Κατεύθυνση Εθνομουσικολογία και Πολιτισμική Ανθρωπολογία
Βιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής

2018-06-07

2018

Γιαννοπούλου Ευγενία

Χαψούλας Αναστάσιος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Μουσικών Σπουδών Φιλοσοφικής ΕΚΠΑ.
Λαλιώτη Βασιλική, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Μουσικών Σπουδών Φιλοσοφικής ΕΚΠΑ.
Παπαπαύλου Μαρία, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Μουσικών Σπουδών Φιλοσοφικής ΕΚΠΑ.

Ο Ρόλος του Τραγουδιού στις Γυναικείες Φυλακές Αβέρωφ 1948-1952: Ιστορικές - Πολιτικές Διαστάσεις.

Ελληνικά

Ο Ρόλος του Τραγουδιού στις Γυναικείες Φυλακές Αβέρωφ 1948-1952: Ιστορικές - Πολιτικές Διαστάσεις.

Η παρούσα διπλωματική εργασία αποσκοπεί στην ανάδειξη του ρόλου που επιτελούσε το τραγούδι στη ζωή των πολιτικών κρατουμένων γυναικών στις φυλακές Αβέρωφ, κατά την περίοδο 1948-1952. Εκεί κλείστηκαν χιλιάδες πολιτικές κρατούμενες, όλων των ηλικιών, ακόμα και μητέρες με τα ανήλικα παιδιά τους, που διώκονταν από το επίσημο κράτος για την συμμετοχή τους στην Εθνική Αντίσταση την περίοδο της κατοχής, μέσα από τις οργανώσεις του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ), την Εθνική Αλληλεγγύη (ΕΑ) και την Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων (ΕΠΟΝ), καθώς και για τη συμμετοχή τους ή ακόμα και βοήθεια προς το Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας (ΔΣΕ).
Mέσα από σχετικές βιβλιογραφικές πηγές παρουσιάζονται συνοπτικά οι ιστορικές και πολιτικές συνθήκες, οι οποίες διαμόρφωσαν το πλαίσιο της περιόδου από την απελευθέρωση της Ελλάδας έως και τον εμφύλιο πόλεμο. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στις πολιτικές διώξεις και τους νόμους μέσα από τους οποίους αυτές κλιμακώθηκαν, στέλνοντας τους πολιτικά διωκόμενους στις φυλακές, τις εξορίες και τα εκτελεστικά αποσπάσματα. Ειδικότερα, εξετάζονται οι συνθήκες εγκλεισμού των πολιτικών κρατουμένων στις γυναικείες φυλακές Αβέρωφ και η οργανωμένη ζωή τους, μέσα από τις ομάδες συμβίωσης, οι οποίες αποτέλεσαν τον πυρήνα για την οργάνωση της μόρφωσης και της ψυχαγωγίας τους.
Τα στοιχεία και οι πληροφορίες γύρω από το τραγούδι, αντλούνται μέσα από γραπτές μαρτυρίες πολιτικών κρατουμένων και προφορικές μαρτυρίες - συνεντεύξεις. Σημείο αναφοράς αποτελεί ο δίσκος-ντοκουμέντο με τραγούδια των Γυναικείων Φυλακών Αβέρωφ, ηχογραφημένα από τμήμα της χορωδίας των φυλακών.
Ο λειτουργικός ρόλος του τραγουδιού, που αποτέλεσε μέρος της πολιτιστικής δραστηριότητας των πολιτικών κρατουμένων, ερευνάται αφενός ως προς την δημιουργική/ποιητική του διάσταση – τις πρωτότυπες μελωδίες τραγουδιών, που έγραφαν οι κρατούμενες και τους πρωτότυπους στίχους που ταίριαζαν σε δημοτικές μελωδίες και σε μελωδίες γνωστών τραγουδιών – και αφετέρου ως προς την επιτελεστική του διάσταση – κάτω από ποιες συνθήκες και περιστάσεις γινόταν η επιτέλεση συγκεκριμένων τραγουδιών και ο ρόλος της χορωδίας των πολιτικών κρατουμένων που δημιουργήθηκε μέσα στις Αβέρωφ. Τα τραγούδια, τα οποία αναδεικνύονται μέσα από την εργασία, έχουν ως βάση την ζωή των γυναικών στη φυλακή: από τις πιο τραγικές στιγμές, όπως οι εκτελέσεις πολιτικών κρατουμένων, έως την διακωμώδηση των καθημερινών αγγαρειών.
Η διαδικασία της δημιουργίας και επιτέλεσης των τραγουδιών αυτών νοείται ως μια πολιτική πράξη αντίστασης των κρατουμένων γυναικών, ένα μέσο για την συλλογική τους επιβίωση, την εμψύχωση, τη διατήρηση της ανθρωπιάς τους και της πολιτικής τους ταυτότητας.

Ιστορία

Γυναικείες Φυλακές Αβέρωφ, ελληνικός εμφύλιος πόλεμος, κομμουνιστές, γυναίκες στην Αντίσταση, πολιτικοί κρατούμενοι, συλλογική πολιτική ταυτότητα, πολιτικές διώξεις, βασανιστήρια, ομάδες συμβίωσης, πολιτικό τραγούδι, χορωδία πολιτικών κρατουμένων, εκτελέσεις, μεταγωγές κρατουμένων, Κάλαντα φυλακής, μαρτυρίες πολιτικών κρατουμένων.

Όχι

0

Ναι

101

142

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/2750756