Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Τζινιέρη-Κοκκώση Μαρία, Επίκουρη Καθηγήτρια, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Αναγνωστόπουλος Δημήτρης, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Μανιαδάκης Γρηγόρης, Επιστημονικός Συνεργάτης, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Η προσπάθεια κατανόησης ασθενών των οποίων η συμπεριφορά χαρακτηρίζεται από βίαιες πράξεις και αυτοκαταστροφικότητα αποτελεί προϊόν συνεχιζόμενης ψυχιατρικής και ψυχαναλυτικής μελέτης από συγγραφείς (Perelberg, 1999, Campbell, 1995). Η βία σε αυτούς τους ασθενείς συναντάται συχνά μέσα από πράξεις εκτόνωσης (acting), αλλά και στροφής των πράξεών τους απέναντι στον εαυτό. O ορισμός που συναντάται για τη βία, κυρίως μέσα από το έργο του Glasser (Glasser, 1979) περιγράφει πως αυτή είναι «η εμπρόθετη πρόκληση σωματικής βλάβης σε άλλο άτομο» (Perelberg, 1999, σελ.2) με τον συγγραφέα να δίνει μια επιπλέον διάσταση σε αυτήν την βία, προσεγγίζοντας την μέσα από το πρίσμα της αυτοκαταστροφικότητας (self destructiveness). Η βία μπορεί να εμπεριέχει την επιθυμία για ένωση με το αντικείμενο, όπως η μητέρα (Glasser, 1985), ή το σώμα να γίνεται αντιληπτό ως ένα ξέχωρο αντικείμενο που βιώνεται απόν ή απειλητικά παρόν. Αυτές οι πράξεις έχουν συνδεθεί με δυσκολίες και διαταραχές στη λειτουργία της πρώιμης σχέσης με το αντικείμενο (Kernberg, 2004), με τις επιθέσεις στις συνδέσεις (Bion, 1962) ή με τη δυσκολία για σκέψη (Fonagy, 1995). Σε σύνδεση με τα παραπάνω, ένα σημαντικό ποσοστό μελετών έχει ασχοληθεί με τις μορφές που μπορεί να πάρει η πρώιμη σχέση μητέρας-παιδιού, μια περιοχή εμφάνισης έντονων συναισθηματικών διακυμάνσεων που εμπεριέχει τον κίνδυνο συγχώνευσης και δυσκολίας στην διαφοροποίηση του παιδιού από το αντικείμενο. Μεγάλης σημασίας στην παραπάνω περιγραφόμενη συνθήκη είναι η λειτουργία του πατέρα, ενός αντικειμένου που δεν έρχεται μόνο από έξω, αλλά υποθέτουμε ότι υπάρχει και μέσα στη σκέψη και τις φαντασιώσεις της μητέρας. Ταυτόχρονα, η πατρική λειτουργία συνδράμει στον αποχωρισμό του παιδιού από τη μητέρα, απορροφώντας την επιθετικότητα που εκλύεται από το παιδί εξαιτίας της απώλειάς της.
Με αφετηρία τα παραπάνω, μέσα από την παρούσα εργασία θα γίνει η προσπάθεια να αναπτυχθούν και να συνδεθούν, βάσει της ψυχαναλυτικής προσέγγισης, η έννοια της βίας και της αυτοκαταστροφικότητας, ο ρόλος της πατρικής λειτουργίας ως ένα τρίτο αντικείμενο απέναντι στη δυάδα μητέρας-βρέφους, καθώς και η μελέτη των φαινομένων που σχετίζονται με την απουσία του πατέρα και πώς αυτή συνδέεται ειδικότερα με την βία και την αυτοκαταστροφικότητα σε αυτούς τους ασθενείς.
Λέξεις-κλειδιά:
Βία, Αυτοκαταστροφικότητα, Πατέρας, Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεία
