Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Μαρία Κοσκολού, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, ΣΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η διαδικασία της γήρανσης οδηγεί στη μείωση της λειτουργικότητας των οργανικών
συστημάτων και γενικότερα της ευρωστίας του ανθρώπου. Ως συνέπεια της
διαδικασίας του γήρατος, η καρδιακή λειτουργία και η μέγιστη κατανάλωση
οξυγόνου μειώνονται. Στόχος αυτής της εργασίας είναι να δείξει μέσα από
ερευνητικά δεδομένα, την βελτίωση, κυρίως στην καρδιοαναπνευστική ικανότητα σε
υγιείς ανάσκητους ηλικιωμένους έπειτα από προγράμματα αερόβιας προπόνησης,
καθώς επίσης και οφέλη που προκύπτουν και σε άλλους τομείς της υγείας αυτών. Η
τακτική προπόνηση βελτιώνει τις λειτουργίες που είναι απαραίτητες για τη φυσική
κατάσταση στα γηρατειά. Η ένταση, η συχνότητα και η διάρκεια της αερόβιας
δραστηριότητας ποικίλλει από πρόγραμμα σε πρόγραμμα, οπότε και τα οφέλη
διαφέρουν κάποιες φορές μεταξύ τους. Ηλικιωμένοι που έλαβαν μέρος σε
προγράμματα τακτικής αερόβιας προπόνησης μέτριας έντασης και συχνότητας
βελτίωσαν αρκετά την μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου (VO2max: 11,6 – 24%) και
μείωσαν τον καρδιακό ρυθμό ηρεμίας, τη συστολική και διαστολική αρτηριακή πίεση
τους. Επίσης αύξησαν το αναερόβιο κατώφλι (13%) και βελτίωσαν το μέγιστο
παραγόμενο έργο τους κατά 17% ± 3%. Σε μερίδα ερευνών φάνηκε ότι πρωτόκολλο
σωματικής δραστηριότητας και μέτριας και υψηλής έντασης είχε παρόμοιες
ευεργετικές επιδράσεις στην αερόβια ικανότητα υγειών απροπόνητων ηλικιωμένων.
Μετά την ολοκλήρωση διαλειμματικών προγραμμάτων εκπαίδευσης, οι γηραιοί
δοκιμαζόμενοι αύξησαν σημαντικά την μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου (10-20%) και το
(αερόβιο) κατώφλι αερισμού τους (18,3-26%), ενώ σε κάποιο από αυτά ο μέγιστος
καρδιακός ρυθμός τους αυξήθηκε κατά 1,6% και σε άλλο πρόγραμμα ο καρδιακός
ρυθμός τους κατά την υπομέγιστη άσκηση ελαττώθηκε κατά 3%. Επιπλέον, σε
διαλειμματικά πρωτόκολλα άσκησης βελτιώθηκε η μέγιστη ανεκτή ισχύς (19,2%), ο
μέγιστος αερισμός (14%) και μειώθηκε ο καρδιακός ρυθμός (8%) σε κατάσταση
ηρεμίας. Σαν αποτέλεσμα της αερόβιας προπόνησης συμβαίνουν αγγειακές ii
προσαρμογές, οι οποίες διασφαλίζουν την αποτελεσματική και συνεχή ροή του
αίματος στους δραστήριους μύες.
Ακόμα, η συστηματική αερόβια άσκηση σε υγιή ηλικιωμένο πληθυσμό μειώνει τα
επίπεδα της ολικής χοληστερόλης (πριν 5,87 ± 1,17 μετά 5,55 ± 0,98 mmol / L), τις
συγκεντρώσεις λιποπρωτεϊνών χαμηλής πυκνότητας (πριν 3,70 ± 1,04 μετά 3,44 ±
0,84 mmol / L), και αυξάνει τα επίπεδα της λιποπρωτεΐνης υψηλής πυκνότητας.
Προγράμματα προπόνησης που συνδυάζουν ασκήσεις αντοχής και ενδυνάμωσης
φαίνεται να μειώνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακής θνησιμότητας και σαρκοπενίας
στους ηλικιωμένους, ενώ επιπλέον αυξάνουν την αερόβια ικανότητα (17%) και τη
δύναμη τους (22%). Σε σύγκριση με τους ανενεργούς ηλικιωμένους, οι δια βίου
σωματικά ενεργοί ηλικιωμένοι έχουν καλύτερα επίπεδα μεταβολικής, καρδιαγγειακής
και σκελετικής μυϊκής υγείας, όπως και υψηλότερη μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου.
Άτομα με προβλήματα υγείας θα πρέπει να συμβουλεύονται πρωτίστως τους γιατρούς
τους για θέματα γύρω από την άσκηση και να ακολουθούν τις οδηγίες τους. Τέλος, οι
ωφέλιμες επιδράσεις της συστηματικής άσκησης αναστρέφονται όταν ο άνθρωπος
σταματήσει να γυμνάζεται και εξαφανίζονται εντελώς με την παρατεταμένη διακοπή
της άσκησης και την ακινησία.
Λέξεις-κλειδιά:
γήρανση, ηλικιωμένοι, αερόβια προπόνηση, καρδιοαναπνευστική ικανότητα, τακτική άσκηση, μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου, καρδιαγγειακά οφέλη
