Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Γεώργιος Ι. Λάμπρου, ΕΔΙΠ, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Ευστάθιος Θ. Χρονόπουλος, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Γεώργιος Π. Λυρίτης, Καθηγητής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Τα miRNAs έχουν αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια, ως νέοι, πολύ σημαντικοί βιοχημικοί δείκτες, ανοίγοντας με αυτόν τον τρόπο, νέα πεδία στον τομέα της έρευνας. Τα μόρια αυτά είναι μικρά, μονόκλωνα τμήματα RNA, 18–25 νουκλεοτιδίων περίπου και έχουν την ικανότητα να προσδένονται στην 3΄ αμετάφραστη περιοχή των mRNAs. Με αυτόν τον τρόπο, παρεμποδίζουν τη μετάφραση του mRNA στο οποίο προσδένονται, είτε το οδηγούν σε αποικοδόμησή του. Σε αυτή την ανασκόπηση θα αναλυθεί η σχέση των miRNAs με την περιοδοντίτιδα. Η νόσος αυτή είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος των περιοδοντικών ιστών, των στηρικτικών δηλαδή ιστών των δοντιών. Η βλάβη των περιοδοντικών ιστών είναι αποτέλεσμα του μεταβολισμού του βιοϋμενίου. Παράλληλα, ενεργοποιείται και το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού ξενιστή, αρχικά με τη φλεγμονώδη (μη ειδική) και μετέπειτα με την ανοσιακή (ειδική) απάντηση. Αυτός ο συνδυασμός, των προϊόντων του μεταβολισμού των μικροβίων και της ανοσιακής απόκρισης του ξενιστή, είναι που προκαλεί τις βλάβες στους περιοδοντικούς ιστούς και την απορρόφηση του οστού. Τα miRNAs είναι υπερεκφρασμένα ή υποεκφρασμένα, ανάλογα με τις συνθήκες και αυτές οι λεπτές διαφορές στην έκφραση, στους περιοδοντικούς ιστούς σε σχέση με τους υγιείς, είναι που επηρεάζουν την εξέλιξη της νόσου. Επιδρούν στις διεργασίες της οστεογένεσης και της οστεοκλαστογένεσης, δρώντας τόσο ανασταλτικά, όσο και ενεργοποιητικά. Συνεπώς, το τελικό αποτέλεσμα, που είναι η περιοδοντική νόσος και κατ’ επέκταση η ενεργοποίηση και η ενίσχυση του καταβολισμού του οστίτη ιστού, προκύπτει ως η συνισταμένη των επιμέρους δράσεων των miRNAs, σε γονίδια-στόχους, στις δυο αυτές αντίθετες διεργασίες του αναβολισμού και του καταβολισμού του οστού. Επίσης, τα miRNAs μέσω της ικανότητας της γονιδιακής ρύθμισης που διαθέτουν, μπορούν να χρησιμοποιούνται ως θεραπευτικά μόρια στη αναγέννηση των κατεστραμμένων ιστών, στο νέο πεδίο της μηχανικής των ιστών.
Λέξεις-κλειδιά:
Περιοδοντική νόσος, miRNAs, Κλινικά χαρακτηριστικά, Βιολογία
