Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Ιγνάτιος Οικονομίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Φωτούλα Μπαμπάτσικου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Νοσηλευτικής, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής
Καλλιρόη Κουρέα, Ειδική Καρδιολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Περίληψη:
Εισαγωγή: Το κάπνισμα είναι ένας από τους πιο διαδεδομένους παράγοντες κινδύνου σε ασθενείς με οξύ στεφανιαίο σύνδρομο. Για τον λόγο αυτό, μελετήθηκαν οι αρνητικές επιδράσεις του καπνίσματος σε ασθενείς με οξύ στεφανιαίο σύνδρομο καθώς και οι καπνιστικές συνήθειες τους απέναντι στο κάπνισμα μετά το εξιτήριο. Επιπρόσθετα, μελετήθηκε η σύνδεση του παθητικού καπνίσματος και του οξέος στεφανιαίου συνδρόμου, η οποία παραμένει αμφιλεγόμενη.
Σκοπός: Η διερεύνηση της συσχέτισης του καπνίσματος και του οξέος στεφανιαίου συνδρόμου και η συμπεριφορά των ασθενών απέναντι στο κάπνισμα πριν και μετά το επεισόδιο. Δευτερεύων σκοπός είναι η διερεύνηση της επίδρασης του παθητικού καπνίσματος στο οξύ στεφανιαίο σύνδρομο.
Μεθοδολογία: Η μελέτη βασίστηκε σε 164 ασθενείς γυναίκες και άνδρες (103 καπνιστές και 61 παθητικοί καπνιστές) οι οποίοι νοσηλεύτηκαν στην Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας και στην Μονάδα Εμφραγμάτων του Π.Γ.Ν Αττικό, με οξύ στεφανιαίο σύνδρομο (STEMI, NSTEMI, USAP). Στη μελέτη αυτή χρησιμοποιήθηκε ως ερευνητικό εργαλείο συγκέντρωσης δεδομένων ένα ερωτηματολόγιο, κατά την διάρκεια της νοσηλείας των ασθενών. Μετέπειτα έγινε αξιολόγηση στους καπνιστές, για τις καπνιστικές τους συνήθειες, τηλεφωνικά στους 3 και 6 μήνες. Μετρήθηκε επίσης ο βαθμός εξάρτησης των ασθενών από τη νικοτίνη με τη βοήθεια του Fagerstrom test.
Αποτελέσματα: Από τους 103 καπνιστές οι 82 ήταν άνδρες και 21 ήταν γυναίκες. Ο μέσος όρος ηλικίας των ασθενών ήταν 58 έτη και ο μέσος όρος ηλικίας έναρξης του καπνίσματος ήταν τα 19 έτη. Στο follow up που έγινε μετά τους 3 μήνες το 70,9% των ασθενών έχει δηλώσει ότι έχει διακόψει το κάπνισμα. Όλοι όσοι το διέκοψαν, απείχαν από το κάπνισμα από την ημέρα του εξιτηρίου τους. Στο δεύτερο follow up που έγινε στους 6 μήνες, το 37,9% είχε ξαναρχίσει το κάπνισμα. Όσον αφορά τον τρόπο ζωής των ατόμων τα αποτελέσματα έδειξαν ότι 67% τρεφόταν με λιπαρές τροφές, 53,4% είχε έλλειψη άσκησης, 39,8% είχε παχυσαρκία , 53,4% είχε υπέρταση, 35% είχε σακχαρώδη διαβήτη και 47,6% είχε υπερλιπιδιαιμία.
Η συσχέτιση της συχνότητας διακοπής και υποτροπής του καπνίσματος μεταξύ της ηλικίας, των αριθμό τσιγάρων και του βαθμού εξάρτησης από τη νικοτίνη αξιολογήθηκε από το τεστ Fagerstrom. Το 55,3% του πληθυσμού είχε μεγάλη εξάρτηση και απουσία ελέγχου στο κάπνισμα (σκορ 7). Η συσχέτιση της διακοπής του καπνίσματος στους 3 και στους 6 μήνες με την ηλικία, των αριθμό τσιγάρων που κάπνιζαν και το σκορ Fagerstrom, έδειξε ότι οι ασθενείς οι οποίοι διέκοψαν το κάπνισμα για 6 συνεχόμενους μήνες , είχαν χαμηλότερο μέσο σκορ fagerstrom σε σχέση με τους ασθενείς οι οποίοι το διέκοψαν στους 3 αλλά το ξανά ξεκίνησαν μέχρι τους 6 μήνες 6,4 (t=2.97, p=0.004).
Επιπλέον, οι ασθενείς οι οποίοι απείχαν από το κάπνισμα για 6 συνεχόμενους μήνες, κάπνιζαν λιγότερα τσιγάρα την ημέρα σε σχέση με τους ασθενείς οι οποίοι το διέκοψαν στους 3 αλλά το ξανά ξεκίνησαν μέχρι τους 6 μήνες (t=3,3, p=0.002.
Όσον αφορά τη γνώση και συσχέτιση μεταξύ του παθητικού καπνίσματος και της εμφάνισης οξέως στεφανιαίου συνδρόμου, έλαβαν μέρος 61 παθητικοί καπνιστές με μέση ηλικία 67 έτη. Η πλειοψηφία των ατόμων σύχναζε σε δημόσιους χώρους όπου κάπνιζαν άλλοι (65,6% ). Το 100% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι το παθητικό κάπνισμα είναι βλαβερό για την υγεία.
Συμπεράσματα: Η ηλικία δεν φάνηκε να συσχετίζεται με την υποτροπή του πληθυσμού στο κάπνισμα. Οι παράγοντες που φάνηκε μέσα από την μελέτη αυτή ότι σχετίζονται άμεσα με την υποτροπή είναι ο αριθμός τσιγάρων που κάπνιζαν οι ασθενείς πριν της είσοδο τους στο νοσοκομείο και ο εθισμός τους στη νικοτίνη.
Λέξεις-κλειδιά:
Οξύ Στεφανιαίο Σύνδρομο, Τρόπος ζωής, Παθητικό κάπνισμα, Διακοπή καπνίσματος, Έμφραγμα μυοκαρδίου
