Μονάδα:
Κατεύθυνση Βυζαντινή ΦιλολογίαΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2016-12-16
Συγγραφέας:
Βουδούρη Αλεξάνδρα
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Θεοδώρα Αντωνοπούλου, Καθηγήτρια Βυζαντινής Φιλολογίας, Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ
Ιωάννης Πολέμης, Καθηγητής Βυζαντινής Φιλολογίας, Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ
Αντώνιος Παναγιώτου, Καθηγητής Βυζαντινής Φιλολογίας, Τμήμα Φιλολογίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Tα αυτοτελή εγκώμια πόλεων της ύστερης βυζαντινής περιόδου υπό το πρίσμα της προγενέστερης παράδοσής τους
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Tα αυτοτελή εγκώμια πόλεων της ύστερης βυζαντινής περιόδου υπό το πρίσμα της προγενέστερης παράδοσής τους
Περίληψη:
Η παρούσα εργασία έχει ως κύριο αντικείμενό της τα αυτοτελή εγκώμια πόλεων της ύστερης βυζαντινής εποχής. Πρόκειται για δύο μικρότερα εγκώμια της Νίκαιας, δύο μεγάλα εγκώμια της Κωνσταντινούπολης, δύο επίσης εκτενή εγκώμια της Τραπεζούντας και ένα μικρότερο εγκώμιο της Κορίνθου. Τα κείμενα αυτά γράφτηκαν από τους Θεόδωρο Β’ Λάσκαρη, Θεόδωρο Μετοχίτη, Γεώργιο Καρβώνη και Ιωάννη Ευγενικό στο διάστημα από τα μέσα του 13ου αι. μέχρι τα μέσα του 15ου αι., είχαν αποκλειστικό σκοπό να υμνήσουν τις παραπάνω πόλεις και να προσφερθούν ως δώρα σε αυτές εκ μέρους των συντακτών τους, ενώ δεν αποτελούσαν τμήματα άλλων έργων είτε της επιδεικτικής ρητορικής είτε άλλων ειδών της υστεροβυζαντινής γραμματείας. Η μελέτη των εν λόγω κειμένων βασίστηκε στην προγενέστερη παράδοση των αυτοτελών εγκωμίων πόλεων, η οποία διαμορφώθηκε από τα μέσα του 2ου αι. μ.Χ. μέχρι και τα μέσα του 4ου αι. μ.Χ. κυρίως χάρη σε τρία έργα:
α) τον Παναθηναϊκόν λόγο του Αίλιου Αριστείδη του 155 μ.Χ., που αποδεικνύεται στην παρούσα εργασία ότι ήταν το πρώτο στην ιστορία τού είδους σωζόμενο αυτοτελές εγκώμιο πόλης,
β) τις δύο πραγματείες του τέλους του 3ου αι. μ.Χ. για τα επιμέρους είδη της επιδεικτικής ρητορικής, οι οποίες αποδίδονται στον Μένανδρο τον Ρήτορα και οι οποίες αναλύονται επίσης για πρώτη φορά στην παρούσα εργασία με γνώμονα τις οδηγίες τους για τον εγκωμιασμό των πόλεων,
γ) τον Ἀντιοχικὸν λόγο του Λιβάνιου των μέσων του 4ου αι. μ.Χ., ο οποίος αποδεικνύεται στην παρούσα εργασία ότι συνιστά το πρώτο σωζόμενο αυτοτελές εγκώμιο πόλης με ενσωματωμένη εκτενή έκφραση-περιγραφή του αστικού τοπίου.
Πρόκειται για μία ρητορική παράδοση που λειτούργησε ως βάση και ως πηγή έμπνευσης για τους συντάκτες των επτά υστεροβυζαντινών αυτοτελών εγκωμίων πόλεων και που συνέβαλε στο να μελετηθούν τα τελευταία με πιο στέρεα κριτήρια και σε ακόμα μεγαλύτερο βάθος ως γνήσια δείγματα ενός εντυπωσιακού αλλά και ιδιαίτερα απαιτητικού είδους της επιδεικτικής ρητορικής.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Βυζαντινή και νεοελληνική λογοτεχνία
Λέξεις-κλειδιά:
επιδεικτική ρητορική, εγκώμια πόλεων, Μένανδρος ο Ρήτωρ, Θεόδωρος Μετοχίτης, Βησσαρίων
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
300
Αριθμός σελίδων:
viii, 662
