Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Stylianos Katakis, 10, Department of History and Archaeology, Ε.Κ.Π.Α.
Dimitris Plantzos, 9, Department of History and Archaeology, Ε.Κ.Π.Α.
Euridice Kefalidou, 10, Department of History and Archaeology, Ε.Κ.Π.Α.
Περίληψη:
Το κολοσσιαίο μαρμάρινο άγαλμα της Αθηνάς Medici στο Λούβρο θεωρείται γενικά ρωμαϊκό αντίγραφο (1ου αιώνα μ.Χ.) ενός κλασικού ελληνικού πρωτοτύπου (5ου αιώνα π.Χ.) που αποδίδεται στον Φειδία (ταυτιζόμενο με την Αθηνά Παρθένο, Πρόμαχο, Λημνία, Αρεία). ή, εναλλακτικά, σε μαθητή του (Κολώτη, Αλκαμένη, Αγορακρίτο). Έχουν εντοπιστεί δύο ακόμη κολοσσιαία μαρμάρινα αγάλματα τύπου Medici (Sevilla I, II) καθώς και μεγάλος αριθμός κολοσσιαίων αντιγράφων (18+) που διατηρούν μόνο ορισμένα ακρολιθικά μέλη του σώματος (κεφαλές, βραχίονες και χέρια, δεξί πόδι, άκρα πόδια) , τα οποία κατασκευάστηκαν από μάρμαρο χωριστά και φέρουν ίχνη αρμών για στερέωση σε ξύλινο πυρήνα (σφηνοειδή κανάλια για συρόμενα κλειδιά ή σφηνοειδείς πελεκίνους, υποδοχές γόμφων, επιφάνειες επαφής, κόκκινη βαφή). Ο τύπος της Αθηνά Medici εμφανίζεται επίσης σε μικρά αγαλματίδια, καθώς και σε πολλά ανάγλυφα και νομίσματα. Τα πλήθος, η ποικιλία και τα χαρακτηριστικά των σωζόμενων αντιγράφων υποδεικνύουν ότι το πρωτότυπο πρέπει να ήταν ένα διάσημο αριστούργημα στην αρχαιότητα, πιθανώς ένα κολοσσιαίο ακρόλιθο άγαλμα που κατασκευάστηκε από έναν διάσημο γλύπτη και ίσως συνδεόταν με ένα ιδιαίτερα σημαντικό ιστορικό γεγονός.
Σε αυτή τη διατριβή, κατ' αρχήν εξετάζω ενδελεχώς όλα τα αντίγραφα του τύπου της Αθηνάς Medici, καταλογογραφημένα και ταξινομημένα σε διακριτές κατηγορίες (Classes A-G). Κάθε λήμμα φέρει επισήμανση με αριθμό ένταξης και συνοδεύεται από σχετικές αρχαιολογικές και ιστορικές πληροφορίες καθώς και πλήρη τεχνική, τεχνοτροπική και εικονογραφική περιγραφή.
Στη συνέχεια, εξετάζω συγκριτικά τις τεχνικές λεπτομέρειες (τύπος, σχήμα, μέγεθος/διαστάσεις και τοποθέτηση σφηνοειδών καναλιών, γόμφων, οπών σύνδεσης ή προσάρτησης, επιφάνειες επαφής, χρωματικά ίχνη) και την τεχνική κατασκευής όλων των κολοσσιαίων ακρολιθικών αντιγράφων.
Κατόπιν, προχωρώ σε μια εις βάθος ανάλυση της εικονογραφίας, της στάσης και της τεχνοτροπίας της Αθηνάς Medici με βάση τη συγκριτική μελέτη όλων των σωζόμενων αντιγράφων.
Τέλος, έχοντας αξιολογήσει τις διάφορες αποδόσεις και χρονολογήσεις που έχουν προταθεί κατά καιρούς από άλλους μελετητές, επιχειρώ να χρονολογήσω και να προσδιορίσω το πρωτότυπο του τύπου της Αθηνάς Medici με βάση πέντε βασικές παραμέτρους αναφοράς και σε συσχετισμό με πολιτιστικά και ιστορικά στοιχεία, ώστε δυνητικά να επιτρέψουν την κατανόηση του πρωτοτύπου στο αρχικό ιστορικό και πολιτιστικό του πλαίσιο.
Λέξεις-κλειδιά:
Athena Medici, Φειδίας, Ρωμαϊκά αντίγραφα, Κλασική Γλυπτική, Γλυπτική του 5ου αιώνα, Ρωμαϊκή Γλυπτική, Αθηνά Αρεία, Αθήνα, Πλαταιές
