Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Α.Μαλαγάρη,Αναπληρώτρια καθηγήτρια, Ακτινολογίας,ΕΚΠΑ
Ε.Ευσταθόπουλος,Αναπληρωτής Καθηγητής,Ιατρικής Φυσικής -Ακτινοφυσικής,ΕΚΠΑ
Ε.Αλεξοπούλου,Αναπληρώτρια καθηγήτρια ,Ακτινολογίας,ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Απεικονιστικά ευρήματα μετά από εμβολισμό ηπατοκυτταρικού καρκινώματος με σωματίδια που εκλύουν δοξορουβικίνη:CT,MR,CEUS και κλινική συνεκτίμηση
Περίληψη:
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Ο TACE αποτελεί την κύρια θεραπευτική επιλογή σε ασθενείς με ανεγχείρητο ΗΚΚ ενδιάμεσου ή προχωρημένου σταδίου. Για την ακριβή εκτίμηση του θεραπευτικού αποτελέσματος χρησιμοποιείται κυρίως η ΥΤ, η ΜΤ, και συμπληρωματικά η ΥΣΜ. Παρουσιάζονται και αξιολογούνται τα απεικονιστικά ευρήματα των 3 αυτών μεθόδων ,σε ΗΚΚ που έχουν υποβληθεί σε TACE .
ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ: Εξετάστηκαν 16 ασθενείς με ανεγχείρητο ΗΚΚ, οι οποίοι υπεβλήθησαν σε TACE με DEB(DC BEADS,biocompatibles) .Σε όλους τους ασθενείς χρησιμοποιήθηκαν DC beads διαμέτρου 100-300 και 300-500 μm,τα οποία είχαν προφορτωθεί με δοξορουβικίνη σε αναλογία 25mg δοξορουβικίνης /ml εναιωρήματος μικροσφαιριδίων. Το εμβολικό υλικό αναμειγνυόταν με μη ιονικό ιωδιούχο σκιαγραφικό σε αναλογία όγκου 1:1. Για την απεικονιστική παρακολούθηση των ασθενών της μελέτης χρησιμοποιήθηκαν η υπολογιστική τομογραφία(ΥΤ), η μαγνητική τομογραφία(ΜΤ) και η υπερηχογραφία με σκιαγραφικό μέσο(ΥΣΜ). Κριτήριο για τον χαρακτηρισμό ενός τμήματος του ΗΚΚ ως νεκρωθέντος ήταν η πλήρης απουσία σκιαγραφικής ενίσχυσης. Η αξιολόγηση των απεικονιστικών ευρημάτων έγινε σύμφωνα με τα κριτήρια mRECIST. Υπολογίστηκε το ποσοστό της νέκρωσης με σύγκριση σε κάθε περίπτωση του ενισχυόμενου τμήματος του όγκου σε σχέση με την συνολική έκταση του βιώσιμου όγκου.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Τα αποτελέσματα βασίστηκαν στις μεταβολές του μεγέθους των ενισχυόμενων βλαβών πριν και μετά τη θεραπεία.Το ποσοστό της νέκρωσης μετά τη θεραπεία έφτασε έως και το 100% στους όγκους με πλήρη ανταπόκριση ,ενώ σε άλλους υπήρξε μερική ανταπόκριση ,σταθερή ή προϊούσα νόσος. Με βάση τα κριτήρια mRECIST διαπιστώθηκε σταθερή νόσος (SD) σε 8 ασθενείς(50%),μερική ανταπόκριση(PR) σε 5 ασθενείς(31%),πλήρη ανταπόκριση(CR) σε 1 ασθενή(6%),και προϊούσα νόσος(PD) σε 2 ασθενείς(13%).Η προκληθείσα νέκρωση ήταν κατά μέσο όρο 42 ± 37 %.
Χαρακτηριστική ήταν η πλήρης εξάλειψη της αγγείωσης εντός των ΗΚΚ , στις περιπτώσεις με πλήρη ανταπόκριση, ενώ στις περιπτώσεις με μερική ανταπόκριση ,παρατηρήθηκαν εστίες με υπολειμματική ενίσχυση. Σε 1 βλάβη παρατηρήθηκε καλοήθης αντιδραστική περιφερική ενίσχυση η οποία αποδόθηκε σε αντιδραστική υπεραιμία. Επίσης 1 βλάβη (σε ασθενή με πλήρη ανταπόκριση) παρουσίασε κυστική μετατροπή με στοιχεία ενδεικτικά αιμορραγικής μετατροπής ή νέκρωσης πλούσια σε πρωτεϊνικό περιεχόμενο. Ενδιαφέροντα συνοδά απεικονιστικά ευρήματα της μελέτης είναι η παρουσία ,σε 1 περίπτωση ,ηπατικού εμφράκτου και σε 1 περίπτωση ηπατικού αποστήματος. Οι ασθενείς της μελέτης εμφάνισαν κατά τη διάρκεια της θεραπείας τους ποικίλες παρενέργειες όπως τα μυοσκελετικά άλγη, η διάρροια, τα επώδυνα δερματικά εξανθήματα παλαμών και πελμάτων, η απώλεια βάρους και το αίσθημα κόπωσης. Έξι από τους ασθενείς της μελέτης κατέληξαν λόγω της υποκείμενης νόσου. Διαπιστώθηκε ικανοποιητική συσχέτιση των ευρημάτων και των τριών απεικονιστικών μεθόδων. Η μελέτη της επιβίωσης των ασθενών με τη μέθοδο Kaplan-Meier έδειξε για τους Non-responders:11,8 μήνες, ενώ για τους Responders:18.5 μήνες.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: . Η απεικόνιση, κυρίως με την μορφή της ΥΤ, της ΜΤ αλλά και συμπληρωματικά με την ΥΣΜ καλείται σε κλινικό επίπεδο να αξιολογήσει το θεραπευτικό αποτέλεσμα της θεραπείας ( ποσοστό νέκρωσης του ΗΚΚ), και σε ερευνητικό επίπεδο να μελετήσει την ανταπόκριση των ηπατικών βλαβών, και να τις συγκρίνει με άλλες αντινεοπλασματικές θεραπείες.
O TACE έχει αποδειχθεί καλά ανεκτός και ασφαλής για τους ασθενείς με ανεγχείρητο ΗΚΚ. Tα αποτελέσματα παρουσιάζουν ενδιαφέρον, με πολύ καλή ανταπόκριση των ηπατικών βλαβών-στόχων.
Λέξεις-κλειδιά:
Ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα,Χημειοεμβολισμός,Δοξορουβικίνη,Σωματίδια DEB,Απεικόνιση
