Summary:
Την προβληματική αντιμετώπιση της ελαττωμένης ικανότητας για καταλογισμό αντιμετωπίζουν αρκετοί νομικοί και συγγραφείς ήδη από τον 18ο αιώνα. Η δυσχέρεια διάγνωσης, η πολυπλοκότητα των ψυχικών ανωμαλιών και η εξέλιξη της ιατρικής και ψυχιατρικής επιστήμης, αντί να ευκολύνουν και να διαλευκάνουν τις γκρίζες μορφές της ελαττωμένης ικανότητας για καταλογισμό, προσθέτουν ακόμα πιο σύνθετα προβλήματα στο Δικαστή καθώς αυτοί οι κλάδοι εμπλέκονται πλέον ενεργά στο έργο της δικαιοσύνης.
Η εμπλοκή της ιατρικής επιστήμης έχει οδηγήσει δικαίως σε νομοθετικές παρεμβάσεις και αλλαγές εννοιών, που ήταν πια παρωχημένες, αλλά δυστυχώς ακόμα δεν έχει διαλευκάνει πλήρως τα όρια της ελαττωμένης ικανότητας για καταλογισμό, γεγονός που ευελπιστούμε να γίνει στο μέλλον.
Η παρούσα εργασία περιέχει δέκα ενότητες στις οποίες εκτός από την ελαττωμένη ικανότητα για καταλογισμό και τα κεφάλαια που σχετίζονται άμεσα με αυτή, περιέχονται και η παιδοκτονία (που ειδικά σήμερα έχει επιστρέψει στην επικαιρότητα), ο βρασμός ψυχικής ορμής και η περίπτωση των κωφαλάλων.
Πιο συγκεκριμένα στο πρώτο κεφάλαιο θα γίνει μια πρώτη γνωριμία με την έννοια της ελαττωμένης ικανότητας για καταλογισμό. Στο δεύτερο κεφάλαιο θα μιλήσουμε για τον καταλογισμό σε ενοχή, ο οποίος αποτελεί απαραίτητο προστάδιο της τρίτης ενότητας, της ικανότητας για καταλογισμό εν γένει. Στο τρίτο αυτό κεφάλαιο εμπεριέχεται και η ανάλυση των ψυχώσεων και εν γένει ψυχικών διαταραχών όπως έχουν διαμορφωθεί μέχρι σήμερα. Στο τέταρτο κεφάλαιο αναλύουμε την έννοια της actio libera in causa, ως απαραίτητο προθάλαμο για την εισαγωγή στην ανάλυση της ελαττωμένης ικανότητας για καταλογισμό. H εργασία συνεχίζει με αναφορά των ειδικών περιπτώσεων των κωφαλάλων (κεφάλαιο 6), του βρασμού ψυχικής ορμής (κεφάλαιο 7) και της παιδοκτονίας (κεφάλαιο 8). Τελειώνοντας θα αναφερθούμε ειδικά στο νέο Ν 4509/17, που αλλάζει αρκετά δεδομένα εναρμονιζόμενο με τις σημερινές ιατρικές-ψυχιατρικές διδαχές και στην ιατρική πραγματογνωμοσύνη και τη σχέση-παρέμβασή της στην ποινική διαδικασία.