Μονάδα:
Κατεύθυνση Λαογραφία και ΕκπαίδευσηΒιβλιοθήκη Σχολής Επιστημών της Αγωγής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2018-06-25
Συγγραφέας:
Μπούμπα Σοφία
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
1. Ρέα Κακάμπουρα, Επίκουρη Καθηγήτρια Λαογραφίας Π.Τ.Δ.Ε, Ε.Κ.Π.Α (επιβλέπουσα)
2. Ανδρομάχη Οικονόμου, Διευθύντρια Ερευνών Κέντρο Ερεύνης Ελληνικής Λαογραφίας Ακαδημίας Αθηνών
3. Χαράλαμπος Μπαμπούνης,Καθηγητής Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας Π.Τ.Δ.Ε, Ε.Κ.Π.Α
Πρωτότυπος Τίτλος:
Το ξεχειμώνιασμα των Βλάχων του Μετσόβου: Αφηγήσεις και βιοϊστορίες
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Το ξεχειμώνιασμα των Βλάχων του Μετσόβου: Αφηγήσεις και βιοϊστορίες
Περίληψη:
Η παρούσα έρευνα πραγματεύεται το ξεχειμώνιασμα των Βλάχων του Μετσόβου. Το ξεχειμώνιασμα στην κτηνοτροφία αποτελεί ένα φαινόμενο που συνίσταται στη μετακίνηση των κτηνοτρόφων ορεινών περιοχών. Οι κτηνοτρόφοι μεταφέρουν τα κοπάδια τους το φθινόπωρο από τα ορεινά σε πιο χαμηλού υψομετρικού περιοχές προς εύρεση λιβαδιών με ευνοϊκότερες κλιματολογικές συνθήκες, στα λεγόμενα χειμαδιά. Τη δε άνοιξη επιστρέφουν στις πατρικές τους εστίες και στα θερινά τους λιβάδια. Η μετακίνηση αυτή προς και από τα χειμαδιά καθώς και η παραμονή κτηνοτρόφων και ζώων στον τόπο του ξεχειμωνιάσματος ως την άνοιξη προσδιορίζει το ξεχειμώνιασμα. Ορόσημο για τη μετακίνησή τους προς τα χειμαδιά είναι η γιορτή του Αγίου Δημητρίου (26 Οκτωβρίου) και για την επιστροφή τους στον τόπο καταγωγής η γιορτή του Αγίου Γεωργίου (23 Απριλίου). Το λαογραφικό ενδιαφέρον του φαινομένου αυτού έγκειται στο ότι αρχικά αφορά στην εθνοπολιτισμική ομάδα των Βλάχων του Μετσόβου. Έπειτα, στο ότι αναφέρεται στη χρονική περίοδο 20ου- 21ου αιώνα κατά την οποία η κοινωνία του Μετσόβου εμφάνιζε ακόμα έντονα στοιχεία «παραδοσιακότητας». Επίσης, στο ότι συνδέεται με ήθη και έθιμα, κυρίως κατά την αναχώρηση των κτηνοτρόφων για τα χειμαδιά και κατά την επιστροφή τους από αυτά. Ο ημινομαδικός χαρακτήρας των Βλάχικων πληθυσμών έχει άμεση συσχέτιση με το ξεχειμώνιασμα και αποτελούσε τρόπο ζωής που καθορίζει αντιλήψεις, νοοτροπίες, ήθη και έθιμα. Κατά συνέπεια, εντρυφώντας στο ξεχειμώνιασμα μπορεί να γίνει περισσότερο κατανοητό το πολιτισμικό σύστημα που ανέπτυξαν οι Βλάχοι κατά την περίοδο ενασχόλησής τους με την κτηνοτροφία. Η έρευνα συμβάλει επιπλέον στο να γίνουν πιο αντιληπτές οι δυσκολίες της ημινομαδικής κτηνοτροφίας και οι λόγοι σταδιακής εγκατάλειψής της από τις νεότερες γενιές όταν άλλαξαν τα κοινωνικο-οικονομικά δεδομένα της εποχής. Το ξεχειμώνιασμα μελετήθηκε μέσα από το υλικό που συλλέχθηκε από ημι-κατευθυνόμενες συνεντεύξεις με άνδρες και γυναίκες διαφορετικής δυναμικότητας, τσοπάνους, σμίχτες και τσέλιγκες, προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσο και σε ποιο βαθμό διέφεραν οι αφηγήσεις των μεν από των δε λόγω των παραμέτρων της έμφυλης οπτικής, της διαγενεακής και της οπτικής των διαφορετικών στρωμάτων εντός της κτηνοτροφικής ιεραρχίας. Η συνεισφορά της έρευνας αυτής στην ήδη υπάρχουσα βιβλιογραφία είναι πολυδιάστατη. Κατά πρώτον, έχει να κάνει με την ιδιαιτερότητα της πληθυσμιακής ομάδας που μελετάται. Επιπλέον, η συγκεκριμένη ομάδα ερευνάται σε σαφή χωροχρονικά πλαίσια. Τέλος, το φαινόμενο προσεγγίζεται μέσα από αυτούσια αποσπάσματα συνεντεύξεων δίνοντας φωνή στα «σιωπηλά υποκείμενα». Αξίζει να σημειωθεί το γεγονός ότι οι διαφορές στα χαρακτηριστικά του δείγματος ως προς το φύλο, την ηλικία και τη θέση τους εντός της κτηνοτροφικής ιεραρχίας και ομάδας, οδήγησε σε πληθώρα αφηγήσεων και φώτισε ποικίλες πτυχές του ξεχειμωνιάσματος.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Λαογραφία
Λέξεις-κλειδιά:
Μέτσοβο, Βλάχοι, ημι-νομαδική κτηνοτροφία, ξεχειμώνιασμα, έμφυλες ταυτότητες, τσελιγκάτο, τσέλιγκας, τσοπάνος, βιοϊστορία, αφήγηση, οικολογία, ποιμενική οικονομία, μετακινήσεις, χειμαδιά
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
95
