Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Αθανασία Σιαφάκα Καθηγ.(Επιβλέπουσα), Μαίρη Μαυρή-Βαβαγιάννη Αναπλ. Καθηγ., Ευαγγελία Λιβανίου Ερευνήτρια Α΄
Περίληψη:
Το κυανουρικό οξύ είναι οργανική ένωση μοριακού βάρους 129 g/mol, η οποία
χρησιμοποιείται ευρέως ως συστατικό απορρυπαντικών και ως μέσο απολύμανσης σε
υδάτινες δεξαμενές κολύμβησης αλλά και του πόσιμου νερού. Το κυανουρικό οξύ
αποτελεί επίσης παραπροϊόν της βιομηχανικής σύνθεσης της μελαμίνης, ουσίας με
μεγάλη εφαρμογή στην παραγωγή πολυμερών ευρείας χρήσης. Kυανουρικό οξύ έχει
βρεθεί στο έδαφος μετά από μικροβιακή αποικοδόμηση ουσιών, π.χ. τριαζινών, που
χρησιμοποιήθηκαν ως λιπάσματα ή φυτοφάρμακα, ενώ το μόριο έχει επίσης βρεθεί σε
θαλάσσιους οργανισμούς μετά από βιοσυσσώρευση. Τέλος, σε in vitro μελέτες έχει
διαπιστωθεί η παρουσία, στο DNA, κυανουρικού οξέος συνδεδεμένου με
δεσοξυριβόζη, ως προϊόντος περαιτέρω οξείδωσης της 8-οξο-δεοξυ-γουανοσίνης. Η
πρόσληψη κυανουρικού οξέος σε συνδυασμό με μελαμίνη προκαλεί το σχηματισμό
κρυστάλλων μελαμίνης - κυανουρικού οξέος, με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία,
όπως δημιουργία πέτρας στους νεφρούς, νεφρική ανεπάρκεια ή ακόμη και θάνατο. Το
2008 ξέσπασε μεγάλο σκάνδαλο στην Κίνα, όταν μετά από νοθεία προϊόντων γάλακτος
με μελαμίνη, πολλά νήπια οδηγήθηκαν στο νοσοκομείο και κάποια κατέληξαν.
Δεδομένης της σπουδαιότητας που έχει η ανίχνευση του κυανουρικού οξέος
ιδιαίτερα σε δείγματα τροφίμων, η παρούσα εργασία είχε ως στόχο την ανάπτυξη,
για πρώτη φορά, αντισωμάτων για κυανουρικό οξύ, εν δυνάμει ικανών να
χρησιμοποιηθούν σε ανοσοχημική μέθοδο ανάλυσης του μορίου. Το κυανουρικό οξύ
λόγω του μικρού μοριακού βάρους του θεωρείται απτένιο και η ανάπτυξη
αντισωμάτων εναντίον του προϋποθέτει την προηγούμενη σύζευξή του σε ειδικό
ανοσογονικό φορέα. Για το λόγο αυτό, σχεδιάσθηκαν και συνετέθησαν ειδικά
παράγωγα του κυανουρικού οξέος, με πρωτόκολλο βασισμένο στην Fmoc πεπτιδική
σύνθεση σε στερεά φάση. Ακολούθησε καθαρισμός με ημι-παρασκευαστική RP-HPLC,
χαρακτηρισμός με αναλυτική RP-HPLC και ESI-MS, σύζευξη των παραγώγων στην
πρωτεΐνη-φορέα βόειο θυρεοσφαιρίνη και χορήγηση των συζευγμάτων σε λευκά
κουνέλια Νέας Ζηλανδίας. Τα αντισώματα που αναπτύχθηκαν αξιολογήθηκαν σε
πλακίδια ELISA που είχαν επικαλυφθεί με στρεπταβιδίνη και στη συνέχεια με
βιοτινυλιωμένο παράγωγο του κυανουρικού οξέος (το οποίο παρασκευάσθηκε επίσης
στα πλαίσια της παρούσας εργασίας) ως προς τον τίτλο, την ικανότητά τους να
αναγνωρίζουν ελεύθερο κυανουρικό οξύ σε διάλυμα και τυχόν διασταυρούμενη
αντίδρασή τους με μελαμίνη, ατραζίνη και 1,3,5-τριαζίνη. Τα παραπάνω αντισώματα
μπορούν να εφαρμοσθούν σε εξειδικευμένες ανοσοχημικές αναλύσεις/μελέτες για το
κυανουρικό οξύ.
Λέξεις-κλειδιά:
Κυανουρικό οξύ, Μελαμίνη, Πεπτιδικά παράγωγα κυανουρικού οξέος, Αντισώματα εναντίον απτενίων, Μέθοδος ELISA
