Μονάδα:
Κατεύθυνση Ιστορία της Ελληνικής και Ρωμαϊκής ΑρχαιότηταςΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2018-06-28
Συγγραφέας:
Λεμονής Νικόλαος
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Σοφία Ανεζίρη, Επίκουρη Καθηγήτρια αρχαίας ιστορίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Μπουραζέλης Κωνσταντίνος, Καθηγητής αρχαίας ιστορίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ψωμά Σελήνη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια αρχαίας ιστορίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πρωτότυπος Τίτλος:
Ομαδικές πολιτογραφήσεις στρατιωτών στην Ελληνιστική Μ. Ασία και τον Εύξεινο Πόντο: οι περιπτώσεις της Ασπένδου, της Σμύρνης, της Περγάμου και της Φαναγόρειας
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Ομαδικές πολιτογραφήσεις στρατιωτών στην Ελληνιστική Μ. Ασία και τον Εύξεινο Πόντο: οι περιπτώσεις της Ασπένδου, της Σμύρνης, της Περγάμου και της Φαναγόρειας
Περίληψη:
Η εν λόγω εργασία πραγματεύεται το ζήτημα των ομαδικών πολιτογραφήσεων μισθοφορικών ομάδων από ορισμένες πόλεις της ελληνιστικής εποχής. Βρισκόμαστε σε μία ιστορική περίοδο, όπου η παραδοσιακή πόλη-κράτος αντιμετωπίζει πολυεπίπεδες και πολυδιάστατες προκλήσεις. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο των προκλήσεων μία πόλη-κράτος συνδιαλέγεται όχι με ορισμένες δυνατότερες πόλεις-κράτη, όπως συνέβαινε στην κλασική περίοδο, αλλά με τους ελληνιστικούς βασιλιάδες που διαδέχτηκαν τον Μ. Αλέξανδρο και ήταν κυρίαρχοι αρκετά εκτεταμένων βασιλείων. Υπό αυτό το πρίσμα οι πόλεις-κράτη της ελληνιστικής περιόδου αναγκάζονται να χρησιμοποιήσουν μισθοφορικές ομάδες προκειμένου να ανταποκριθούν στις σύνθετες στρατιωτικές ανάγκες της ελληνιστικής περιόδου που χαρακτηρίζεται από συνεχείς διενέξεις μεταξύ των ελληνιστικών βασιλέων. Τις περισσότερες φορές οι πόλεις-κράτη δεν μπορούσαν να μείνουν αμέτοχες σε αυτές τις συγκρούσεις. Επομένως, η ανάγκη στρατιωτικού δυναμικού που θα μπορούσε να συνεισφέρει στην προσπάθεια των πόλεων να σταθούν στο γεωπολιτικό γίγνεσθαι εκείνης της περιόδου είναι κάτι παραπάνω από επιτακτική.
Σκοπός της συγκεκριμένης εργασίας είναι να διερευνηθούν οι συνθήκες κάτω από τις οποίες οι πόλεις χορηγούν πολιτικά δικαιώματα σε μισθοφορικές ομάδες. Ένας επιπλέον σκοπός της εργασίας είναι να ερμηνευτούν τα προνόμια, τα οποία παραχωρούνται στις εν λόγω στρατιωτικές ομάδες μαζί με το δικαίωμα της πολιτογράφησης.
Προκειμένου να απαντηθούν τα παραπάνω ερωτήματα χρησιμοποιήθηκαν τέσσερις επιγραφές που προέρχονται από τις πόλεις της ελληνιστικής περιόδου. Η μελέτη των ψηφισμάτων της Περγάμου, της Σμύρνης, της Ασπένδου και της Φαναγόρειας είναι καθοριστική για να κατανοήσουμε κάτω από ποιες συνθήκες οι πόλεις παρείχαν πολιτικά δικαιώματα σε μισθοφόρους, αλλά και από τι συνοδευόταν το δικαίωμα του πολίτη.
Σε αυτό το σημείο αξίζει να τονιστούν δύο σημαντικά στοιχεία. Το πρώτο είναι ότι οι επιγραφές που επιλέχτηκαν δεν είναι οι μοναδικές επιγραφικές μαρτυρίες που υπάρχουν για τις ομαδικές πολιτογραφήσεις μισθοφόρων στην ελληνιστική εποχή. Υπάρχει πληθώρα επιγραφικών μαρτυριών από πόλεις του κυρίως ελλαδικού χώρου, ωστόσο η επιλογή πόλεων πρωτίστως της Μ. Ασίας έγινε διότι η συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή αποτέλεσε το επίκεντρο των συγκρούσεων των ελληνιστικών βασιλέων.
Το δεύτερο στοιχείο που πρέπει να τονιστεί συνίσταται στο ότι δεν είναι πάντα εύκολο να αντιληφθούμε πως ακριβώς δηλώνονται οι μισθοφορικές ομάδες μέσα στο κείμενο των επιγραφών. Γι αυτόν ακριβώς το λόγο γίνεται εκτενής αναφορά στο λεξιλόγιο που χρησιμοποιούν οι επιγραφές των τεσσάρων αυτών περιοχών για να δηλώσουν τόσο τις μισθοφορικές ομάδες όσο και τα προνόμια με τα οποία επιδαψιλεύονται.
Συμπερασματικά, οι περιπτώσεις της Ασπένδου, της Σμύρνης, της Περγάμου και της Φαναγόρειας παρουσιάζουν μεταξύ τους αρκετές ομοιότητες, ωστόσο δε λείπουν και οι επιμέρους διαφορές. Αναμφίβολα αυτό που θα πρέπει να καταστεί σαφές είναι ότι η πρακτική της ομαδικής πολιτογράφησης δεν ήταν ένα φαινόμενο ιδιαίτερα συνηθισμένο κατά την ελληνιστική περίοδο και αυτή ακριβώς η σπανιότητα καθιστά τη συγκεκριμένη πρακτική άξια ενδιαφέροντος.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Ιστορία
Λέξεις-κλειδιά:
Μισθοφόροι, Πολιτικά δικαιώματα, Πόλεμος, Ελληνιστική εποχή
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
160
