Μονάδα:
Τμήμα ΦιλολογίαςΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2019-06-07
Συγγραφέας:
Πλακούδα Αικατερίνη
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Σπυριδούλα Βαρλοκώστα, Καθηγήτρια, Τμήμα Φιλολογίας, ΕΚΠΑ
Δέσποινα Παπαδοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Φιλολογίας,Α.Π.Θ.
Έλενα Αναγνωστοπούλου, Καθηγήτρια, Τμήμα Φιλολογίας,Πανεπιστήμιο Κρήτης
Γεώργιος Ξυδόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Φιλολογίας,Πανεπιστήμιο Πατρών
Αρχόντω Τερζή, Καθηγήτρια, Τμήμα Λογοθεραπείας, Πανεπιστήμιο Πατρών
Βασίλειος Σπυρόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Φιλολογίας, ΕΚΠΑ
Σταυρούλα Σταυρακάκη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, Α.Π.Θ.
Πρωτότυπος Τίτλος:
Προτασική επεξεργασία των αντιμεταβιβαστικών δομών της Ελληνικής
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Προτασική επεξεργασία των αντιμεταβιβαστικών δομών της Ελληνικής
Περίληψη:
Οι αντιμεταβιβαστικές δομές αποτελούν ένα πολύ ενδιαφέρον γλωσσολογικό φαινόμενο, που αναδεικνύει τη διεπαφή Μορφολογίας, Σημασιολογίας και Σύνταξης. Παρατηρείται μεν διαγλωσσικά, ωστόσο, αποδεικνύεται ένα ιδιαιτέρως ιδιοσυγκρασιακό φαινόμενο, ιδίως στην περίπτωση γλωσσών με πλούσια ρηματική κλιτική μορφολογία και αναντιστοιχία μορφής – περιεχομένου, όπως συμβαίνει στο ρήμα της Ελληνικής. Ρήματα που σημασιολογικά δηλώνουν μεταβολή κατάστασης (π.χ. βυθίζω, κλείνω, τσαλακώνω) στην Ελληνική εμφανίζονται σε αντιμεταβιβαστικές δομές τόσο με ενεργητική, όσο και με μη ενεργητική μορφολογία αφήνοντας ένα πολύ ευρύ πεδίο συζήτησης ανοιχτό σχετικά με το εάν και πού διασταυρώνονται με τις αντίστοιχες ενεργητικές και (κυρίως) παθητικές δομές, με τις οποίες μοιράζονται κοινά μορφοσυντακτικά χαρακτηριστικά. Βασικό μας θεωρητικό πλαίσιο είναι κυρίως το έργο των Alexiadou, Anagnostopoulou & Schaeffer (2004, 2008, 2015), όπου προσδιορίζονται τα μορφοσυντακτικά χαρακτηριστικά των αντιμεταβιβαστικών της Ελληνικής. Με επίκεντρο τα είκοσι τέσσερα αντιμεταβιβαστικά ρήματα, που δίνουν οι συγγραφείς ενδεικτικά για την Ελληνική, στο πλαίσιο της παρούσας διατριβής σχεδιάστηκε μια εμπειρική ψυχογλωσσολογική έρευνα, εμπνευσμένη από τις αντίστοιχες νευρογλωσσολογικές. Η έρευνα εφαρμόστηκε σε εκατόν είκοσι ενήλικες τυπικούς ομιλητές, σταθμισμένους για φύλο και μορφωτικό επίπεδο. Οι πειραματικές διαδικασίες που ακολουθήθηκαν ήταν α) μία δοκιμασία οικειότητας των υπό εξέταση ρημάτων και β) μία δοκιμασία κρίσης αποδεκτότητας δομών, στις οποίες (μεταξύ άλλων) περιλαμβάνονταν και αντιμεταβιβαστικές δομές. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι: α) η διάκριση των Alexiadou et al. (2004, 2008, 2015) αναφορικά με τις τρεις μορφολογικές κατηγορίες αντιμεταβιβαστικών της Ελληνικής επιβεβαιώνεται με τον ενεργητικό τύπο να είναι ο αμαρκάριστος τύπος για την ενεργητική δομή όλων των ομάδων, καθώς και για την αντιμεταβιβαστική δομή της Ομάδας Β (Η πόρτα άνοιξε), ενώ ο μη ενεργητικός είναι ο αμαρκάριστος για την αντιμεταβιβαστική δομή των ρημάτων της Ομάδας Α (Το κρέας κομματιάστηκε), β) Η εμψυχότητα του συντακτικού υποκειμένου επηρεάζει την κρίση αποδεκτότητας των συμμετεχόντων, γ) Η οικειότητα των ομιλητών με τα ρήματα επηρεάζει θετικά την αποδεκτότητα των δομών που τα περιλαμβάνουν, δ) Ο κοινωνικός παράγοντας του μορφωτικού επιπέδου επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την αποδεκτότητα των αντιμεταβιβαστικών δομών, ενώ οι προτιμήσεις των ομιλητών του βασικού μορφωτικού επιπέδου θυμίζουν σε μεγάλο βαθμό δεδομένα παιδικού λόγου. Η περαιτέρω διερεύνηση δεδομένων ελληνόφωνου τυπικού λόγου, υπό το πρίσμα τόσο της Ψυχογλωσσολογίας όσο και της Νευρογλωσσολογίας, αλλά και μέσα από διεπιστημονικές προσεγγίσεις θα μπορέσει να φωτίσει περισσότερο τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την έρευνά μας.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Γλώσσα – Λογοτεχνία
Λέξεις-κλειδιά:
αντιμεταβιβαστικές δομές, προτασική επεξεργασία, ενεργητική/ μη ενεργητική μορφολογία, ενεργητική/ παθητική σύνταξη, θεματικοί ρόλοι, οικειότητα, εμψυχότητα, κρίση αποδεκτότητας, μορφωτικό επίπεδο
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
211
