Περίληψη:
Σκοπός της έρευνας ήταν να μετρηθούν τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας και σωματικού λίπους σε αγόρια της Δ', Ε' και ΣΤ' τάξης του Δημοτικού Σχολείου και να ερευνηθεί αφενός η σχέση μεταξύ της φυσικής δραστηριότητας και του σωματικού λίπους και αφετέρου η εγκυρότητα ενός ερωτηματολογίου φυσικής δραστηριότητας.
Mέθοδος: Εξετάστηκαν 254 αγόρια, ηλικίας 9-12 ετών (10.2 ± 0.8) στα οποία μετρήθηκαν το βάρος και το ύψος για τον υπολογισμό του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), η τρικεφαλική και κνημιαία δερματοπτυχή με δερματοπτυχόμετρο, η περίμετρος μέσης και η περίμετρος ισχίων για τον υπολογισμό του λόγου Μέσης/Ισχίων και το ποσοστό σωματικού λίπους με αναλυτή βιοηλεκτρικής αγωγιμότητας. Η φυσική δραστηριότητα μετρήθηκε με δύο μεθόδους για τρείς διαφορετικές ημέρες της εβδομάδας, με ερωτηματολόγιο και με δραστηριογράφο (CSA, Model 7164). Το ερωτηματολόγιο συμπληρώθηκε από 204 αγόρια και περιελάμβανε το χρόνο, την ένταση και τη διάρκεια διαφόρων αθλητικών και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων που οι δοκιμαζόμενοι είχαν εκτελέσει πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το σχολείο ενώ υπολογίστηκαν ο συνολικός χρόνος της φυσικής δραστηριότητας, ο σταθμικός δείκτης δραστηριότητας (λεπτά δραστηριότητας x ΜΕΤ x δείκτη έντασης δραστηριότητας) και ο συνολικός χρόνος των καθιστικών συνηθειών. Από το αρχικό δείγμα, 40 παιδιά χωρίστηκαν ανάλογα με το ΔΜΣ σε τέσσερις ισάριθμες ομάδες (Λιποβαρή, Φυσιολογικού βάρους, Ελαφρά Υπέρβαρα/Υπέρβαρα, Παχύσαρκα), στα οποία καταγράφηκε η φυσική δραστηριότητα με δραστηριογράφο προκειμένου να βρεθεί αν διαφέρουν ως προς τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας και επιπρόσθετα να εξεταστεί η εγκυρότητα του ερωτηματολογίου
Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα παχύσαρκα παιδιά έχουν χαμηλότερα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας από τα παιδιά με φυσιολογικό βάρος. Η φυσική δραστηριότητα, όπως μετρήθηκε με το δραστηριογράφο, παρουσίασε στατιστικά σημαντική αρνητική συσχέτιση με το ΔΜΣ (r= -0,51), το ποσοστό σωματικού λίπους (r= -0,57), το άθροισμα των δερματοπτυχών (r= -0,60) και με την περίμετρο ισχίων
(r= -0,50). Ο συνολικός χρόνος φυσικής δραστηριότητας και ο σταθμικός δείκτης δραστηριότητας, όπως προσδιορίστηκαν με το ερωτηματολόγιο, παρουσίασαν χαμηλές αρνητικές συσχετίσεις με τις παραπάνω παραμέτρους αλλά στατιστικά σημαντικές. Επιπρόσθετα, ο χρόνος των καθιστικών συνηθειών συσχετίστηκε θετικά με το ΔΜΣ (r=0,13), την περίμετρο μέσης (r=0,15) και την περίμετρο ισχίων (r=0,12).
Το ερωτηματολόγιο που χρησιμοποιήθηκε στην έρευνα αυτή, έδειξε αποδεκτά επίπεδα εγκυρότητας για αγόρια ηλικίας 9-12 ετών. Οι συντελεστές συσχέτισης μεταξύ χρόνου φυσικής δραστηριότητας και δραστηριογράφου καθώς και του δείκτη φυσικής δραστηριότητας με το δραστηριογράφο, ήταν αντίστοιχα (r=0,54 και r=0,59), (r=0,65 και r=0,68) και (r=0,69 και r=0,68) για τις τρείς ημέρες.
Συμπέρασμα: Τα αυξημένα επίπεδα σωματικού λίπους σχετίζονται με χαμηλά επίπεδα φυσικής δραστηριότητας και με αυξημένο χρόνο καθιστικών συνηθειών, σε αγόρια ηλικίας 9-12 ετών. Τα συμπεράσματα αυτά ενισχύουν το θετικό ρόλο της φυσικής δραστηριότητας στον έλεγχο του σωματικού βάρους αγοριών προεφηβικής ηλικίας.
