Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Δ. Παπανικολάου, Καθηγητής ΕΚΠΑ, Ε. Λέκκας, Καθηγητής ΕΚΠΑ, Γ. Ξανθόπουλος, Ερευνητής Γ ΕΘΙΑΓΕ
Περίληψη:
Στην Ελλάδα τα τελευταία 50 χρόνια έχουν συμβεί 64.374 δασικές πυρκαγιές που
έκαψαν συνολικά έκταση 17,388,191 στρεμμάτων (Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και
Τροφίμων 2009), παίρνοντας μαζί τους περιουσίες και το βασικότερο απ όλα,
ανθρώπινες ζωές. Ο μέσος όρος των θανάτων από φωτιά και φλόγες γενικότερα από
πυρκαγιές, για την περίοδο 2000-2006 αντιστοιχούσε σε 105 θανάτους. Το 2007 ο
αριθμός των θανάτων εκτοξεύθηκε στους 192 (Ε.Σ.Υ.Ε), δεδομένων των ιδιαίτερων
και πρωτόγνωρων δασικών πυρκαγιών στη χώρα την καλοκαιρινή περίοδο.
Χρησιμοποιώντας τη γνώση του ιστορικού των δασικών πυρκαγιών και αξιοποιώντας
στοιχεία με τις κατάλληλες σύγχρονες μεθόδους, επιτυγχάνεται σε όλα τα επίπεδα
διοικητικής διαίρεσης ο απολογισμός και η εκτίμηση των επιπτώσεων σε μια σειρά
ετών, αλλά κυρίως υπεισέρχεται στους υπολογισμούς για την επιλογή της καλύτερης
στρατηγικής αντιμετώπισης για το μέλλον και ένας νέος παράγοντας. Η γνώση του
παρελθόντος.
Στη παρούσα διπλωματική μελέτη, αξιοποιώντας τις αποφάσεις κήρυξης αναδασωτέων
εκτάσεων που ανακοινώνονται στο τεύχος Δ΄ της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, για
πρώτη φορά γίνεται καταγραφή και χαρτογράφηση με την χρήση Γεωγραφικών
Συστημάτων Πληροφοριών, περιστατικών καταστροφής και υποβάθμισης (πυρκαγιές,
εκχερσώσεις, αποψιλώσεις κ.α) που έχουν συμβεί στην Κεφαλλονιά, που επιλέχθηκε
ως περιοχή μελέτης για την περίοδο 1985-2008.
Στη συνέχεια αναλύονται τα γεγονότα των δασικών πυρκαγιών με εστίαση στην
ανάλυση των ιδιαίτερων τοπογραφικών και άλλων συνθηκών που υπάρχουν, τόσο σε
όλο το νησί όσο και στις καμένες περιοχές. Η επεξεργασία του ανάγλυφου, της
κλίσης, της τοπογραφικής έκθεσης, της βλάστησης, του θερμικού φορτίου και της
ηλιακής ακτινοβολίας, που δέχεται η περιοχή, καθώς τέλος και των ανθρωπογενών
επιδράσεων, καθόρισαν τη ροή της ανάλυσης με σκοπό την περαιτέρω αξιοποίηση των
στοιχείων για την εκτίμηση του κινδύνου έναρξης και εξάπλωσης πυρκαγιάς.
Ο υπολογισμός του κινδύνου έναρξης και εξάπλωσης πυρκαγιάς βασίστηκε, αφενός,
σε προηγούμενο μοντέλο υπολογισμού κινδύνου που προτάθηκε από τους Chuvieco και
Salas το 1994 και αφετέρου, στην ανάλυση της κατανομής των τιμών, στις
χαρτογραφημένες καμένες περιοχές, κάθε παράγοντα που συμμετέχει στο μοντέλο, με
βάση τα ιστορικά στοιχεία. Η κατηγοριοποίηση του κινδύνου στηρίζεται κυρίως
στην ανάλυση σταθερών παραγόντων επηρεασμού, όπως η τοπογραφία, και στους
χάρτες κινδύνου που προέκυψαν έγινε τεκμηρίωση από το ιστορικό πυρκαγιών. Το 85
% των εκτάσεων που έχουν καεί βρέθηκε σε περιοχές υψηλού και πολύ υψηλού
κινδύνου, κάτι που φαίνεται να επιβεβαιώνει την ανάλυση και τη μέθοδο που
χρησιμοποιήθηκε. Η παρούσα μέθοδος σε ότι αφορά την εφαρμογή του μοντέλου είναι
ενδεικτική και υπό συζήτηση, καθώς εφαρμόστηκε με σκοπό να καταδειχθεί ο τρόπος
με τον οποίο μπορούν να αξιοποιηθούν ιστορικά δεδομένα του τεύχους Δ’ της
Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, εφόσον αποδελτιωθούν και χαρτογραφηθούν για όλες
τις γεωγραφικές περιοχές της χώρας.
Λέξεις-κλειδιά:
Τεύχος Δ’ Εφημερίδας Κυβερνήσεως, Κήρυξη αναδασωτέων εκτάσεων, Ιστορικό πυρκαγιών, Χαρτογράφηση καμένων εκτάσεων , Χάρτες κινδύνου πυρκαγιάς
