ΠΜΣ Κράτος και Δημόσια Πολιτική
Βιβλιοθήκη Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης - Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης - Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών - Κοινωνιολογίας

2012-12-10

2012

Αρμαανίδης Φίλιππος

Χαράλαμπος Χρυσανθάκης. Καθηγητής. Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης. ΕΚΠΑ

Ο θεσμός της στρατιωτικής δικαιοσύνης στην ελληνική έννομη τάξη

Ελληνικά

Η στρατιωτική δικαιοσύνη, μια κατάκτηση της γαλλικής επανάστασης, απαξιώθηκε μετά τον Πρώτο και ιδίως τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου συνδέθηκε σε διεθνές επίπεδο με την εφαρμογή σκληρότατων νομοθετημάτων σε δίκες συνοπτικών διαδικασιών που τις περισσότερες φορές αποτελούσαν απλά τον προθάλαμο του εκτελεστικού αποσπάσματος. Αποτέλεσμα αυτών των αντιλήψεων ήταν μια διαδικασία συρρίκνωσης, από πλευράς δικαιοδοσίας, ή και κατάργησης της στρατιωτικής δικαιοσύνης τουλάχιστον σε καιρό ειρήνης σε πολλές και νομικά προηγμένες χώρες.
Από τον κανόνα αυτόν δεν μπορούσε βεβαίως να ξεφύγει η Ελλάδα και για τον πρόσθετο λόγο ότι στη δίνη των πολεμικών περιπετειών και των εθνικών διχασμών που σημάδεψαν την πορεία του νεοελληνικού κράτους, η στρατιωτική δικαιοσύνη χρησιμοποιήθηκε σε ευρεία έκταση ως μοχλός εσωτερικής καταστολής, τόσο από κοινοβουλευτικές κυβερνήσεις όσο και από δικτατορικά καθεστώτα. Αντικείμενο της παρούσης εργασίας είναι ο θεσμός της στρατιωτικής δικαιοσύνης στην ελληνική έννομη τάξη. Θα επιχειρηθεί η παρουσίαση της οργάνωσης και λειτουργίας της στρατιωτικής δικαιοσύνης από της οργανώσεώς της την εποχή του Καποδίστρια έως την σύγχρονη μορφή της. Ιδιαίτερο βάρος θα δοθεί στην αποτύπωση της λειτουργίας της σε θεσμικά δύσκολες περιόδους πολέμων, εθνικών διχασμών και δικτατορικών καθεστώτων που σημάδεψαν την νεοελληνική ιστορία, καθώς και της ένταξής της στο κατά περιόδους υφιστάμενο συνταγματικά καθιερωμένο σύστημα απονομής δικαιοσύνης. Ειδικότερα, αρχικά θα γίνει επισκόπηση των σημερινών τάσεων οργάνωσης και λειτουργίας της στρατιωτικής δικαιοσύνης σε διεθνές επίπεδο. Ακολούθως θα αρχίσει το οδοιπορικό στην οργάνωση και λειτουργία της ελληνικής στρατιωτικής δικαιοσύνης από συστάσεως του ελληνικού κράτους έως την σημερινή αδιατάρακτη δημοκρατική ομαλότητα μετά την θέσπιση του Συντάγματος του 1975. Στο πλαίσιο της προσπάθειας αυτής θα παρουσιασθούν οι συνταγματικές διατάξεις, περί οργανώσεως της δικαιοσύνης καθώς και περί στρατιωτικής δικαιοσύνης που κατά καιρούς ίσχυσαν, προκειμένου να αποτυπωθεί η θέση της στρατιωτικής δικαιοσύνης στο εκάστοτε συνταγματικό σύστημα απονομής δικαιοσύνης. Ακολούθως θα αναλυθεί το νομοθετικό καθεστώς οργάνωσης και στελέχωσης της ελληνικής στρατιωτικής δικαιοσύνης από τα πρώτα θεσμικά της βήματα. Περαιτέρω για την ανάλυση του εκάστοτε ισχύοντος θεσμικού πλαισίου, στο οποίο ήταν υποχρεωμένη να λειτουργεί η στρατιωτική δικαιοσύνη στη διαδρομή της ελληνικής ιστορίας θα γίνει συνθετική παρουσίαση των τριών στρατιωτικών ποινικών κωδίκων, καθώς και του συνταγματικού και νομοθετικού πλαισίου, περί κηρύξεως της χώρας σε κατάσταση πολιορκίας που ίσχυσαν στην ιστορική πορεία του νεοελληνικού κράτους. Η εργασία, επίσης, θα επιχειρήσει να περιγράψει, όσο πιο συνθετικά είναι αυτό δυνατό, τις περιπέτειες της στρατιωτικής δικαιοσύνης στην ταραγμένη ιστορική πορεία του νεοελληνικού κράτους, που είχαν σαν αποτέλεσμα να κληθεί ιστορικά να άρει αμαρτίες που σε καμία περίπτωση δεν μπορούσαν αντικειμενικά να της αποδοθούν. Ιδιαίτερη μνεία θα γίνει της νομολογίας των Ανωτάτων Δικαστηρίων της Χώρας όσον αφορά την οργάνωση και λειτουργία της στρατιωτικής δικαιοσύνης και το status των λειτουργών της. Τέλος, η εργασία θα επιχειρήσει να απαντήσει στα ερωτήματα αν πρέπει να εξακολουθήσει να υφίσταται ο θεσμός της στρατιωτικής δικαιοσύνης στη Χώρα μας παρά την διεθνή τάση συρρίκνωσής της, και ποιάς μορφής στρατιωτική δικαιοσύνη είναι συμβατή με τον νομικό πολιτισμό της Χώρας, τουλάχιστον αυτόν που αναπτύχθηκε μετά την πρωτοφανή για την ελληνική πολιτική ιστορία, θεσμική γαλήνη του Συντάγματος του 1975.

Κοινωνικές, Πολιτικές και Οικονομικές επιστήμες

Στρατιωτική, δικαιοσύνη, πολιορκία, κώδικας, στρατοδικείο.

Όχι

0

Όχι

56

430

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/1502242