Unit:
Library and Information Center
Title:
Ένα είδος "Φυλετικού Διαχωρισμού" (Pardoe, 1837) στους υποτελείς λαούς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας: οι επιβαλλόμενες φυλετικο-χρωματικές διακρίσεις στις οικίες, στα ενδύματα και στα υποδήματα των υποτελών λαών
Abstract:
Οι ιδιαίτερες αντιλήψεις των διαφόρων υποτελών λαών περί ενδυματολογικής αισθητικής, όχι μόνο δεν έβρισκαν εύφορο έδαφος ανέλιξης εντός των πλαισίων της Οθωμανικής επικράτειας, αλλά οι ποικιλότροπες, προς αυτήν την κατεύθυνση, απαγορεύσεις των Οθωμανών καταδεικνύουν έντονα φαινόμενα και περιπτώσεις κοινωνικών διακρίσεων και ρατσισμού. Μαρτυρίες του 18ου και 19ου αιώνα εκθέτουν «ένα είδος φυλετικού διαχωρισμού» (Pardoe:1837:32), δηλαδή τις φυλετικο-χρωματικές διακρίσεις που επιβάλλονταν δια νόμου ή με άτυπες απαγορεύσεις στους Έλληνες, Αρμένιους και Εβραίους των Οθωμανικών επικρατειών, σχετικά με τα χρώματα των ενδυμάτων και υποδημάτων τους, και όχι μόνο. Χρωματολογικές και χωροταξικές διακρίσεις επιβάλλονταν και στις οικίες και συνοικίες των υποτελών λαών ή των μη-μουσουλμάνων γενικότερα. Αναρίθμητες είναι και οι μαρτυρίες που αφορούν την χωροταξική διάκριση ή τη φυλετική διχοτόμηση σε πολλές περιοχές της Οθωμανικής επικράτειας. Kαμμία περιηγήτρια δεν αναφέρει ότι οι χρωματικοί διαχωρισμοί ήταν η ελεύθερη επιλογή των υποτελών Ελλήνων, Εβραίων και Αρμενίων. Αντιθέτως παρατηρούν ότι επιβάλλονταν δια νόμο ή με άτυπες απαγορεύσεις. Λόγου χάρη, παρατηρείται ότι οι Έλληνες ήταν υποχρεωμένοι να φορούν μαύρα υποδήματα, σε αντίθεση με τα πολύχρωμα των Τούρκων, και εξαναγκάζονταν να βάφουν τις οικίες τους με σκούρα χρώματα, όπως το καφέ. Απαγόρευαν, επίσης, στους Έλληνες, στους Αρμένιους και στους Εβραίούς να φορούν το πράσινο χρώμα, επειδή εθεωρείτο ιερό- το χρώμα του Προφήτη.
Στη μελέτη αυτή διερευνώνται οι επιτόπιες μαρτυρίες δυτικών περιηγητριών του 18ου και 19ου αιώνα οι οποίες αναφέρονται στις φυλετικές-χρωματικές διακρίσεις που επιβάλλονταν δια νόμου ή με άτυπες απαγορεύσεις στους Έλληνες, Αρμένιους και Εβραίους των οθωμανικών επικρατειών, σχετικά με τα χρώματα των ενδυμάτων και υποδημάτων τους, καθώς και των οικιών τους. Οι ιδιαίτερες αντιλήψεις των διαφόρων υποτελών λαών περί ενδυματολογικής αισθητικής, όχι μόνο δεν έβρισκαν εύφορο έδαφος ανέλιξης εντός του πλαισίου της οθωμανικής επικράτειας, αλλά οι ποικιλότροπες, προς αυτήν την κατεύθυνση, απαγορεύσεις των Οθωμανών καταδεικνύουν έντονα φαινόμενα και περιπτώσεις κοινωνικών διακρίσεων και ρατσισμού. Απαγόρευαν για παράδειγμα στους Έλληνες, στους Αρμένιους και στους Εβραίούς να φορούν το πράσινο χρώμα, επειδή θεωρούταν ιερό- το χρώμα του Προφήτη. Αναρίθμητες είναι και οι μαρτυρίες που αφορούν την χωροταξική διάκριση ή τη φυλετική διχοτόμηση σε πολλές περιοχές της Οθωμανικής επικράτειας.
Authors:
Ειρήνη Καμπερίδου
Journal:
Φιλοσοφία και παιδεία: περιοδική έκδοση της Ένωσης Καθηγητών για την Προαγωγή της Φιλοσοφίας στην Εκπαίδευση
Publisher:
Ένωση Καθηγητών για την Προαγωγή της Φιλοσοφίας στην Εκπαίδευση
Keywords:
Περιηγήτριες, κοινωνικές διακρίσεις, κοινωνικός αποκλεισμός, ρατισμός, φυλετικο-χρωματικές διακρίσεις, διωγμοί των μη-μουσουλμάνων υπηκόων: Αρμενίων, Εβραίων, Ελλήνων, Τσιγγάνων, Τρομοκρατία, Τρόμος, ο Κουτσός Δήμαρχος της Κερασούντας, Αφανισμός όλων των στοιχείων που δεν ειναι καθαροί Μουσουλμάνοι
Main subject category:
History
Official URL (Publisher):
Project information:
Καμπερίδου, Ε. (2007). Ένα είδος "Φυλετικού Διαχωρισμού" (Pardoe, 1837) στους υποτελείς λαούς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας: οι επιβαλλόμενες φυλετικο-χρωματικές διακρίσεις στις οικίες, στα ενδύματα και στα υποδήματα των υποτελών λαών. Φιλοσοφία και Παιδεία, Περιοδική Έκδοση της Ένωσης Καθηγητών για την Προαγωγή της Φιλοσοφίας στην Εκπαίδευση (ΕΚΔΕΦ), έτος 13ο, τεύχος 44-45, σελ. 22-25.
Kamberidou, I. (2007). Colour Segregation according to race in Ottoman Society. Philosophy & Education (EKDEF), issue 44-45, Nov.-Dec. 2007, pp. 22–25.
