Κατεύθυνση Ιατρική Φυσική-Ακτινοφυσική
Βιβλιοθήκη Επιστημών Υγείας

2018-05-14

2018

Βιτωράκη Σταματία

Παντελής Καραΐσκος Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Παναγιώτης Παπαγιάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Κωνσταντίνος Λουκάς, Επίκουρος Καθηγητής, Ιατρική ,ΕΚΠΑ

Μελέτη ρυθμού εναπόθεσης δόσης σε εξελιγμένες τεχνικές ακτινοθεραπείας με έμφαση σε στερεοτακτικές εφαρμογές

Ελληνικά

Μελέτη ρυθμού εναπόθεσης δόσης σε εξελιγμένες τεχνικές ακτινοθεραπείας με έμφαση σε στερεοτακτικές εφαρμογές

Η ακτινοθεραπεία με χρήση στερεοτακτικών τεχνικών αναφέρεται στη χορήγηση ενός κλάσματος υψηλής δόσης ακτινοβολίας σε μικρό αριθμό συνεδριών ή σε μία μόνο συνεδρία (Στερεοτακτική Ακτινοχειρουργική-SRS). H στερεοτακτική ακτινοθεραπεία εφαρμόζεται σε όγκους μικρού μεγέθους, με στόχο τη μεγιστοποίηση εναπόθεσης δόσης στον όγκο και την ταυτόχρονη ελαχιστοποίηση της στα υγιή γειτνιάζοντα όργανα. Περιλαμβάνει τεχνικές όπως τη γ-knife, cyberknife και συστήματα που βασίζονται στη χρήση γραμμικών επιταχυντών (linacs) όπως οι τεχνικές IMRT και VMAT, στις οποίες χρησιμοποιούνται πεδία διαμορφωμένης έντασης καθώς είναι δυνατή η αλλαγή του ρυθμού δόσης ιοντίζουσας ακτινοβολίας.
Σημαντικό ρόλο στη βιολογική απόκριση των ανθρώπινων ιστών φαίνεται να παίζει, εκτός από την τιμή της εναποτιθέμενης δόσης και ο ρυθμός με την οποία αυτή εναποτίθεται. Με τη χρήση ρυθμών δόσης ακτινοβολίας κάτω από 1Gy/min παρατηρείται ένα φαινόμενο «διάσωσης» των ιστών (tissue sparing effect) το οποίο έχει διαφορετική επίδραση σε κάθε ιστό. Γίνεται αντιληπτό λοιπόν, ότι είναι σημαντική η μελέτη του ρυθμού εναπόθεσης δόσης στα διάφορα πλάνα θεραπείας όπου αυτός μπορεί να μεταβάλλεται.
Στην παρούσα εργασία, μελετήθηκε ο ρυθμός εναπόθεσης της δόσης σε στερεοτακτικές εφαρμογές με το σύστημα γ-knife και σε εξελιγμένες τεχνικές IMRT και VMAT με γραμμικό επιταχυντή.
Αρχικά, πραγματοποιήθηκε μελέτη του ρυθμού δόσης σε πλάνα θεραπείας γ-knife 84 ασθενών με ακουστικά νευρινώματα και βρέθηκε ότι ο ρυθμός εναπόθεσης δόσης ποικίλει στις διάφορες περιπτώσεις και ότι σε αρκετές περιπτώσεις σημαντικό ποσοστό της δόσης εναποτίθεται με ρυθμό λιγότερο από 1 Gy/min. Επιπλέον, πραγματοποιήθηκε έλεγχος γραμμικής συσχέτισης και βρέθηκε ότι υπάρχει συσχέτιση, μεταξύ του ποσοστού αλλαγής στο μέγεθος του όγκου μετά από 4 χρόνια και του ποσοστού δόσης που εναποτίθεται με ρυθμό λιγότερο από 1 Gy/min, (r=0.459 p=0.000) καθώς και μεταξύ του ποσοστού αλλαγής στο μέγεθος του όγκου μετά από 4 χρόνια και του μέσου σταθμισμένου ρυθμού δόσης (r= -0.390 p=0.000).
Τέλος, η μελέτη του ρυθμού εναπόθεσης δόσης επεκτάθηκε σε πλάνα θεραπείας διαμορφωμένης δέσμης IMRT και VMAT με διαφορετικούς ρυθμούς εναπόθεσης της δόσης (σε λειτουργία FF και FFF) σε 3 ασθενείς, α) με ακουστικό νευρίνωμα β) καρκίνο του προστάτη γ) καρκίνο κεφαλής και τραχήλου. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι ρυθμοί εναπόθεσης δόσης είναι αρκετά υψηλότεροι σε αυτές τις τεχνικές ενώ το ποσοστό δόσης που εναποτίθεται με ρυθμό κάτω από 1 Gy/min στον όγκο, χαμηλότερο. Επιπλέον, σημειώθηκε σημαντική διαφορά και μεταξύ των λειτουργιών FF και FFF.

Επιστήμες Υγείας

Στερεοτακτική ακτινοχειρουργική, Στερεοτακτική ακτινοθεραπεία, Ρυθμός δόσης

Όχι

0

Ναι

29

121

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/2758725