Πεποιθήσεις και Στάσεις των μαθητών του Λυκείου για τα Μαθηματικά, Παράγοντες που τις διαμορφώνουν και σύνδεσή τους με τη μαθηματική επίδοση

Διδακτορική Διατριβή uoadl:1309267 685 Αναγνώσεις

Μονάδα:
Τομέας Διδακτικής των Μαθηματικών
Βιβλιοθήκη Σχολής Θετικών Επιστημών
Ημερομηνία κατάθεσης:
2016-07-18
Έτος εκπόνησης:
2016
Συγγραφέας:
Καπετανάς Ελευθέριος
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Ζαχαριάδης Θεοδόσιος Καθηγητής (Επιβλέπων), Γιαννακούλιας Ευστάθιος Καθηγητής, Πόταρη Δέσποινα Καθηγήτρια
Πρωτότυπος Τίτλος:
Πεποιθήσεις και Στάσεις των μαθητών του Λυκείου για τα Μαθηματικά, Παράγοντες που τις διαμορφώνουν και σύνδεσή τους με τη μαθηματική επίδοση
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Students' Beliefs and Attitudes towards Mathematics, Factors which contribute to their development, and how they are connected with mathematical achivement
Περίληψη:
Οι συναισθηματικοί παράγοντες των μαθητών και η σύνδεσή τους με τη μάθηση και
κατανόηση των Μαθηματικών, είναι ένα ευρύ και ενδιαφέρον πεδίο της Διδακτικής
και Μεθοδολογίας των Μαθηματικών, όπως επιβεβαιώνεται από τη διεθνή και
ελληνική βιβλιογραφία. Στην έρευνά μας αυτή μελετάμε τις πεποιθήσεις,
αντιλήψεις και στάσεις των μαθητών του Λυκείου για τα Μαθηματικά και τον τρόπο
μελέτης των Μαθηματικών. Διερευνούμε επίσης τους παράγοντες που διαμορφώνουν
τις πεποιθήσεις και στάσεις των μαθητών για τα Μαθ/κά. Εστιάζουμε ακόμη στο
φόβο των μαθητών για τα Μαθηματικά και τους λόγους που τον προκαλούν, στην
πρόθεση επιλογής των Μαθηματικών ως προαιρετικού μαθήματος και στους λόγους που
θα το επέλεγαν, καθώς και στη μεταβολή ή μη του ενδιαφέροντος των μαθητών για
τα Μαθηματικά στις τάξεις του Λυκείου και τους λόγους που την προκαλούν. Τέλος
διερευνούμε τη σύνδεση όλων των παραπάνω παραμέτρων με την επίδοση στα
Μαθηματικά.
Η έρευνά μας έγινε σε δύο στάδια: Στο πρώτο στάδιο πραγματοποιήθηκε πιλοτική
έρευνα, που αποσκοπούσε αφενός μεν στη δοκιμή του ερωτηματολογίου της έρευνάς
μας και στη τελική διαμόρφωσή του, αφετέρου δε στη πρώτη χαρτογράφηση των
τρόπων μελέτης των Μαθηματικών από τους μαθητές και στο σχηματισμό εικασιών για
την ύπαρξη ομάδων μαθητών, ως προς τον τρόπο μελέτης και τα ενδεχόμενα
χαρακτηριστικά τους. Στο δεύτερο στάδιο πραγματοποιήθηκε η κύρια έρευνα, με τη
συμπλήρωση του Γενικού μας Ερωτηματολογίου από τυχαίο δείγμα 1645 μαθητών,
τυχαίου δείγματος Λυκείων, Γενικών Δημοσίων και Ιδιωτικών και Δημοσίων Τεχνικών
Λυκείων του νομού Αττικής. Έγινε στατιστική επεξεργασία των δεδομένων. Με τη
βοήθεια της Παραγοντικής Ανάλυσης (Factor Analysis) του στατιστικού
προγράμματος spss εντοπίσαμε την ύπαρξη δώδεκα παραγόντων των πεποιθήσεων,
στάσεων των μαθητών για τα Μαθηματικά και τρόπων μελέτης.
