Μονάδα:
Κατεύθυνση Αντιμετώπιση Εξαρτήσεων-ΕξαρτησιολογίαΒιβλιοθήκη Επιστημών Υγείας
Ημερομηνία κατάθεσης:
2019-01-11
Συγγραφέας:
Δαγκλής Γεώργιος
Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Μινέρβα-Μελπομένη Μαλλιώρη, Καθηγήτρια, Ιατρική, ΕΚΠΑ, Επιβλέπουσα
Θωμάς Παπαρρηγόπουλος: Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Ηλίας Τζαβέλλας: Επίκουρος Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Πρωτότυπος Τίτλος:
Ψυχολογική καταπόνηση και συμπεριφορές κινδύνου σε χρήστες θεραπευόμενους με χορήγηση υποκαταστάτων
Γλώσσες εργασίας:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Ψυχολογική καταπόνηση και συμπεριφορές κινδύνου σε χρήστες θεραπευόμενους με χορήγηση υποκαταστάτων
Περίληψη:
Ιστορικό: Η σύγχρονη έρευνα στο πεδίο των εξαρτήσεων θεωρεί απαραίτητη την ανάπτυξη και χρήση εμπειρικά τεκμηριωμένων μεθόδων αξιολόγησης των θεραπευτικών παρεμβάσεων, παρακολούθησης της ψυχολογικής καταπόνησης και αποτίμησης της πιθανότητας εκδήλωσης επικίνδυνων συμπεριφορών των θεραπευομένων σε προγράμματα απεξάρτησης. Στο μεγαλύτερο δίκτυο φαρμακευτικής αντιμετώπισης της οπιοεξάρτησης στην Ελλάδα, τον ΟΚΑΝΑ, η χρήση τέτοιων μεθόδων εξακολουθεί να είναι περιορισμένη με την πορεία κάθε μέλους στο πρόγραμμα να αποτιμάται κυρίως από την μέτρηση των υποτροπών ή την δοσολογία του φαρμάκου.
Σκοπός : Η εισαγωγή του CORE-OM 34 στο εγχώριο πεδίο των ουσιοεξαρτήσεων και η μελέτη της συμπεριφοράς του στο πρόγραμμα φαρμακευτικής αντιμετώπισης της εξάρτησης του ΟΚΑΝΑ.
Συμμετέχοντες : Μέλη του Π.Υ. ΟΚΑΝΑ, θεραπευόμενοι με χορήγηση του υποκαταστάτου Βουπρενορφίνη.
Ερευνητικός Σχεδιασμός : Συγχρονική έρευνα με χορήγηση ερωτηματολογίων (CORE-OM 34) για την μέτρηση της Ψυχολογικής Καταπόνησης και της Πιθανότητας Εκδήλωσης Συμπεριφορών Κινδύνου στα μέλη του Π.Υ.. Η χορήγηση του εργαλείου (20/7 – 31/10/2017) έλαβε χώρα στο γραφείο κάθε θεραπευτή αμέσως μετά τη λήψη του υποκαταστάτου και πριν την θεραπευτική συνεδρία. Οι θεραπευτές πριν την χορήγηση συμπλήρωσαν την φόρμα αποτίμησης πιθανότητας εκδήλωσης συμπεριφορών κινδύνου (RAF) για το μέλος που θα έβλεπαν. Δημογραφικά στοιχεία και κλινικά δεδομένα της χρήσης ουσιών λήφθηκαν από τον ΔΑΘ/TDI που διατηρείται στο φάκελο του κάθε ασθενούς. Η εσωτερική συνέπεια του εργαλείου ελέγχθηκε με τον δείκτη α του Cronbach ενώ τα δεδομένα αναλύθηκαν με το SPSS μέσω περιγραφικής και επαγωγικής στατιστικής (ANOVA, post-hoc με Fisher’s LSD, t-test, X2).
Πλαίσιο διεξαγωγής : Θ.Μ.Υ. ΟΚΑΝΑ Π.Γ.Ν. «Αττικόν».
Κύριο Ερευνητικό Εργαλείο : CORE-OM 34. Ερωτηματολόγιο αυτοαναφοράς 34 προτάσεων που αντιστοιχούν σε σημεία – συμπτώματα της γενικής ψυχικής κατάστασης του ατόμου την τελευταία εβδομάδα πριν την χορήγηση. Οι τιμές του γενικού δείκτη αποτελούν άθροισμα 4 παραγόντων (Υποκειμενική Ευημερία – Προβλήματα – Λειτουργικότητα – Πιθανότητα Εκδήλωσης Συμπεριφορών Κινδύνου).
