Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Χρυσομάλη Ευανθία (Επίκουρη Καθηγήτρια), Σκλαβούνου Ανδρικοπούλου Αλεξάνδρα (Καθηγήτρια), Δρακούλης Νικόλαος (Επίκουρος Καθηγητής)
Περίληψη:
Εισαγωγή: Ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (Human Papilloma Virus, HPV) είναι
ένας μικρού μεγέθους, επιθηλιοτρόπος DNA ιός, που εγκαθιστά παραγωγικές
λοιμώξεις στα πολύστιβα πλακώδη επιθήλια του δέρματος, του πρωκτογεννητικού
σωλήνα και της ανώτερης αναπνευστικής οδού. Η HPV λοίμωξη δύναται να οδηγήσει
στην εμφάνιση κλινικών αλλοιώσεων, είτε καλοήθων είτε κακοήθων, δύναται,
ωστόσο, να διαδράμει και υποκλινικά.
Σκοπός: Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η ανίχνευση του ιϊκού γονιδιώματος
του HPV σε φαινομενικά υγιή στοματικό βλεννογόνο νεαρών Ελλήνων ενηλίκων και η
αξιολόγηση της πορείας των ενδοστοματικών HPV λοιμώξεων μετά την παρέλευση 12
μηνών από την αρχική τους διάγνωση.
Υλικό και μέθοδος: Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν φοιτητές των Σχολών
Επιστημών Υγείας, οι οποίοι ήταν άνω των 18 ετών και παρουσιάζαν κλινικά υγιή
στοματικό βλεννογόνο. Κάθε ένας από τους συμμετέχοντες συμπλήρωσε ένα
ερωτηματολόγιο, ειδικά σχεδιασμένο για την παρούσα μελέτη και πραγματοποίησε
έκπλυση της στοματικής του κοιλότητας, με γαργαρισμό για 30 δευτερόλεπτα, με
10ml αναραίωτου στοματικού διαλύματος Scope mouthwash (Procter & Gamble). Το
DNA που απομονώθηκε από τα εκπλύματα επεξεργάσθηκε με τη μέθοδο της PCR και των
DNA μικροσυστοιχιών, προκειμένου να ενισχυθεί το ιϊκό γονιδίωμα και να
ταυτοποιηθούν οι ανιχνευόμενοι HPV τύποι. Οι συμμετέχοντες που βρέθηκαν θετικοί
στον ιό κλήθηκαν για επανέξεταση μετά την παρέλευση ενός έτους. Η συλλογή και
επεξεργασία των δειγμάτων της επανεξέτασης πραγματοποιήθηκε με την ίδια μέθοδο.
Αποτελέσματα: Το ποσοστό HPV θετικότητας στο σύνολο των 106 συμμετεχόντων ήταν
5,7%. Ειδικότερα, το 7,6% των ανδρών και το 4,5% των γυναικών βρέθηκε θετικό
στον ιό, με όλες τις περιπτώσεις να αφορούν μη καπνιστές και άτομα με ελεύθερο
ιατρικό ιστορικό. Μεταξύ των θετικών δειγμάτων, το 100% παρουσίασε λοίμωξη από
τύπους υψηλού κινδύνου, με συχνότερα ανιχνευόμενους τους τύπους HPV 53, HPV 16
και HPV 66, ενώ το 33,3% παρουσίασε λοίμωξη από μη ογκογόνους τύπους. Το 83,3%
των προσβληθέντων ατόμων εμφάνισε λοίμωξη από πολλαπλούς τύπους, ενώ μονάχα ένα
δείγμα είχε μονολοίμωξη από τον HPV 53. Μεταξύ των θετικών δειγμάτων, το 33,3%
ανέφερε την έλλειψη σεξουαλικού συντρόφου κατά το τελευταίο έτος, ενώ το 16,7%
δεν ήταν σεξουαλικά ενεργό. Όλοι οι συμμετέχοντες στους οποίους επιτεύχθηκε
ανίχνευση του ιϊκού γονιδιώματος στο αρχικό έκπλυμα βρέθηκαν ξανά θετικοί στον
ιό κατά τον επανέλεγχο. Η ανάπτυξη εμμενουσών λοιμώξεων, δηλαδή η ανίχνευση του
ίδιου τύπου του ιού σε δύο διαδοχικές εξετάσεις, αποτέλεσε κοινό γνώρισμα όλων
(100%, n=6). Κάθαρση έστω και ενός τύπου HPV παρατηρήθηκε στους 4 από τους 6
συμμετέχοντες (66,7%). Ειδικότερα για τις λοιμώξεις από ογκογόνους τύπους HPV,
το ποσοστό κάθαρσης ήταν 35,2% και από μη ογκογονους τύπους 100%. Στην
περίπτωση του HPV 53, ανάπτυξη εμμενουσών λοιμώξεων παρατηρήθηκε στο 100% των
δειγμάτων που είχαν προσβληθεί αρχικά. Τέλος, αθροιστικά, στο δείγμα μας
ανιχνεύθηκαν 20 HPV λοιμώξεις κατά την αρχική εξέταση και οι 11 εξ’αυτών
εξακολουθούσαν να υφίστανται στην επανεξέταση. Κατά συνέπεια, συγκεντρωτικά, το
ποσοστό κάθαρσης των HPV λοιμώξεων μετά την παρέλευση 1 έτους υπολογίσθηκε στο
45%.
Συμπεράσματα: Η παρουσία του ιϊκού γονιδιώματος του HPV στο φυσιολογικό
στοματικό βλεννογόνο νεαρών Ελλήνων ενηλίκων είναι γεγονός και μπορεί να
συναντάται σε άτομα χωρίς πρόσφατους ερωτικούς συντρόφους ή και μεταξύ ατόμων
που δεν είναι σεξουαλικά ενεργά. Η λοίμωξη από πολλαπλούς τύπους καθώς και από
τύπους υψηλού κινδύνου είναι συνήθης μεταξύ των προσβληθέντων ατόμων, όπως και
η ανάπτυξη εμμενουσών λοιμώξεων που επιμένουν πέραν του ενός έτους, από
ογκογόνους τύπους HPV.
Λέξεις-κλειδιά:
Ιός Ανθρωπίνων Θηλωμάτων (HPV), Υγιής στοματικός βλεννογόνος, Έλληνες, Επιμονή, Κάθαρση
