Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Αναστάσιος Φιλίππου, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Μιχάλης Κουτσιλιέρης, Καθηγητής Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Κωνσταντίνος Χρυσανθόπουλος, Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Ο κύριος σκοπός αυτής της μελέτης είναι να αναλύσει τη σχέση μεταξύ της σωματικής δραστηριότητας/άσκησης και της παχυσαρκίας, και να διερευνηθεί εάν η σωματική άσκηση μπορεί να συμβάλλει στη μακροπρόθεσμη διατήρηση της απώλειας του σωματικού βάρους (ΣΒ). Για την εκπόνηση αυτής της βιβλιογραφικής ανασκόπησης, πραγματοποιήθηκε αναζήτηση των σχετικών ερευνών στις ηλεκτρονικές βιβλιογραφικές βάσεις του ΕΚΠΑ, του PubMed, του Google scholar, του NCBI, του Springer, της APA και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Οι «λέξεις-κλειδιά» που χρησιμοποιήθηκαν ήταν physical activity, exercise, weight loss maintenance, weight regain, aerobic and anaerobic exercise, clinical treatment, diabetes and physical exercise, intensity of exercise, heartrate, perceived effort, Borg scale. Κριτήρια αποκλεισμού μελετών ήταν η δημοσίευσή τους σε γλώσσες εκτός των Ελληνικών και Αγγλικών, μελέτες σε ζώα, έρευνες που περιελάμβαναν άτομα που ελάμβαναν φαρμακευτική αγωγή η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει τα αποτελέσματά τους και έρευνες με συμμετέχοντες ηλικίας κάτω των 18 ετών. Κατά την ανασκόπηση της βιβλιογραφίας και βάσει των προαναφερθέντων κριτηρίων βρέθηκαν 9 έρευνες, οι οποίες περιελάμβαναν συμμετέχοντες που είχαν διατηρήσει απώλεια σωματικού βάρους μεγαλύτερη από 10% ή 13.6 κιλά, εκ τον οποίων οι 8 έρευνες έδειξαν ότι η άσκηση/σωματική δραστηριότητα παίζουν σημαντικό ρόλο στην διατήρηση της απώλειας βάρους. Ειδικότερα, η μια από αυτές τις έρευνες έδειξε ότι η διακοπή επίβλεψης των συμμετεχόντων σε πρόγραμμα άσκησης είχε ως συνέπεια τη διακοπή της άσκησης και απώτερη επίπτωση την επανάκτηση του απολεσθέντος βάρους. Η ένταση της άσκησης που εφαρμόστηκε σε 7 από αυτές τις έρευνες ήταν μέτρια έως υψηλή [78±4% της μέγιστης καρδιακής συχνότητας (HRmax) ή ≥ 3 ΜΕΤ (ΜΕΤ:- μεταβολικό ισοδύναμο) και η μορφή της άσκησης ήταν αερόβια, ενώ στις άλλες 2 έρευνες εφαρμόστηκε άσκηση αντιστάσεων με ένταση είτε 20% της 1 μέγιστης επανάληψης (1RM) και 70-80% της μέγιστης καρδιακής συχνότητας, ή 60–80% 1RM και συνολική ενεργειακή δαπάνη 400 θερμίδες ανά συνεδρία. Η διάρκεια της άσκησης που είχε τα καλύτερα αποτελέσματα ήταν ≥ 250 λεπτά εβδομαδιαίως, ενώ ειδικότερα σε μία έρευνα η διάρκεια της άσκησης που οδήγησε σε διατήρηση της απώλειας βάρους 10% ήταν 338 λεπτά εβδομαδιαίως. Ενδεχομένως, η ιδανική εβδομαδιαία διάρκεια άσκησης να ξεπερνάει ακόμα και τα 300 λεπτά/εβδομάδα και για το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό της άσκησης (διάρκεια) χρειάζεται να γίνει περεταίρω έρευνα. Σύμφωνα με τα ευρήματα της παρούσας μελέτης, η σωματική άσκηση διαδραματίζει ιδιαίτερα σημαντικό αν όχι απαραίτητο ρόλο στην διατήρηση της αρχικής απώλειας σωματικού βάρους,. Τα βέλτιστα αποτελέσματα παρατηρούνται, όταν η διάρκεια της μέτριας έντασης άσκησης είναι τουλάχιστον 250 λεπτά εβδομαδιαίως. Γενικά, οι σχετικές μελέτες αναδεικνύουν ότι καλύτερα αποτελέσματα παρουσιάζουν τα άτομα που είναι προσηλωμένοι στο πρόγραμμα άσκησής τους, ακολουθούν κατευθυντήριες οδηγίες σε θέματα διατροφής και έχουν σταθερή συμβουλευτική υποστήριξη ως προς τον συγκεκριμένο στόχο. Τέλος, είναι πλέον φανερό ότι τη μακροχρόνια διατήρηση της απώλειας σωματικού βάρους θα επιτύχει το άτομο που θα εντοπίσει ποιο είδος άσκησης απολαμβάνει και μπορεί να το ακολουθήσει για την υπόλοιπη ζωή του. Θα μπορούσε χαρακτηριστικά να διατυπωθεί ότι « Η διαδρομή για την απώλεια βάρους και διατήρησής της είναι μαραθώνιος και όχι σπριντ..! ».
Λέξεις-κλειδιά:
Παχυσαρκία, Απώλεια βάρους, Διατήρηση σωματικού βάρους, Σωματική άσκηση, Υγεία
