Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Χριστίνα Κανακά-Gantenbein, Καθηγήτρια, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Γεώργιος Χρούσος, Ομότιμος Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Γεώργιος Ρασιδάκης, Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Αθανάσιος Καδίτης, Αναπληρωτής Καθηγητής (επιβλέπων), Ιατρική, ΕΚΠΑ
Αθανάσιος Μίχος, Αναπληρωτής Καθηγητής, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Παναγιώτα Περβανίδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Σουλτάνα Σιαχανίδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Ιατρική, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Σκοπός διατριβής: Αν και έχει σημειωθεί πρόοδος στην ερμηνεία της νυκτερινής οξυμετρίας στα παιδιά με αποφρακτική διαταραχή της αναπνοής στον ύπνο (ΑΔΑΥ), στη διεθνή βιβλιογραφία δεν υπάρχουν δημοσιεύσεις σχετικές με τις διαταραχές του κορεσμού της αιμοσφαιρίνης κατά τη διάρκεια του ύπνου οξυμετρία σε άλλα νοσήματα του αναπνευστικού συστήματος, όπως η ιογενής βρογχιολίτιδα και η αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Σκοπός της διατριβής ήταν να συγκριθούν ως προς της παραμέτρους νυκτερινής οξυμετρίας βρέφη ή παιδιά με: (α) ιογενή βρογχιολίτιδα ή (β) αποφρακτική πνευμονοπάθεια, με άτομα ίδιας ηλικίας και (γ) απόφραξη ανώτερου αεραγωγού κατά τη διάρκεια του ύπνου (αποφρακτική διαταραχή της αναπνοής στον ύπνο-ΑΔΑΥ), ή (δ) υγιείς μάρτυρες χωρίς απόφραξη ανώτερου αεραγωγού ή πνευμονική νόσο. H μελέτη πραγματοποιήθηκε σε δύο φάσεις, Α και Β.
Μέθοδοι: (Α) Βρέφη με βρογχιολίτιδα υποβλήθηκαν σε παλμική οξυμετρία κατά τη διάρκεια της πρώτης νύκτας μετά την εισαγωγή στο νοσοκομείο και μια υποομάδα αυτών υποβλήθηκε σε οξυμετρία ύπνου πριν το εξιτήριο από το νοσοκομείο. Νυκτερινή οξυμετρία επίσης πραγματοποιήθηκε σε: (1) βρέφη με μερική απόφραξη ανώτερου αεραγωγού και χωρίς πνευμονική νόσο, (2) βρέφη χωρίς απόφραξη ανώτερου αεραγωγού ή πνευμονική νόσο (μάρτυρες). Οι τρεις ομάδες συγκρίθηκαν ως προς: (1) το δείκτη αποκορεσμού της αιμοσφαιρίνης (πτώσεις SpO2 ≥3%/ώρα-oxygen desaturation index-ODI3) και (2) σύνηθες SpO2 (μέση τιμή SpO2 μεταξύ των βραχείας διάρκειας πτώσεων SpO2). (Β) Αναλύθηκαν καταγραφές νυκτερινής οξυμετρίας σε παιδιά με: (1) αποφρακτική πνευμονοπάθεια (π.χ. αποφρακτική βρογχιολίτιδα ή κυστική ίνωση), (2) ροχαλητό και υπερτροφία αδενοειδών και παρίσθμιων αμυγδαλών (ΑΔΑΥ) και (3) χωρίς διαταραχές του αναπνευστικού συστήματος (μάρτυρες). Οι τρεις ομάδες συγκρίθηκαν ως προς το: (1) δείκτη αποκορεσμών (ODI3) και (2) σύνηθες SpO2. Για να διορθωθεί η σχέση των παραμέτρων οξυμετρίας με τις διαγνωστικές ομάδες που μελετήθηκαν χρησιμοποιήθηκαν μοντέλα γραμμικής παλινδρόμησης (linear regression models).
