίδρασης της συστηματικής εκγύμνασης με ασκήσεις στο νερό σε ασθενείς με ΣΚΠ, που παρουσιάζουν κόπωση και έντονη σπαστικότητα στα κάτω άκρα.
Μεθοδολογία: Η χρήση λέξεων-κλειδιών, Multiple Sclerosis-MS-Hydrotherapy-Aquatherapy, στην αγγλική γλώσσα στην έγκυρη επιστημονική βάση Pubmed ανέδειξε έγκριτες επιστημονικές μελέτες και πειραματικές έρευνες σχετικά με την επίδραση της άσκησης και της υδροθεραπείας στα δυσμενή συμπτώματα της ΣΚΠ. Συγκεκριμένα βρέθηκαν 17 μελέτες που πληρούσαν τα κριτήρια ένταξης και διερευνούσαν την επίδραση της υδροθεραπείας σε ασθενείς με ΣΚΠ, ως προς τα παρεχόμενα οφέλη της, σε παραμέτρους όπως στην ισορροπία, στην κινητικότητα, στη σπαστικότητα και στην κόπωση.
Αποτελέσματα: Η ανασκόπηση ανέδειξε την ύπαρξη ενός αξιόλογου βιβλιογραφικού σώματος που παρουσιάζει σημαντικές επιστημονικές ενδείξεις ότι υπάρχουν εξαιρετικά οφέλη της άσκησης για τη ΣΚΠ και κυρίως της άσκησης στο νερό. Πειραματικές και τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες εντόπισαν και ανέδειξαν τη διαφοροποίηση της υδροθεραπείας από οποιαδήποτε άλλη μορφή άσκησης εδάφους βάσει τριών αρχών: της πλευστότητας, της θερμοδυναμικής και του ιξώδους. Η πλευστότητα μειώνει το βάρος του πλωτού μέσου και βοηθά στην αποφυγή της τριβής, που εμπεριέχει η άσκηση στο έδαφος. Δεύτερη αρχή είναι η θερμοδυναμική, κατά την οποία η θερμική ικανότητα του νερού είναι περίπου 1.000 φορές μεγαλύτερη από την ισοδύναμη ποσότητα αέρα. Με τον τρόπο αυτό παρέχει άμεση ψύξη επιφάνειας, η οποία λειτουργεί ως ένα μέσο προσαρμογής των ασθενών στο θερμικό στρες που προκαλείται από την άσκηση και μειώνει τη νευρική αγωγιμότητα των πασχόντων με ΣΚΠ. Και το ιξώδες, που δημιουργεί δύναμη αντίστασης μεγαλύτερη σε σύγκριση με την ίδια κίνηση στον αέρα. Η υδροθεραπεία παρέχει οφέλη, όπως η αύξηση του εύρους κίνησης, της δύναμης και της αντοχής. Ταυτόχρονα συμβάλει στη μείωση του φόβου για πτώσεις, στην υποστήριξη των αρθρώσεων, στην αποτροπή του τραυματισμού και στη βελτίωση της ιδιοδεκτικότητας, της ισορροπίας, της ορθοστάτισης και της βάδισης.
Συμπεράσματα: Παρά το γεγονός ότι η εκγύμναση με υδροθεραπεία φαίνεται να συμβάλει στη μείωση της κόπωσης και της σπαστικότητας, οι μελέτες σχετικά με την επίδραση της υδροθεραπείας στα συμπτώματα της ΣΚΠ είναι περιορισμένες και υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω κλινική έρευνα και κυρίως για τη διεξαγωγή Ελεγχόμενων Τυχαιοποιημένων Μελετών.
Λέξεις-κλειδιά:
Πολλαπλή Σκλήρυνση κατά Πλάκας, ΣΚΠ, Yδροθεραπεία, Άσκηση στο νερό.
