Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Βασίλειος Βουτσάκης, Λέκτορας Ιστορίας και Θεωρίας του Δικαίου, Νομική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Ο Μπένγιαμιν αναζητεί τον τρόπο με τον οποίο θα καταστεί δυνατή μία κριτική της βίας εντός του ίδιου του δικαίου και της δικαιοσύνης, επιχειρώντας αλλεπάλληλες διακρίσεις μεταξύ θεμελιωτικής βίας και συντηρητικής βίας του δικαίου, μεταξύ μυθικής και θεϊκής βίας, καθώς και μεταξύ δικαιοσύνης, ως αρχής κάθε θεϊκής σκοποθεσίας, και δύναμης, ως αρχή κάθε μυθικής δικαιοθεσίας. Σκοπός του Μπένγιαμιν είναι να διασφαλίσει την ύπαρξη μίας καθαρής βίας έξω και πέρα από το δίκαιο1, την οποία ο ίδιος θα ονομάσει θεϊκή, καθώς και να αναδείξει τη σχέση της βίας με το δίκαιο και την διαπίστωση της υπόστασης της τελευταίας ως ανθρώπινης δράσης. Από τη άλλη πλευρά, η Άρεντ αναδεικνύει τον εργαλειακό χαρακτήρα της βίας, καταλήγοντας, στο ότι η βία δεν μπορεί να έχει αμιγώς πολιτικούς στόχους αλλά μόνο έμμεσα μπορεί να εξυπηρετεί την πολιτική. Αυτή η απόρριψη της βίας ως μέσου ανατροπής για την εγκαθίδρυση μίας νέας πολιτικής συνθήκης οδηγεί την Άρεντ στη διάκριση της βίας από τη δύναμη και στην αναζήτηση της λύσης εντός της έννοιας της αρχαιοελληνικής πόλεως και της ρωμαϊκής res publica. Τόσο ο Μπένγιαμιν, όσο και η Άρεντ αναζητούν μία πολιτική αρχή, ικανή να συντρίψει τον “μοιραϊκό” και ατέρμονο κύκλο της βίας. Και οι δύο αναζητούν ένα μέσο που θα διαρρήξει το ιστορικό συνεχές σε μία επαναστατική στιγμή, η οποία θα εγκαινιάσει μία νέα περίοδο αποκαθαρμένη από σχέσεις βίας, ήτοι μία διάρρηξη του δεσμού της βίας με το δίκαιο. Πώς, όμως, θα μπορούσαμε εν τέλει να κρίνουμε τη βία, είτε εντός του δικαίου, είτε έξω και πέρα από αυτό;
Λέξεις-κλειδιά:
Βία, δίκαιο, Benjamin, Arendt
