Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Τούτουζας Κωνσταντίνος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Φραγκουλίδης Γεώργιος, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Αλεξάκης Νικόλαος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Υπόβαθρο/Σκοπός μελέτης: Ο καρκίνος των ωοθηκών είναι ο τέταρτος συχνότερος γυναικολογικός καρκίνος και αποτελεί την τρίτη κύρια αιτία θανάτου σε γυναίκες με γυναικολογικές κακοήθειες. Η πρωτογενής χειρουργική κυτταρομείωση του καρκίνου (primary debulking surgery, PDS), ακολουθούμενη από χημειοθεραπεία έχει αποτελέσει τη συνηθέστερη επιλογή για τη διαχείριση του προχωρημένου καρκίνου των ωοθηκών. Η νέο-επικουρική χημειοθεραπεία (neoadjuvant chemotherapy, NAC), η οποία ορίζεται ως η χορήγηση χημειοθεραπευτικών σχημάτων ακολουθούμενη από δευτερογενή ενδιάμεση κυτταρομειωτική χειρουργική επέμβαση (interval debulking surgery, IDS) , θεωρείται μία εναλλακτική στην PDS, ιδιαίτερα στις γυναίκες με εκτεταμένη νόσο και επιβαρυμένη γενική κατάσταση. Σκοπός της εργασίας αυτής είναι η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας και η μετά-ανάλυση δημοσιευμένων εργασιών επιβίωσης ως προς την εμφάνιση υπεροχής ή όχι μίας εκ των δύο προαναφερθέντων μεθόδων σε σχέση με τη συνολική και ελεύθερη προόδου νόσου επιβίωση ασθενών με προχωρημένο καρκίνο ωοθηκών.
Υλικό και μέθοδος: Αναζητήθηκαν αγγλόφωνες εργασίες στη βάση δεδομένων PubMed χωρίς χρονικό περιορισμό σύμφωνα με τις PRISMA guidelines. Τέθηκαν συγκεκριμένα κριτήρια εισόδου οδηγώντας ουσιαστικά στην επιλογή πολυπαραγοντικών μελετών επιβίωσης με δημοσιευμένα Hazard Ratios (HRs) τα οποία σύγκριναν την PDS με τη NAC-IDS. Χρησιμοποιήθηκαν μέθοδοι μετα-ανάλυσης ανάλογες της ετερογένειας μεταξύ μελετών.
Αποτελέσματα: Από τις 1879 μελέτες που προέκυψαν από την αναζήτηση, 21 πληρούσαν τα κριτήρια εισόδου. Δύο ήταν τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές και 19 ήταν αναδρομικές. Η μέση χρονική διάρκεια παρακολούθησης ήταν 8,7 έτη ενώ η μη σταθμισμένη μέση ηλικία συμμετεχόντων στη PDS ήταν 60,21 έτη και 62,52 στην ομάδα NAC-IDS. Τα μέσα ποσοστά πλήρους και βέλτιστης κυτταρομείωσης ήταν 29,14% και 60,84% στην ομάδα PDS και 49,62% και 76,96% στην ομάδα NAC-IDS, αντίστοιχα. Η μέση διάμεση ολική και ελεύθερη νόσου επιβίωση ήταν 43,5 και 16,3 μήνες για τις ασθενείς της ομάδας PDS και 34,3 και 15,5 μήνες για εκείνες της ομάδας NAC-IDS αντίστοιχα, χωρίς υπολογισμό βαρών για μέγεθος δείγματος. Από τη μετα-ανάλυση 19 εργασιών για την δημιουργία συγκεντρωτικού εκτιμητή των Hazard ratios για τη συνολική επιβίωση (2 εργασίες δεν είχαν πλήρη στοιχεία), προέκυψε ένα συνολικό μη στατιστικά σημαντικό HR για τη NAC-IDS σε σχέση με τη PDS: 1.08(95% Δ.Ε.: 0,92-1,28), p=0,347. Επιπλέον από τη μετα-ανάλυση 8 εργασιών για την δημιουργία συγκεντρωτικού εκτιμητή των Hazard ratios για την επιβίωση ελεύθερης νόσου (13 δεν είχαν πλήρη στοιχεία), προέκυψε ένα συνολικό μη στατιστικά σημαντικό HR για τη NAC-IDS σε σχέση με τη PDS: 1.12(95% Δ.Ε.: 0,92-1,36), p=0,272.
Συμπεράσματα: Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μετα-ανάλυσης μας, δεν προέκυψε σημαντική διαφορά ως προς την ολική και την ελεύθερη νόσου επιβίωση ασθενών με προχωρημένο καρκίνο ωοθηκών μεταξύ των NAC-IDS και PDS. Αυτό το αποτέλεσμα έρχεται σε συμφωνία με άλλες δημοσιεύσεις γύρω από το ίδιο θέμα αν και εκείνες είχαν σαφώς μικρότερο αριθμό εργασιών για ανάλυση. Στο ελάχιστο, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η NAC-IDS (ως νεότερη μέθοδος) δεν ήταν κατώτερη από την PDS.
Λέξεις-κλειδιά:
Καρκίνος, Ωοθήκες, Χημειοθεραπεία, Χειρουργική, Ανασκόπηση
