Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Επιβλέπων καθηγητής: Δημήτριος Γκουγκουλής, Επίκουρος Καθηγητής, Παν/μιο Θεσσαλίας
Μέλος Τριμελούς επιτροπής: Βασίλειος Πανταζής, Μέλος ΕΔΙΠ, Παν/μιο Θεσσαλίας
Μέλος Τριμελούς επιτροπής: Κωνσταντίνος Κουτουλής
Περίληψη:
Στο φυσικό περιβάλλον, τα ζώα λαμβάνουν διάφορα ερεθίσματα που ποικίλουν ανάλογα με την τοποθεσία και τη χρονική περίοδο στην οποία διαβιούν. Σε τέτοια περιβάλλοντα, μπορούν να εκφράζουν ένα ευρύ φάσμα συμπεριφορών το οποίο καθορίζει το συνολικό εύρος των συμπεριφορών κάθε είδους. Το περιβάλλον διαβίωσης των παραγωγικών ζώων, έχει σχεδιαστεί ώστε να πληροί τις μόνο τις βασικές βιολογικές ανάγκες (πχ. ξεκούραση, σίτιση), και όχι τις πιο σύνθετες συμπεριφορές που παρατηρούνται στο φυσικό περιβάλλον των ζώων και μπορούν να έχουν θετικό αντίκτυπο στην συμπεριφορά τους. Συνήθως, στο περιβάλλον εκτροφής τα παραγωγικά ζώα δεν είναι σε θέση να εκφράσουν το εύρος των συμπεριφορών που θα εμφανίζονταν στο φυσικό περιβάλλον, λόγω έλλειψης ερεθισμάτων. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, την έλλειψη θετικών συναισθημάτων και αίσθημα πλήξης ή απογοήτευσης. Ο εμπλουτισμός του περιβάλλοντος απαιτεί κατανόηση στις ανάγκες και τις προτιμήσεις των ζώων τα οποία εξαρτώνται από την ατομικότητα και τα διαφορετικά χαρακτηριστικά τους (πχ. είδος ζώου, φυλή, ηλικία κτλ.). Η έννοια του εμπλουτισμού του περιβάλλοντος των παραγωγικών ζώων αναφέρεται σε ένα ευρύ φάσμα τροποποιήσεων στις εκτροφές που διαβιούν, ώστε να προσφέρουν επαρκή ερεθίσματα και να διευκολύνουν την έκφραση της «φυσιολογικής» συμπεριφοράς τους, προάγοντας με αυτόν τον τρόπο θετικά συναισθήματα και τη βελτίωση της ευζωίας τους. Ο περιβαλλοντικός εμπλουτισμός των παραγωγικών ζώων μπορεί να κατηγοριοποιηθεί σε 5 κατηγορίες: α) φυσικός εμπλουτισμός, που περιλαμβάνει την πολυπλοκότητα της «φυσιολογικής» συμπεριφοράς του κάθε ζώου και την παροχή πρόσθετων στοιχείων (πχ. κρυψώνες), β) Εμπλουτισμός με πρόσθετα μέσα, που προάγει τη σωματική ή/και ψυχολογική δραστηριότητα, παρέχοντας τη δυνατότητα για άσκηση ή γνωστικές ασχολίες, γ) αισθητηριακός εμπλουτισμός, σχεδιασμένοι να διεγείρουν μια ή περισσότερες αισθήσεις του ζώου και περιλαμβάνουν οπτικά, ακουστικά, απτικά και γευστικά ερεθίσματα, δ) Εμπλουτισμός που προάγει την αναζήτηση τροφής και τη διατροφική συμπεριφορά, παρέχοντας νέες τροφές ή διαφορετικούς τρόπους παράθεσης τροφής, ε) Εμπλουτισμός των κοινωνικών σχέσεων και επαφών, προάγοντας την κοινωνική επαφή, το αίσθημα ασφάλειας και την ανάπτυξης δεσμών με άλλα άτομα διαφορετικού είδους (συμπεριλαμβανομένων και των ανθρώπων). Στόχος της παρούσας εργασίας είναι βιβλιογραφική ανασκόπηση των μεθόδων, καθώς και της επίδρασης του εμπλουτισμού του περιβάλλοντος στην ευζωία των παραγωγικών ζώων.
