Dissertation committee:
Ζουνχιά Αικ., Καθηγήτρια, ΣΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Καρτερολιώτης Κ., Καθηγητής, ΣΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Κοσκολού Μ., Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, ΣΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Αυθίνος Ι., Καθηγητής, ΣΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Σκορδίλης Ε., Αναπληρωτής Καθηγητής, ΣΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Σταύρου Ν., Επίκουρος Καθηγητής, ΣΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Μπογδάνης Γ., Επίκουρος Καθηγητής, ΣΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Summary:
Στη Φυσική Αγωγή και τον Αθλητισμό γενικότερα, η αξιολόγηση της σωματικής δραστηριότητας των παιδιών είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη των στόχων, τόσο της εκπαιδευτικής όσο και της προπονητικής διαδικασίας. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, τεχνολογικά εξελιγμένες συσκευές έχουν τη δυνατότητα να αντικαταστήσουν παλαιότερες μεθόδους καταγραφής της σωματικής δραστηριότητας. Τέτοιες συσκευές είναι τα επιταχυνσιόμετρα ευρείας χρήσης, συσκευές Global Positioning System (GPS) και δωρεάν εφαρμογές για smartphones. Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν ο έλεγχος της εγκυρότητας κριτηρίου ευρέως διαδεδομένων συσκευών και δωρεάν εφαρμογών κινητών τηλεφώνων, για την καταγραφή της σωματικής δραστηριότητας, σε δείγμα αθλουμένων εφήβων. Οι συσκευές που εξετάστηκαν ήταν το GPS Garmin Forerunner 310XT και δύο συσκευές-επιταχυνσιόμετρα ευρείας χρήσης, οι Garmin Vivofit και Medisana Vifit. Επιπλέον αξιολογήθηκαν ως προς την ακρίβεια καταγραφής παραμέτρων της άσκησης έξι δωρεάν εφαρμογές για Android smartphones, που περιλάμβαναν τρία επιταχυνσιόμετρα (Walk Pedometer, Accupedo και Pedometer 2.0) και τρία GPS (RunKeeper, Runtastic και Sports Tracker). Τέλος, χρησιμοποιήθηκε και μία ήδη έγκυρη ερευνητική συσκευή πολλαπλών αισθητήρων, η SenseWear Armband, με σκοπό εκτός από τον έλεγχο εγκυρότητας, να συγκριθεί και με τις υπόλοιπες συσκευές-εφαρμογές. Οι μεταβλητές που ελέγχθηκαν ήταν: α) ο αριθμός των βημάτων β) η διανυθείσα απόσταση και γ) η ενεργειακή δαπάνη. Το δείγμα της παρούσας έρευνας ήταν 38 υγιείς αθλούμενοι έφηβοι, 16 αγόρια και 22 κορίτσια, ηλικίας 15.3±2.0 έτη, με ΔΜΣ 22.4±5.0. Το ερευνητικό πρωτόκολλο περιλάμβανε τρεις δοκιμασίες: α) ηρεμία σε ύπτια θέση β) βάδιση και γ) τρέξιμο υπομέγιστης έντασης. Η αντικειμενική αξιολόγηση της ενεργειακής δαπάνης έγινε με συσκευή έμμεσης θερμιδομετρίας σε εργαστηριακές συνθήκες, ενώ ο υπολογισμός των βημάτων και της απόστασης πραγματοποιήθηκε με άμεση παρατήρηση. Πιθανές διαφορές από τις μετρήσεις των κριτηρίων ελέγχθηκαν μέσω συσχετίσεων, ANOVA επαναλαμβανομένων μετρήσεων, μέσω απόλυτων ποσοστιαίων τιμών σφάλματος (MAPE) και γραφημάτων Bland-Altman. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι συσχετίσεις που υπολογίστηκαν μεταξύ συσκευώνεφαρμογών και μετρήσεων κριτηρίου ήταν χαμηλές για τον υπολογισμό της διανυθείσας απόστασης, μέτριες στην καταγραφή των βημάτων και μέτριες προς υψηλές στην εκτίμηση της ενεργειακής δαπάνης. Τα MAPE ήταν χαμηλά για τη συσκευή και τις εφαρμογές GPS κατά τον υπολογισμό της απόστασης και σημαντικά υψηλότερα για τα επιταχυνσιόμετρα. Η Garmin Vivofit και η Medisana Vifit υπολόγισαν με υψηλή ακρίβεια τον αριθμό των βημάτων κατά τη βάδιση, αλλά μόνο η Garmin Vivofit ήταν επαρκώς έγκυρη κατά το τρέξιμο. Οι εφαρμογές είχαν σημαντικά σφάλματα, με εξαίρεση την Accudepo. Όσον αφορά την ενεργειακή δαπάνη, όλες οι συσκευές-εφαρμογές είχαν υψηλά σφάλματα στις εκτιμήσεις τους, άνω του 10%. Κάποιες συσκευές και εφαρμογές υποεκτίμησαν συγκεκριμένες παραμέτρους της άσκησης, ενώ άλλες τις υπερεκτίμησαν. Συμπερασματικά, η εγκυρότητα των συσκευών ευρείας χρήσης και των εφαρμογών κινητών τηλεφώνων για τον υπολογισμό της σωματικής δραστηριότητας εφήβων διέφερε ανάλογα με την υπό εξέταση μεταβλητή. Οι μεγαλύτερες διαφορές παρατηρήθηκαν στην αξιολόγηση της ενεργειακής δαπάνης. Οι πιο έγκυρες συσκεύες-εφαρμογές ανά παράμετρο ήταν οι εξής: α) για τα βήματα, οι Garmin Vivofit, Medisana Vifit, SenseWear Armband και Accupedo, β) για την απόσταση, οι Sports Tracker, Garmin Forerunner 310XT, RunKeeper και Runtastic, και γ) για την ενεργειακή δαπάνη, οι Runtastic, SenseWear Armband, Garmin Forerunner 310XT και Accupedo. Τέλος, οι εφαρμογές και συσκευές για γενική χρήση, που πληρούν συνδυαστικά τα περισσότερα κριτήρια εγκυρότητας, είναι οι Runtastic, SenseWear Armband, Garmin Forerunner 310XT και Accupedo.
Keywords:
εγκυρότητα κριτηρίου, βηματόμετρο, επιταχυνσιόμετρο, GPS, εφαρμογή Android, σωματική δραστηριότητα, άσκηση, έφηβοι, ενεργειακή δαπάνη, θερμιδομετρία, κινητό τηλέφωνο
