Μονάδα:
Τμήμα Ιστορίας και ΑρχαιολογίαςΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2018-10-28
Συγγραφέας:
Φραγκουλοπούλου Σοφία
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Πλάντζος Δημήτρης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Καραμανωλάκης Βαγγέλης, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Γαζή Φωτεινή, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
Γκαζή Ανδρομάχη, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Σολομών Εσθήρ, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Εικαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
Πάλλης Γεώργιος, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Δρανδάκη Αναστασία, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πρωτότυπος Τίτλος:
Η ιστορική κουλτούρα των μουσειακών αφηγήσεων: τα κρατικά μουσεία στον Μεσοπόλεμο (1922-1940)
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Η ιστορική κουλτούρα των μουσειακών αφηγήσεων: τα κρατικά μουσεία στον Μεσοπόλεμο (1922-1940)
Περίληψη:
Εκκινώντας από την υπόθεση εργασίας ότι στη διάρκεια του Μεσοπολέμου συγκροτήθηκε η νεοελληνική ταυτότητα στη βάση της διαδοχικής σύνδεσης διαφορετικών χρονικών περιόδων, ώστε να συγκροτούν μια συμπαγή πολιτισμική ενότητα, ερευνήσαμε τις διαδικασίες με τις οποίες η Αρχαιότητα (προϊστορική και κλασική), το Βυζάντιο και ο Λαϊκός Πολιτισμός ενσωματώθηκαν βαθμιαία σε μια ενιαία μουσειακή αφήγηση του συλλογικού παρελθόντος. Η υλική τεκμηρίωση της ενιαίας χωρικότητας και της αδιάσπαστης πολιτισμικής συνέχειας αποτέλεσε ένα αίτημα της εγχώριας πολιτικής συγκυρίας και ταυτόχρονα μια ένδειξη ικανότητας για ισότιμη συνομιλία με τα κυρίαρχα νεωτερικά προτάγματα. Μέσα από αδημοσίευτες αρχειακές πηγές μελετήσαμε συγχρονικά την ιστορική κουλτούρα του συνόλου των κρατικών μουσείων και των συλλογών που ιδρύθηκαν ή συνέχισαν να υφίστανται σε όλη την ελληνική επικράτεια στη διάρκεια των μεσοπολεμικών χρόνων και ιστορικοποιήσαμε τις συνθήκες παραγωγής των αφηγήσεών τους. Διαπιστώσαμε ότι, τα κρατικά μουσεία ως δημόσιες δηλώσεις για το παρελθόν τροφοδότησαν την αναζήτηση των «απαρχών» του πολιτισμού και επαναπροσδιόρισαν τη συζήτηση για τη συγκρότηση μιας τέχνης με εθνική ιδιοπροσωπία. Στη διαδικασία εξιστόρησης του κοινού παρελθόντος μέσα από τις μουσειακές εκθέσεις, η Προϊστορία, η Αρχαιότητα, το Βυζάντιο και ο Λαϊκός Πολιτισμός επενδύθηκαν με νέα νοήματα προκειμένου να μετατραπούν σε τόπους επιτέλεσης της πολιτισμικής μνήμης. Η μελέτη «των Πολιτισμών του Αιγαίου», η ανάδειξη της τέχνης της αρχαϊκής περιόδου, η διευρυμένη εκδοχή της βυζαντινής εποχής και η «ανακάλυψη» της κοσμικής τέχνης του προβιομηχανικού, πρόσφατου παρελθόντος, που διαμορφώθηκαν στα μεσοπολεμικά χρόνια, μετέθεσαν το συλλογικό παρελθόν «πέρα από την ιστορία» και αντίστοιχα το επέκτειναν μέχρι τα πρώτα μετεπαναστατικά χρόνια καθορίζοντας με αυτόν τον τρόπο τον εθνικό αυτοπροσδιορισμό μέχρι τις μέρες μας. Η συμπερίληψη στην ίδια μουσειακή έκθεση αντικειμένων από όλο το χρονικό φάσμα του ελληνικού πολιτισμού σε ένα γραμμικό σχήμα εξέλιξης αποτέλεσε ένα στοίχημα της ασκούμενης κρατικής πολιτικής, που αν και δεν ευοδώθηκε πλήρως, εγκαινίασε ωστόσο νέες πολιτισμικές πρακτικές. Στη διάρκεια των παραπάνω διαδικασιών δημιουργήθηκαν ενστάσεις που εκδηλώθηκαν συγκρουσιακά στη δημόσια σφαίρα, καθώς η επένδυση των υλικών καταλοίπων με νέα νοήματα υπήρξε παραγωγική,. Οι «από τα κάτω» διαφορετικές αφηγήσεις του συλλογικού παρελθόντος κορυφώθηκαν με αφορμή τη «μουσειοποίηση» των μεσαιωνικών μνημείων αναδεικνύοντας την κοινωνική παραγωγή και εμπειρία της μνημονικής διαδικασίας, ως μια διαλεκτική του παρελθόντος με το παρόν σε συνεχή διαπραγμάτευση.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Ιστορία
Λέξεις-κλειδιά:
μουσεία, μνήμη, ιστορία, Μεσοπόλεμος, ιστορική κουλτούρα, νεωτερικότητα
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
713
