Κατεύθυνση Πολιτισμικές και Κινηματογραφικές Σπουδές
Βιβλιοθήκη Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης - Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης - Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών - Κοινωνιολογίας

2022-05-24

2022

Βρεττού Φρύνη

Ελένη Τζουμάκα, Διδάκτωρ, Τμήμα Επικοινωνία και Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, ΕΚΠΑ

Η πόλη των Αγίων Αναργύρων: Αστικό Βίωμα και Μνήμη, μία ψυχογεωγραφική προσέγγιση

Ελληνικά

Η πόλη των Αγίων Αναργύρων: Αστικό Βίωμα και Μνήμη, μία ψυχογεωγραφική προσέγγιση

Η εργασία, η οποία αποτελείται από γραπτό θεωρητικό μέρος και από ένα καλλιτεχνικό έργο υπό την μορφή μιας ταινίας, διερευνά την σχέση αστικού βιώματος και μνήμης στην δημοτική κοινότητα των Αγίων Αναργύρων, η οποία βρίσκεται έξι χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας. Στην ταινία επιχειρείται η “ανάγνωση” της πόλης σαν ένα πολιτισμικό κείμενο μέσα από την προσωπική περιπλάνηση σε τοπόσημα της περιοχής και τις αφηγήσεις βιωμένων εμπειριών παλαιότερων κατοίκων. Παράλληλα διερευνώνται η επίδραση της μεταμόρφωσης του αστικού τοπίου κατά την νεωτερικότητα στους κατοίκους, η τοπική κουλτούρα και η διαμόρφωση της συλλογικής μνήμης τους, καθώς και η ταυτότητα του τόπου και των κατοίκων.
Στο θεωρητικό μέρος της εργασίας μελετώνται τα θεωρητικά και μεθοδολογικά εργαλεία από το διεπιστημονικό πεδίο των Πολιτισμικών και Κινηματογραφικών Σπουδών, στα οποία βασίστηκε η ταινία. Πρωταρχική σημασία για την πολιτισμική μας ανάλυση έχει η “βιωμένη κουλτούρα των καθημερινών ανθρώπων” και το “αστικό βίωμα”, το οποίο μετουσιώνεται σε ανάμνηση, αποτελώντας μέρος της συλλογικής μνήμης των κατοίκων. Η έννοια της “συλλογικής μνήμης”, όπως την εισήγαγε ο Maurice Halbwachs, συνδέεται με την μέθοδο της προφορικής ιστορίας. Επίσης εστιάζουμε στο βίωμα της αστικής περιπλάνησης (“flânerie”), ως τρόπο αισθητηριακής πρόσληψης και κατανόησης της πόλης, και στη σύνδεση του αστικού χώρου με την συλλογική μνήμη και τον συναισθηματικό κόσμο των ανθρώπων, όπως περιγράφονται αρχικά από τον Walter Benjamin και εμπλουτίζονται μετέπειτα από τους θεωρητικούς του πολιτισμού, Roland Barthes, Guy Debord, Michel De Certeau και Guliana Bruno.
Συνοπτικά, ο Barthes αναφέρεται στην υποκειμενική ανάγνωση της πόλης, με βάση τις αισθήσεις, τις προϋπάρχουσες γνώσεις, τις αναμνήσεις, την ιστορία και την φαντασία. Ο Debord προτείνει τον όρο «ψυχογεωγραφία» για να δώσει έμφαση στην επίδραση του χώρου στον συναισθηματικό κόσμο των ανθρώπων. Ο De Certeau δίνει έμφαση στην ίδια την διαδικασία του περπατήματος ως τρόπο «επανιδιοποίησης» του δημόσιου χώρου. Η Bruno συνδέει τα συναισθήματα και την συν-κίνηση με την αρχιτεκτονική της πόλης, την περιπλάνηση και τον κινηματογράφο.
Η κινηματογράφηση της ταινίας αντλεί θεωρητικά και μεθοδολογικά εργαλεία από τον “κινηματογράφο της παρατήρησης” και γενικότερα το ντοκιμαντέρ, όπως περιγράφονται από την Εύα Στεφανή. Στο δεύτερο μέρος της εργασίας, παρουσιάζεται η ταινία, περιγράφονται με συντομία οι συνθήκες και η διαδικασία κινηματογράφησης και στο τέλος εκθέτονται τα συμπεράσματα της έρευνας.

Κοινωνικές, Πολιτικές και Οικονομικές επιστήμες

Ψυχογεωγραφία, αστικό κείμενο, αστική περιπλάνηση, πλάνητας, αστικό βίωμα, συλλογική μνήμη, προφορική ιστορία, κινηματογράφος της παρατήρησης, κοινωνικό-πολιτιστικό ντοκιμαντέρ, επανιδιοποίηση δημόσιου χώρου, συγκίνηση, τοπική κουλτούρα

Όχι

0

Όχι

61

40

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/3218103