Κατεύθυνση Εφαρμογές της Βιολογίας στην Ιατρική
Βιβλιοθήκη Σχολής Θετικών Επιστημών

2025-04-14

2025

Θεοχαράκη Κωνσταντίνα

Μαριάννα Χ. Αντωνέλου, Αναπλ. Καθηγήτρια, Τμήμα Βιολογίας, ΕΚΠΑ (Επιβλέπουσα),
Ιερώνυμος Ζωϊδάκης, Επίκ. Καθηγητής, Τμήμα Βιολογίας, ΕΚΠΑ,
Αθανάσιος Βελέντζας, Ε.ΔΙ.Π., Τμήμα Βιολογίας, ΕΚΠΑ

Κυτταρικές και μοριακές παράμετροι του εξατομικευμένου διαλόγου αιμοδότη-αιμοδέκτη στην μεταγγισιοεξαρτώμενη β-Μεσογειακή αναιμία

Ελληνικά

Κυτταρικές και μοριακές παράμετροι του εξατομικευμένου διαλόγου αιμοδότη-αιμοδέκτη στην μεταγγισιοεξαρτώμενη β-Μεσογειακή αναιμία

Η παρούσα διπλωματική εργασία συνιστά σε βάθος ανάλυση των πολύπλοκων αλληλεπιδράσεων μεταξύ των χαρακτηριστικών του αιμοδότη και της έκβασης της θεραπείας μετάγγισης σε ασθενείς με μεταγγισιοεξαρτώμενη β-Θαλασσαιμία, με έμφαση στον κρίσιμο ρόλο κυτταρικών και μοριακών παραμέτρων. Διερευνά εκτενώς τη φυσιολογία των ερυθροκυττάρων και του πρωτεώματος της μεμβράνης τους, την σηματοδότηση γήρανσης και εκκαθάρισης, παράλληλα με τις επιπτώσεις της αποθηκευτικής βλάβης, οι οποίες επηρεάζονται από παράγοντες του αιμοδότη, όπως η ηλικία και το φύλο. Η μελέτη εμβαθύνει στην κυτταρική μοριακή βιολογία της μείζονος β-θαλασσαιμίας και διεξάγει μια ενδελεχή πρωτεομική ανάλυση των ερυθροκυττάρων για τον εντοπισμό αποτυπωμάτων της νόσου στο πρωτέωμα.
Στη β-θαλασσαιμία, οι μεταγγίσεις αυξάνουν την αιμοσφαιρίνη μειώνοντας την αναιμία. Οι ασθενείς με χαμηλή απόκριση στη μετάγγιση εμφάνιζαν στατιστικά υψηλότερο αριθμό μονοκυττάρων και μεγαλύτερη επιδεκτικότητα στη φαγοκυττά-ρωσης. Οι υψηλής απόκρισης ασθενείς παρουσίαζαν αυξημένη α2-μικροσφαιρίνη, που δυνητικά συμβάλει στον περιορισμό της φλεγμονής και στη μείωση της ιστικής βλάβη. Οι χρόνιες μεταγγίσεις αυξάνουν τα επίπεδα της εψιδίνης, αλλά μεταξύ των μεταγγίσεων τα επίπεδα μειώνονται, με επιδράσεις στην υπερφόρτωση σιδήρου και βλάβη οργάνων. Τα υψηλά επίπεδα LDH υποδηλώνουν αυξημένη αιμόλυση. Οι ίδιοι ασθενείς εμφάνιζαν πιο έντονη πρωτεολυτική δραστηριότητα πρωτεασώματος στη μεμβράνη και προσαρμοστικές αποκρίσεις στο οξειδωτικό στρες.
Η πρωτεομική ανάλυση έδειξε ότι οι ασθενείς με υψηλή ΔHb είχαν μειωμένη έκφραση ορισμένων μεμβρανικών πρωτεϊνών και αυξημένες πρωτεΐνες απόκρισης στο στρες, ενισχύοντας τη διαχείριση του οξειδωτικού στρες και την επιβίωση των ερυθροκυττάρων. Τα χαμηλότερα επίπεδα των γλυκοπρωτεϊνών ICAM4 και Kell με-τά τη μετάγγιση βελτιώνουν την αλληλεπίδραση των ερυθροκυττάρων με το αγγεια-κό ενδοθήλιο. Τα μειωμένα επίπεδα των PSMB4 και STXBP2 στο μεταγγιζόμενο αί-μα υποδηλώνουν καλύτερη πρωτεόσταση και συνεπώς κυτταρική ακεραιότητα. Τα χαμηλότερα επίπεδα Lu/BCAM και άλλων πρωτεϊνών (CD82, CTSE, LANCL1) μειώνουν την ανοσογονικότητα, τις προσκολλήσεις και το οξειδωτικό στρες, οδηγώ-ντας σε καλύτερες αποκρίσεις στη μετάγγιση.
Συγκρίνοντας τα βιοχημικά και κυτταρικά πρότυπα μαρτύρων-ασθενών αλλά και τα γεγονότα μετάγγισης με βάση τη θεραπευτική απόκριση (Low-High Responders), η έρευνα αποσκοπεί στον εντοπισμό παραγόντων του αιμοδότη και του δέκτη που συμβάλλουν στην αποτελεσματικότητα της μετάγγισης. Διερευνά το οξειδωτικό στρες, τις αλλαγές στις μεμβρανικές πρωτεΐνες και τη δραστηριότητα του πρωτεασώματος, παρέχοντας πληροφορίες οι οποίες θα μπορούσαν να καθοδηγήσουν εξατομικευμένες στρατηγικές θεραπείας για τη βελτίωση της διαχείρισης της αναιμίας στους πολυμεταγγιζόμενους ασθενείς με μείζονα β-θαλασσαιμία.

Θετικές Επιστήμες

ερυθροκύτταρο, β-θαλασσαιμία, πρωτεομική

Όχι

0

Ναι

74

118

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο έως 2028-04-15.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/3479589