Κατεύθυνση Προϊστορική Αρχαιολογία
Βιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής

2021-03-09

2021

Τσαρούχας Πέτρος

Χασιακού-Αργυράκη Αφροδίτη, Λέκτορας Προϊστορικής Αρχαιολογίας, τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Παπαδάτος Ιωάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας, τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, ΕΚΠΑ
Λώλος Ιωάννης, Καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας, τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Ο οίνος στη μυκηναϊκή οικονομία. Αρχαιολογικά και επιγραφικά δεδομένα από τα ανακτορικά κέντρα της ηπειρωτικής Ελλάδας

Ελληνικά

Ο οίνος στη μυκηναϊκή οικονομία. Αρχαιολογικά και επιγραφικά δεδομένα από τα ανακτορικά κέντρα της ηπειρωτικής Ελλάδας

Στην παρούσα εργασία εξετάζεται ο ρόλος του οίνου στο πλαίσιο της μυκηναϊκής ανακτορικής οικονομίας. Στόχος της είναι η ανάδειξη του ρόλου του οίνου σε όλα τα επίπεδα μιας αγροτικής οικονομίας, όπως η μυκηναϊκή (από την καλλιέργεια της αμπέλου μέχρι τη στιγμή της κατανάλωσης του προϊόντος), δίνοντας όμως έμφαση στον ανακτορικό της τομέα. Πέρα από το θέμα της διαχείρισης του οίνου από την κεντρική εξουσία, επιχειρείται εμβάθυνση σε επιμέρους θέματα, όπως η καλλιέργεια της αμπέλου, η απουσία οινοποιητικών εγκαταστάσεων στην ηπειρωτική Ελλάδα, ο συσχετισμός του οίνου με συγκεκριμένα σχήματα κεραμικής και η αναζήτηση διαφορετικών ποικιλιών του κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού. Για το σκοπό αυτό αντλούνται πληροφορίες όχι μόνο από τα αρχαιολογικά αλλά και από τα επιγραφικά δεδομένα των εγγράφων της Γραμμικής Β και από παράλληλα από το χώρο της Μεσογείου, τόσο σύγχρονα όσο και μεταγενέστερα. Η μελέτη επικεντρώνεται στα δεδομένα από τρία ανακτορικά κέντρα της ηπειρωτικής Ελλάδας (Μυκήνες, Πύλος, Θήβα), καθώς η περιοχή της Κρήτης αποτελεί μία διαφορετική πολιτισμική ενότητα.
Στο 1ο κεφάλαιο, γίνεται μία θεωρητική προσέγγιση στη μυκηναϊκή οικονομία, δίνοντας έμφαση στον βασικό της μηχανισμό, τα ανάκτορα. Η χρονική περίοδος εμφάνισης της αμπέλου και του οίνου στον ελλαδικό χώρο είναι το επόμενο προς εξέταση θέμα με βάση τα αρχαιολογικά κατάλοιπα του αμπελιού. Έμφαση δίδεται στην καθοριστική 3η χιλιετία, οπότε και παρατηρούνται ευρύτερες αλλαγές στον αιγαιακό χώρο, οι οποίες θα μπορούσαν να σχετίζονται με την εισαγωγή ορισμένων καινοτομιών, μεταξύ των οποίων και η αυξανόμενη κλίμακα κατανάλωσης οίνου και άλλων αλκοολούχων ποτών. Πέρα από τις αναλύσεις στο εσωτερικό των αγγείων, βασικό εργαλείο στην έρευνα αυτή θα αποτελέσουν τα κείμενα Γραμμικής Β και οι αναφορές των ομηρικών επών στον οίνο.
Στη συνέχεια της εργασίας και στο 3ο κεφάλαιο, εξετάζονται τα επιγραφικά δεδομένα σχετικά με τον οίνο, όπως η καταγωγή του ιδεογράμματος και οι όροι που απαντούν στη Γραμμική Β σχετικά με τον ευρύτερο τομέα της αμπελοκαλλιέργειας. Στο 4ο κεφάλαιο επιχειρείται ταυτόχρονη εξέταση των αρχαιολογικών και επιγραφικών δεδομένων, όπου αυτό κρίνεται δυνατό, ώστε να καταστεί εφικτή η προσέγγιση τομέων, όπως η παραγωγή, η αποθήκευση, η μεταφορά και η κατανάλωση του οίνου. Εδώ εξετάζονται τομείς, όπως η έλλειψη στοιχείων σχετικά με την οινοπαραγωγή στην ηπειρωτική Ελλάδα και πού ενδεχομένως αυτή λάμβανε χώρα, οι τύποι αγγείων που συνδέονταν με τους παραπάνω τομείς, καθώς και τα φορτία των ναυαγίων της ανατολικής Μεσογείου της ΥΕΧ, μέρος των οποίων πιθανότατα αποτελούσαν και αγγεία γεμάτα με οίνο. Στο πλαίσιο αυτό συγκεντρώνονται εν είδει καταλόγου όλα τα έγγραφα από τα προαναφερθέντα μυκηναϊκά ανακτορικά κέντρα, τα οποία αναφέρουν τους σχετικούς με τον οίνο όρους, και θα πραγματοποιηθεί μία σύντομη περιγραφή του περιεχομένου καθενός από αυτά. Στο 5ο κεφάλαιο γίνεται σύνθεση των δεδομένων, ώστε να φανεί ο πολυσχιδής χαρακτήρας του οίνου και να προκύψουν τα τελικά συμπεράσματα της μελέτης σχετικά με τη θέση που κατείχε το υγρό αυτό προϊόν στην μυκηναϊκή ανακτορική οικονομία.

Αρχαιολογία

οίνος, μυκηναϊκή οικονομία, ανάκτορο, κεραμική, ποικιλίες, Γραμμική Β, πινακίδες, σφραγίσματα

Όχι

0

Ναι

343

138

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο. H πρόσβαση επιτρέπεται μόνο εντός του δικτύου του ΕΚΠΑ.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/2938210