Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Γεωργοπούλου Μαρία, Καθηγήτρια, Τμήμα Οδοντιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, ΕΚΠΑ
Τζανετάκης Γιώργος, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Οδοντιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, ΕΚΠΑ
Αγραφιώτη Αναστασία, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Οδοντιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
To συνεχώς αυξανόμενο πρόβλημα της μικροβιακής αντοχής προκλήθηκε από την υπερβολική χρήση αλλά και την κατάχρηση των αντιβιοτικών. Πολύ συχνά, τα αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται με σκοπό την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και των σημείων της πολφικής ή της περιακρορριζικής φλεγμονής (ΣΣΠΠΦ) Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, όμως, η χρήση τους αντενδείκνυται. Οι ασθενείς καταναλώνουν αντιβιοτικά πριν την οδοντιατρική επίσκεψη, είτε με δική τους πρωτοβουλία, είτε κατόπιν σύστασης του οδοντιάτρου.
Σκοπός: η μελέτη του ιστορικού κατανάλωσης αντιβιοτικών από ασθενείς με ΣΣΠΠΦ που προσήλθαν στην Πανεπιστημιακή κλινική της Οδοντιατρική Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Μέθοδος: συμμετείχαν ασθενείς με ΣΣΠΠΦ στη διάρκεια του τελευταίου (1) μήνα πριν την προσέλευσή τους στην μεταπτυχιακή κλινική της Ενδοδοντίας, την κλινική των επειγόντων περιστατικών και την κλινική συνολικής αντιμετώπισης ασθενών από τον 2/2019 έως τον 6/2020. Οι ασθενείς αρχικά, και οι θεράποντες στη συνέχεια συμπλήρωναν έναν ερωτηματολόγιο το οποίο είχε σχεδιαστεί ώστε να συλλέγει πληροφορίες αναφορικά με το ιστορικό πιθανής κατανάλωσης αντιβιοτικών και τη διάγνωση του υπεύθυνου δοντιού.
Αποτελέσματα: Συνολικά συλλέχθηκαν 184 ερωτηματολόγια. Λήψη αντιβιοτι-κών ανέφερε το 26.6% των ασθενών. Το συχνότερα ληφθέν αντιβιοτικό ήταν η αμοξυκιλλίνη (52.1%) ακολουθούμενη από το συνδυασμό της αμοξυκιλλίνης με κλαβουλανικό οξύ (14.6%). Οι ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας (>59 ετών) έλαβαν αντιβιοτικά σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με τις 18-39 και 40-59 ηλικιακές ομάδες (63,6% έναντι 15,3% και 25,2%, αντίστοιχα, χ2=23,168, p<0,0001). Οι ασθενείς που ανέφεραν διόγκωση στους παρακείμενους ιστούς (19.6% του συνόλου) έλαβαν αντιβιοτικά σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με εκείνους χωρίς διόγκωση (88,9% έναντι 11,5%, αντίστοιχα,χ2=88,789, p<0,0001). Κατά την πολυπαραγοντική ανάλυση, μόνο η παρουσία διόγκωσης φάνηκε να επηρεάζει σημαντικά τη λήψη αντιβιοτικών. Οι ασθενείς με αφόρητο ή έντονο πόνο έλαβαν αντιβιοτικά σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με εκείνους με καθόλου, ήπιο, ή μέτριο πόνο (85% και 42% έναντι 13%, 14,3 και 2,5%, αντίστοιχα). (χ2=59,37, p<0,0001). Οι ασθενείς με χρόνια περιακρορριζική φλεγμονή και οξεία πρωτοπαθή και δευτεροπαθή περιακρορριζική φλεγμονή έλαβαν αντιβιοτικά σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με τις υπόλοιπες διαγνώσεις (87,5% και 71,4% και 75% αντίστοιχα,χ2=100,272, p<0,0001) Oι ασθενείς με ΣΣΠΠΦ οφειλόμενα σε άνω και κάτω πρόσθια δόντια έλαβαν αντιβιοτικά σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με τα υπόλοιπα δόντια. (χ2=29,535, p<0,0001). Στο 3.8% των ασθενών (Ν=7) είχε προηγηθεί κάποια ενδοδοντική παρέμβαση στο διάστημα των τελευταίου μήνα. Η λήψη των αντιβιοτικών αποφασίστηκε στο 12.2% από οδοντίατρο χωρίς να έχει προηγηθεί κλινική εξέταση (πχ τηλεφωνικά), ενώ το 34.7% των ασθενών έλαβαν αντιβιοτικά χωρίς ιατρική συμβουλή (self-medication).
Συμπεράσματα: Οι ασθενείς που προσέρχονται στην Οδοντιατρική σχολή του ΕΚΠΑ με ΣΣΠΠΦ σε μεγάλο ποσοστό έχουν καταναλώσει άσκοπα αντιβίωση. Ο πιο καθοριστικός παράγοντας για την λήψη αντιβίωσης είναι η αίσθηση διόγκωσης, ενώ σημαντικοί παράγοντες είναι η ένταση του πόνου και η διάγνωση του υπεύθυνου δοντιού.
Λέξεις-κλειδιά:
Αντιβιοτικά, Ενδοδονική λοίμωξη, Συμπτώματα, Πονόδοντος, Απόστημα
