Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Αθανασόπουλος Σπυρίδων, Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Βαγενάς Γεώργιος, Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Μπουντόλος Κωνσταντίνος, Καθηγητής, ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Οι αθλητές που συμμετέχουν σε επαναλαμβανόμενες άνωθεν του κεφαλιού δραστηριότητες (overhead) τεκμηριωμένα επιβαρύνουν με υψηλά φορτία την ωμική ζώνη, με την ωμοπλάτη του κυρίαρχου άκρου να εμφανίζεται χαμηλότερα από την ωμοπλάτη του μη κυρίαρχου άκρου και σε θέση αυξημένης απαγωγής. Διαταραχή της θέσης της ωμοπλάτης έχει ως αποτέλεσμα πιθανή μεταβολή στην ενεργοποίηση των μυών της ωμικής ζώνης, αυξάνοντας τον κίνδυνο τραυματισμού στις overhead δραστηριότητες. Έχει προταθεί ότι, η διαφορά στην οριζόντια και κατακόρυφη απόσταση μεταξύ των δύο ωμοπλατών η οποία ανέρχεται σε 1.5 εκ, αποτελεί το κατώφλι για την ύπαρξη ασυμμετρίας και τη διάγνωση παθολογίας στην ωμική ζώνη. Ωστόσο στην υπάρχουσα βιβλιογραφία δεν έχουν αξιολογηθεί οι μεταβολές στην ενεργοποίηση των μυών της ωμοπλάτης κατά την εκτέλεση ασκήσεων κλειστής κινητικής αλυσίδας (ΚΚΑ), σε ατραυμάτιστους overhead αθλητές με ασυμμετρία στη θέση των ωμοπλατών.
Στην παρούσα μελέτη αξιολογήθηκε η ενεργοποίηση της άνω και μέσης μοίρας του τραπεζοειδή καθώς και του πρόσθιου οδοντωτού μυός του κυρίαρχου και του μη κυρίαρχου άκρου, σε αθλήτριες πετοσφαίρισης με μεταβολές στη θέση ηρεμίας της ωμοπλάτης της κυρίαρχης πλευράς ≥ 1.5 εκ (Ν=14) και < 1.5 εκ (Ν=15). Το μέγεθος της ηλεκτρομυογραφικής (ΗΜΓ) δραστηριότητας των ωμοπλατιαίων μυών στις δύο ομάδες δοκιμαζομένων καταγράφηκε κατά την εκτέλεση κάμψεων-εκτάσεων των αγκώνων από γονατιστή θέση (knee push-ups), με στήριξη των άνω άκρων στο έδαφος και στην ασταθή πλατφόρμα BOSU.
Η ομάδα αθλητριών με αυξημένη ασυμμετρία (≥ 1.5 εκ) παρουσίασε σημαντικά μεγαλύτερες πλευροπλευρικές διαφορές στην κατάσπαση (p=0,01) και την απαγωγή των ωμοπλατών, με βάση τη ρίζα της ωμοπλατιαίας άκανθας (p=0,02) και την κάτω γωνία της ωμοπλάτης (p=0,001), σε σχέση με την ομάδα με μειωμένη ασυμμετρία (< 1.5 εκ). Ωστόσο, δεν παρατηρήθηκαν στατιστικώς σημαντικές διαφορές στο μέγεθος της ΗΜΓ δραστηριότητας της άνω (p=0,26) και της μέσης μοίρας του τραπεζοειδή (p=0,08), καθώς και του πρόσθιου οδοντωτού μυός (p=0,22) σε σχέση με την πλευρά καθώς και την επιφάνεια στήριξης, στις δύο ομάδες δοκιμαζομένων. Η μεταβολή στη θέση της κυρίαρχης ωμοπλάτης πιθανώς να οφείλεται σε επιμήκυνση των προσαγωγών (μέση μοίρα τραπεζοειδή) και ανασπαστών μυών (άνω μοίρα τραπεζοειδή), σε συνδυασμό με βράχυνση των απαγωγών (πρόσθιος οδοντωτός) και κατασπαστών μυών αυτής. Οι προσαρμοστικές αυτές μεταβολές είναι πιθανό να οφείλονται σε μεταβολές του ενδομυϊκού κολλαγόνου (παθητικά στοιχεία), καθώς και του αριθμού των εν σειρά σαρκομερίων (ενεργητικά στοιχεία) των βραχυμένων και επιμηκυμένων μυϊκών ινών. Ωστόσο οι προσαρμογές των ενεργητικών στοιχείων των ωμοπλατιαίων μυών στην ομάδα με αυξημένη ασυμμετρία, δεν φαίνεται ότι ήταν επαρκείς προκειμένου να επηρεάσουν σημαντικά το μέγεθος της ΗΜΓ τους δραστηριότητας, εξαιτίας της πιθανής συμμετοχής των παθητικών στοιχείων των μυών και των μεταβολών στο ρυθμό επιστράτευσης των κινητικών τους μονάδων.
Τελικά η τιμή του 1.5 εκ ως κατώφλι αυξημένης ασυμμετρίας στη θέση των ωμοπλατών, δεν φαίνεται να αποτελεί κριτήριο μεταβολής της ενεργοποίησης των ωμοπλατιαίων μυών overhead αθλητών κατά την εκτέλεση ασκήσεων ΚΚΑ, και πιθανώς χρειάζεται επαναπροσδιορισμό.