Αποτελέσματα : (Α) Είκοσι ένα βρέφη με βρογχιολίτιδα, 11 με απόφραξη ανώτερου αεραγωγού και 21 μάρτυρες έλαβαν μέρος στην πρώτη φάση της μελέτης (ηλικία ≤12 μηνών). Οι συμμετέχοντες με βρογχιολίτιδα είχαν χαμηλότερο σύνηθες SpO2 [μέση τιμή (10ο και 90ο εκατοστημόριο): 93,7% (91,1% και 96.8%)] συγκριτικά με τα βρέφη με απόφραξη ανώτερου αεραγωγού [96,9% (95,3% και 98,1%)] ή τους υγιείς μάρτυρες [98.7% (96,9% και 99,3%)] (P<0.05). Η ομάδα ασθενών με βρογχιολίτιδα ήταν παρόμοια με την ομάδα βρεφών με απόφραξη ανώτερου αεραγωγού ως προς το δείκτη αποκορεσμών [23.3 επεισόδια αποκορεσμού/ώρα (10,3 επεισόδια/ώρα και 46.6 επεισόδια/ώρα) και 15.5 επεισόδια/ώρα (5,4 επεισόδια/ώρα και 36,4 επεισόδια/ώρα), αντιστοίχως], αλλά διέφεραν σημαντικά από την ομάδα των υγιών μαρτύρων [3,1 επεισόδια/ώρα (0,3 επεισόδια/ώρα και 5,5 επεισόδια/ώρα)] (P<0,05). Δέκα βρέφη με βρογχιολίτιδα υποβλήθηκαν σε οξυμετρία επανελέγχου πριν το εξιτήριο στην οποία το σύνηθες SpO2 και ο δείκτης αποκορεσμών βελτιώθηκαν (P<0,01), αλλά συνέχισαν να μην έχουν φυσιολογικές τιμές συγκρινόμενα με τις παραμέτρους της οξυμετρίας στους υγιείς μάρτυρες (P<0,01). (Β) Δεδομένα νυκτερινής οξυμετρίας από 16 παιδιά με αποφρακτική πνευμονοπάθεια [διάμεση ηλικία: 7,3 έτη (25ο και 75ο εκατοστημόριο: 5,4 έτη και 12 έτη)], 22 παιδιά με ΑΔΑΥ [6,3 έτη (4 έτη και 9 έτη) και 22 μάρτυρες [6,8 έτη (5.6 έτη και 10,3 έτη)] αναλύθηκαν. Τα παιδιά με αποφρακτική πνευμονοπάθεια ή ΑΔΑΥ είχαν σημαντικά χαμηλότερο σύνηθες SpO2 συγκριτικά με τους μάρτυρες: 91.9% (90,8% και 93,4%) και 96,3% (96, 97,4) έναντι 97,6% (97,1% και 97,9%], αντιστοίχως με P< 0,01. Κανένας ασθενής με ΑΔΑΥ ή υγιής μάρτυρας δεν είχε σύνηθες SpO2 <95%. Τα παιδιά με ΑΔΑΥ είχαν σημαντικά υψηλότερο δείκτη αποκορεσμών συγκρινόμενα με τα παιδιά που έπασχαν από αποφρακτική πνευμονοπάθεια και τους υγιείς μάρτυρες: 8,4 επεισόδια/ώρα (6,2 επεισόδια/ώρα και 16,6 επεισόδια/ώρα) έναντι 4.4 επεισοδίων/ώρα (3,6 επεισόδια/ώρα και 6,6 επεισόδια/ώρα) και 2 επεισόδια/ώρα (1,3 επεισόδια/ώρα και 2,7 επεισόδια/ώρα), αντιστοίχως με P <0,001]. Η αποφρακτική πνευμονοπάθεια είχε την μεγαλύτερη αρνητική επίδραση στο σύνηθες SpO2 σε σχέση με τις υπόλοιπες δύο διαγνωστικές κατηγορίες δηλ. ΑΔΑΥ και υγιείς μάρτυρες (R²= 0.62, P<0.001) και η ΑΔΑΥ τη μεγαλύτερη θετική επίδραση στο δείκτη αποκορεσμών (R²=0,35, P<0,001).
Συμπεράσματα: Η Βρογχιολίτιδα χαρακτηρίζεται από χαμηλό νυχτερινό σύνηθες SpO2 και διαλείποντα επεισόδια πτώσεων του κορεσμού της αιμοσφαιρίνης, ενώ η αποφρακτική πνευμονοπάθεια συνοδεύεται κυρίως από χαμηλό σύνηθες SpO2.
Λέξεις-κλειδιά:
Απόφραξη ανώτερου αεραγωγού, Διαταραχές οξυγόνωσης, Νυχτερινή οξυμετρία, Αποφρακτικές πνευμονοπάθειες, Οξυμετρία στη βρογχιολίτιδα, Βρέφη, Παιδιά