Με χρήση της Επιβεβαιωτικής Παραγοντικής Ανάλυσης (Confirmatory Factor
Analysis) του στατιστικού προγράμματος M-plus, επιβεβαιώθηκε η ύπαρξη και η
δομή των παραπάνω παραγόντων. Η Ανάλυση Διαδρομών (Path Analysis) του ίδιου
στατιστικού προγράμματος μας οδήγησε στον εντοπισμό διαφόρων σχέσεων και
σύνδεσης των παραπάνω παραγόντων και της διατύπωσης χρήσιμων συμπερασμάτων, που
συνδέουν τις πεποιθήσεις, στάσεις και τρόπο μελέτης των μαθητών για τα
Μαθηματικά με την κατανόηση σε πρώτο και δεύτερο επίπεδο, που εντοπίσθηκαν και
επιβεβαιώθηκαν από την έρευνά μας. Με τη χρήση των μεθόδων Ανάλυσης Διασποράς
(Analysis Of Variance, ANOVA) και Πολυμεταβλητής Ανάλυσης Διασποράς
(Multivariate Analysis Of Variance MANOVA), έγινε ο εντοπισμός και η
επιβεβαίωση της ύπαρξης ή μη διαφορών για τους παράγοντες, ως προς την
εκπαιδευτική περιφέρεια, το είδος σχολείου, την τάξη φοίτησης, την κατεύθυνση
φοίτησης και το φύλο των μαθητών. Με τη βοήθεια του συντελεστή συσχέτισης
Pearson εντοπίσθηκε η σύνδεση μεταξύ των παραγόντων και άλλων παραμέτρων που
αφορούν στους μαθητές, όπως της αυτοεκτίμησης, ετεροεκτίμησης, του φόβου για τα
Μαθηματικά, της πρόθεσης επιλογής των Μαθηματικών ως προαιρετικού μαθήματος,
του ενδιαφέροντος για τα Μαθ/κά και του χρόνου προετοιμασίας των μαθητών για τα
Μαθ/κά, με την επίδοση στα Μαθ/κά.
Μελετήθηκαν οι απαντήσεις των μαθητών στις ερωτήσεις που αφορούν, στο φόβο για
τα Μαθηματικά, στην πρόθεση επιλογής των Μαθηματικών ως προαιρετικού μαθήματος
και στο ενδιαφέρον του μαθητή για τα Μαθηματικά στις τάξεις του Λυκείου.
Εστιάσαμε ιδιαιτέρως στους λόγους που επικαλούνται οι μαθητές για τα παραπάνω
και τους κωδικοποιήσαμε. Έγινε στη συνέχεια η στατιστική επεξεργασία των
δεδομένων που αφορούν στους παραπάνω λόγους και η εξαγωγή επιπλέον
συμπερασμάτων, που σκιαγραφούν το προφίλ των μαθητών του Λυκείου, ως προς τις
παραπάνω μεταβλητές. Εντοπίσθηκαν διαφορές και ομοιότητες των μαθητών για τις
παραπάνω παραμέτρους, ως προς το φύλο, την εκπαιδευτική περιφέρεια, το είδος
σχολείου και την τάξη φοίτησης.
Τέλος εντοπίσαμε την ύπαρξη διακριτών ομάδων μαθητών με ιδιαίτερα
χαρακτηριστικά γνωρίσματα, ως προς τις πεποιθήσεις και στάσεις, τον τρόπο
μελέτης, τις αντιλήψεις τους για τη διδασκαλία των καθηγητών, την αυτοεκτίμηση
και την ετεροεκτίμησή τους. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι τρεις
κατηγορίες μαθητών τρόπου μελέτης: Οι χρησιμοθηρικοί, οι οποίοι οδηγούνται σε
επιφανειακή κατανόηση των Μαθηματικών και χαμηλή μαθηματική επίδοση, οι
διερευνητικοί I, οι οποίοι φθάνουν σε ένα πρώτο επίπεδο κατανόησης και μπορούν
να πετύχουν υψηλή επίδοση στα Μαθηματικά και οι διερευνητικοί II, οι οποίοι
φθάνουν και στο δεύτερο επίπεδο κατανόησης, με αναστοχασμό και μπορούν να
πετύχουν επίσης υψηλή επίδοση στα Μαθηματικά. Ακόμη, διαφάνηκε ένας «βέλτιστος»
τρόπος μελέτης, που οδηγεί στη βαθύτερη κατανόηση και σε υψηλή μαθηματική
επίδοση.
Γενικό συμπέρασμα είναι ότι η ανάπτυξη θετικών πεποιθήσεων και στάσεων των
μαθητών για τα Μαθηματικά, μπορεί να τους οδηγήσει σε υψηλή μαθηματική επίδοση.
Θεωρούμε ότι τα συμπεράσματά μας παρουσιάζουν μεγάλο πρακτικό
ενδιαφέρον για τη μαθηματική Εκπαίδευση.
Λέξεις-κλειδιά:
Πεποιθήσεις, Στάσεις, Συναισθήματα, Τρόπος μελέτης Μαθηματικών, Μαθηματική επίδοση
Ευρετήριο:
Όχι
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Εικονογραφημένη:
Ναι
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
123
Αριθμός σελίδων:
372