Αποτελέσματα : Συνολικά 100 θεραπευόμενοι του ΟΚΑΝΑ, ελληνικής υπηκοότητας, με μέσο όρο ηλικίας τα 43,7 έτη εκ των οποίων 13% γυναίκες, δέχτηκαν να λάβουν μέρος στην έρευνα. Πρόκειται για εξαρτημένους πρώην χρήστες ηρωίνης (97%) σε καθημερινή βάση (87,9%). Στο μεγαλύτερο ποσοστό τους ήταν Χ.Ε.Ν. (81%) με μέσο χρόνο παρακολούθησης του Π.Υ. τα 4,24 έτη. Το CORE-OM 34 και οι κυριότεροι παράγοντές του επέδειξαν αποδεκτές έως άριστες τιμές εσωτερικής συνέπειας (0,74< α <0,95). Πιο επιδραστικός ήταν ο παράγοντας Χρόνος Παρακολούθησης του Π.Υ. τονίζοντας την σημασία που έχει η συγκράτηση των θεραπευομένων για ικανό χρόνο στο Π.Υ.. Η Ψυχική Καταπόνηση των μελών παρουσιάζεται χαμηλή ενώ σε υψηλότερα επίπεδα εμφανίζεται η πιθανότητα τους να εκδηλώσουν συμπεριφορές κινδύνου (ΠΕΣΚ). Η Αυτοκτονία που ιεραρχείται πρώτη ΠΕΣΚ για τους συμμετέχοντες κατατάσσεται τελευταία στις εκτιμήσεις των θεραπευτών. Εκείνοι βλέπουν πιο επικίνδυνη την Βλάβη προς Εαυτόν θεωρώντας το CORE-OM ως ένα εργαλείο αποκλειστικής διερεύνησής της και αντιλαμβανόμενοι την αυτοκαταστροφικότητα των θεραπευομένων τους ως ένα αδιαφοροποίητο αίσθημα επιθετικότητας που μπορεί να εξελιχθεί σε κάθε ΠΕΣΚ εκτός της παραβατικότητας. Παρά το γεγονός ότι Βλάβη προς Άλλους και Παραβατικότητα συσχετίστηκαν με στατιστικά σημαντικό τρόπο μόνο το 50% όσων είναι πιθανό να παρανομήσουν ενδέχεται να εκδηλώσουν Βλάβη προς Άλλους δείχνοντας τον χαρακτήρα της παραβατικότητας των χρηστών εντός των Π.Υ..
Συμπεράσματα : Η εργασία κατάφερε να εισάγει μεθοδολογικά και να μελετήσει εμπειρικά το CORE-OM 34 εντός μιας μονάδας υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ. Εκτός από σύντομο και εύχρηστο εργαλείο το CORE-OM έδειξε ότι μπορεί να βοηθήσει τους ήδη έμπειρους θεραπευτές των Π.Υ. να ταυτοποιήσουν γρηγορότερα υψηλής επικινδυνότητας θεραπευόμενους αλλά και να ανιχνεύσουν την ψυχολογική υποτροπή πριν επέλθει η υποτροπή στην χρήση βελτιώνοντας έτσι το θεραπευτικό τους έργο. Είναι επίσης ικανό να φωτίσει σκοτεινά σημεία της θεραπευτικής πορείας όπως η ανάσχεση της βελτίωσης και η επιστροφή σε αρχικό στάδιο ορισμένων κλινικών χαρακτηριστικών της χρήσης μετά τα 5+ έτη στο Π.Υ. αλλά και να μειώσει τα ποσοστά υποδιάγνωσης ή δυσκολίας εντοπισμού ατόμων υψηλής επικινδυνότητας στην Βλάβη προς Άλλους και την Παραβατικότητα.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Επιστήμες Υγείας
Λέξεις-κλειδιά:
Ψυχολογική καταπόνηση, Συμπεριφορές κινδύνου, Ρίσκο, Θεραπεία υποκατάστασης, Βουπρενορφίνη, ΟΚΑΝΑ, CORE-OM 34, Πιθανότητα εκδήλωσης συμπεριφορών κινδύνου, Βλάβη προς εαυτόν, Βλάβη προς άλλους, Αυτοκτονία, Παραβατικότητα, Χρήση ναρκωτικών, Ηρωίνη, Υποκειμενική ευημερία, Προβλήματα - συμπτώματα, Λειτουργικότητα
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
70
