Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
ΝΙΚΗΤΑΣ ΝΙΚΗΤΑΡΑΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ,ΣΕΦΑΑ,ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Η οστεοπόρωση έχει καταστεί ένα προοδευτικά αυξανόμενο πρόβλημα παγκοσμίως, λόγω της αύξησης του προσδόκιμου ζωής και επομένως της γήρανσης του πληθυσμού, καθώς και της δημογραφικής μετατόπισης.
Είναι μια μη μεταδιδόμενη νόσος που χαρακτηρίζεται από χαμηλή οστική μάζα και κατάργησης της μικροαρχιτεκτονικής δομής του οστού, οδηγώντας σε ευθραυστότητα και αυξημένη πιθανότητα καταγμάτων, ιδιαίτερα του ισχίου, της σπονδυλικής στήλης και του καρπού.
Χαρακτηρίζεται ως σιωπηλή επιδημία, λόγω της ασυμπτωματικής στης πορείας έως ότου συμβεί το πρώτο κάταγμα το οποίο αποτελεί την κύρια κλινική εκδήλωση της νόσου.
Επηρεάζει την ποιότητα ζωής, ιδιαίτερα τη φυσική κατάσταση του ατόμου, την απώλεια ελεύθερης κίνησης και προκαλεί νοσηρότητα και θνησιμότητα στους ηλικιωμένους.
Η οστεοπόρωση έχει σύνθετη παθοφυσιολογία και η εμφάνιση και ανάπτυξή της οφείλεται σε πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες.
Ορισμένοι εξ αυτών, όπως η ηλικία, η κληρονομικές ασθένειες και η ενδοκρινικές παθήσεις δεν μπορούν να τροποποιηθούν.
Άλλοι παράγοντες μπορεί να τροποποιηθούν, με αποτέλεσμα η πρόληψη να αποτελεί εργαλείο για τη μείωση των επιπτώσεων της νόσου.
Η φυσική δραστηριότητα και άσκηση αποτελούν έγκυρο εργαλείο, τόσο στην πρόληψη, όσο και στη θεραπεία της οστεοπόρωσης, καθ’ όσον η άσκηση έχει επιδείξει θετική επίδραση στην αύξηση της μυϊκής αλλά και της οστικής μάζας.
Οι παρεμβάσεις της προληπτικής άσκησης πρέπει να εστιάζουν στην ελαχιστοποίηση της οστικής απώλειας κατά την ενηλικίωση, στη βελτίωση της οστικής μάζας, καθώς και στη μείωση των πτώσεων προς αποφυγή των καταγμάτων.
Από την παρούσα ανασκόπηση, σχετικά με την επίδραση της σωματικής δραστηριότητας στον μεταβολισμό των οστών, φαίνεται ότι η άσκηση δρα επί των μοριακών οδών της οστικής αναδιαμόρφωσης που περιλαμβάνουν όλους τους κυτταρικούς τύπους οστικού ιστού.
Στοιχεία επίσης δείχνουν ότι η άσκηση που ξεκινάει από την παιδική- εφηβική ηλικία αποτελεί μία από τις ισχυρότερες στρατηγικές πρόληψης κατά της οστεοπόρωσης, καθ’ όσον επιτυγχάνεται η βέλτιστη πρόσληψη οστικής μάζας και δομής των οστών, καθώς και της μεγιστοποίησης της αντοχής τους για τη διατήρηση ενός υγιούς σκελετού κατά την ενηλικίωση.
Κλινικές δοκιμές σε ασθενείς με οστεοπόρωση, δείχνουν ότι προγράμματα ασκήσεων συνδυαστικής μορφής, στα οποία περιλαμβάνονται αερόβια άσκηση και άλλοι τύποι άσκησης (ασκήσεις αντίστασης και αντοχής) είναι το ιδανικότερο είδος άσκησης για τη βελτίωση της οστικής μάζας και τον μεταβολισμό των οστών σε ηλικιωμένους ενήλικες και ιδιαίτερα σε οστεοπορωτικές γυναίκες.
Η άσκηση βάρους και μυϊκής δύναμης μπορεί να βελτιώσει επίσης την ευκινησία, τη δύναμη, τη στάση και την ισορροπία, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος πτώσεων.
Η εκπαίδευση ολόκληρου του σώματος σε κραδασμούς, λόγω της μεγαλύτερης προσαρμοστικότητας στους ασθενείς, φαίνεται να αποτελεί μία αξιόπιστη εναλλακτική λύση στις τρέχουσες μεθόδους.
Ωστόσο, ανεξάρτητα από το πρόγραμμα που τελικώς θα υιοθετηθεί, η φυσική δραστηριότητα έχει πάντοτε ευεργετικά αποτελέσματα σε ασθενείς με οστεοπόρωση, τόσο στην ομοιοπλασία των οστών, όσο και στο σύστημα των σκελετικών μυών.
Λέξεις-κλειδιά:
Οστεοπόρωση, άσκηση, πρόληψη, φυσική δραστηριότητα
