Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Νικόλαος Γελαδάς, Καθηγητής, Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Γρηγόριος Μπογδάνης, Καθηγητής, Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Μαρία Ψυχουντάκη, Καθηγήτρια, Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Περίληψη:
O διαιτητής καλείται να αποδώσει αλάνθαστα σε ένα απαιτητικό και αντίξοο, μερικές φορές περιβάλλον. Η συμμετοχή σε έναν αγώνα ποδοσφαίρου αποτελεί μία απαιτητική δραστηριότητα σε σωματικό, ψυχολογικό και νοητικό επίπεδο και επιφέρει κόπωση στο διαιτητή. Στο πλαίσιο της συνεχούς προσπάθειας του διαιτητή ποδοσφαίρου να είναι σε εγρήγορση και έτοιμος για κάθε αγωνιστική πρόκληση, είναι σημαντικό να προσδιοριστούν οι συνιστώσες της κόπωσης που είναι δυνατόν να σχετίζονται με τη λήψη απόφασης, ώστε ενδεχόμενη βελτίωση και σωστός χειρισμός τους, να συμβάλλει στην αποφυγή λανθασμένων αποφάσεων μέσα στον αγωνιστικό χώρο
Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνηθεί η επίδραση της ασκησιογενούς εκδήλωσης κόπωσης στην ικανότητα λήψης απόφασης σε διαιτητές ποδοσφαίρου. Συγκεκριμένα, εξετάστηκε εάν στο τέλος μιας δοκιμασίας άσκησης θα εμφανιστεί σωματική και νοητική κόπωση. Επιπλέον, εξετάστηκε εάν οι σωματικοί και ψυχο-γνωστικοί παράγοντες της κόπωσης επηρέασαν αρνητικά τη σωστή λήψη απόφασης.
Συνολικά 12 υγιείς άνδρες διαιτητές, ηλικίας 29±2 ετών, με ṼO2max ≥ 47,84±2,43 mL/kg/min, τιμή άγχους προδιάθεσης 34,58±5,78, γνωστικής ικανότητας 49,42±4,5 και παρόμοια διαιτητική εμπειρία (10-12 έτη), συμμετείχαν
στις πειραματικές διαδικασίες, χωρισμένες σε δύο συνθήκες, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν με τυχαία σειρά. Η πρώτη συνθήκη περιείχε βίντεο δοκιμασία ανάλυσης ποδοσφαιρικών φάσεων, χωρίς να πραγματοποιηθεί η υπαίθρια δοκιμασία έως εξάντληση (ΥΥΙRTL1) (ομάδα ελέγχου). Οι διαιτητές παρακολούθησαν 12 φάσεις ποδοσφαιρικού αγώνα και κλήθηκαν να λάβουν απόφαση. Έγινε έλεγχος του άγχους κατάστασης και συγκέντρωσης προσοχής πριν και μετά τη βίντεο δοκιμασία . Η δεύτερη συνθήκη περιλάμβανε βίντεο τεστ με σωματική δοκιμασία αυξανόμενης έντασης μέχρι εξάντλησης (Υο-Υο τεστ). Οι συμμετέχοντες παρακολουθούσαν κατά τη διάρκεια της προοδευτικά αυξανόμενης έντασης άσκηση έως εξάντληση φάσεις από ποδοσφαιρικό αγώνα και κλήθηκαν να λάβουν απόφαση. Οι φάσεις αυτές ήταν όμοιες με εκείνες τις φάσεις της ομάδας ελέγχου. Κατά τη διάρκεια της δοκιμασίας κόπωσης καταγράφηκε η καρδιακή συχνότητα (ΚΣ), η αντιλαμβανόμενη κόπωση κάτω άκρων (RPEκόπωσης), η αντιλαμβανόμενη αίσθηση δύσπνοιας (RPEδύσπνοιας) και η συναισθηματική κατάσταση των δοκιμαζόμενων. Πριν και μετά τo βίντεο τεστ-δοκιμασία κόπωσης μετρήθηκε η μέγιστη δύναμη χειρός και αξιολογήθηκε το άγχος κατάστασης και η συγκέντρωση προσοχής.
Η μέγιστη δύναμη χειρός μειώθηκε σημαντικά (1,76±0,67) μετά το βίντεο τεστ-Υο-Υο .Επίσης, στο τέλος της δοκιμασίας βίντεο τεστ-Υο-Υο, οι δοκιμαζόμενοι εμφάνισαν αρνητικές τιμές στη συναισθηματική τους κατάσταση (-0,5±0,9) και αυξήθηκαν σημαντικά η RPEκόπωσης (+5) και η RPEδύσπνοιας (+5±0,87). Συγκρίνοντας τις δύο συνθήκες, η απόδοση των διαιτητών στη λήψη απόφασης στη συνθήκη βίντεο τεστ με σωματική κόπωση μειώθηκε σημαντικά (10±4,24%) σε σύγκριση με τη συνθήκη βίντεο τες χωρίς σωματική κόπωση.
Συμπερασματικά, οι διαιτητές ανέπτυξαν σωματική κόπωση και συναισθηματική κόπωση μετά τη δοκιμασία βίντεο τεστ-Υο-Υο. Η κόπωση είχε αρνητική επίδραση στη λήψη απόφασης των διαιτητών ποδοσφαίρου, καθώς αυξήθηκε το ποσοστό των λανθασμένων αποφάσεων στο τέλος της δοκιμασία βίντεο τεστ Yo-Yo, σε σύγκριση με τη συνθήκη ελέγχου.
