Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Αναπληρωτής Καθηγητής Σεραφείμ Πούλος, Καθηγητής Γεώργιος Αναστασάκης, Καθηγητής Αντώνιος Βελεγράκης
Περίληψη:
Ο δείκτης τρωτότητας των παραλιακών ζωνών (BVI, Beach Vulnerability Index) έχει
σαν στόχο την εκτίμηση της τρωτότητας μίας παραλιακής ζώνης ως προς την
διάβρωση. Η εκτίμηση αύτη γίνετε με μια αριθμητική προσέγγιση των διεργασιών
που ελέγχουν την εξέλιξη μίας παραλιακής ζώνης όπως η προσφορά ιζήματος από την
χέρσο ή η ποσότητας ιζήματος που εισέρχεται ή απομακρύνεται από την παραλιακή
ζώνη μέσω των ρευμάτων. Οι διεργασίες που ελέγχουν την εξέλιξη μίας παραλιακής
ζώνης είναι η μεταφορά ιζημάτων από τα ρεύματα στην ζώνη θραύση. Επίσης η
προσφορά ιζημάτων από την χέρσο είτε αύτη είναι η ενδοχώρα και οι λεκάνες
απορροής των ποταμών που εκβάλουν σε αυτή είτε τα ιζήματα που προέρχονται από
τη διάβρωση των γεωμορφών που βρίσκονται στην παραλιακή είτε από την αιολική
μεταφορά ιζημάτων. Το κυματικό καθεστώς ελέγχει την κυματική ενέργεια, τα
παράκτια ρεύματα αλλά και τη αναρρίχηση του κυματισμού. Η αναρρίχηση του
κυματισμού είναι μια διεργασία η οποία καθορίζει το τμήμα της παραλιακής ζώνη
που επηρεάζετε από την κυματική δράση.
Προκειμένου να περιγραφεί το σύνολο αυτών των διεργασιών επιδέχτηκαν οι
παράμετροι του δείκτη με βάση τις οποίες γίνετε ο προσδιορισμός τους και οι
οποίες είναι: i) η στερεομεταφορά παράλληλα στην ακτογραμμή, ii) η
στερεομεταφορά κάθετα στην ακτογραμμή, iii) η προσφορά ιζήματος από τα ποτάμια,
iv) η προσφορά ιζήματος από την διάβρωση της χέρσου, v) το ύψος αναρρίχησης του
κυματισμού, vii) η αιολική μεταφορά ιζήματος, viii) η οπισθοχώρηση της
ακτογραμμής λόγω της σχετικής μεταβολή της στάθμης της θάλασσας. Στον
υπολογισμό των παραμέτρων αυτών περιλαμβάνονται οι μεταβλητές όπως η
κοκκομετρία, το ύψος του κύματος εμπεριέχονται στις προαναφερόμενες μεταβλητές.
Για τον υπολογισμό του δείκτη τρωτότητας των παραλιακών ζωνών (BVI),
χρησιμοποιούνται μαθηματικές σχέσεις, οι οποίες μπορούν να αποτυπώσουν την
συνεισφορά της κάθε μεταβλητής στην τρωτότητα της παραλίας, σε σχέση με τις
εξεταζόμενες παραμέτρους.
Για την εφαρμογή του δείκτη τρωτότητας των παραλιακών ζωνών επιλέχτηκαν 16
παραλιακές ζώνες με διαφορετικά φυσικογεωγραφικά χαρακτηριστικά έτσι ώστε να
καλύπτουν κατά το δυνατόν τη διαφορετικότητα των ελληνικών παράκτιων
περιβαλλόντων.
Από την ανάλυση ευαισθησίας προέκυψε ότι οι μεταβλητές που επηρεάζουν την
τελική τιμή του δείκτη τρωτότητας είναι i) το σημαντικό ύψος κύματος, ii) το
ύψος κύματος στη θραύση, iii) το ύψος του χερσαίου ορίου, iv) η ταχύτητα του
ανέμου, v) το μήκος του υποθαλάσσιου προφίλ και vi) η κοκκομετρία του θαλάσσιου
τμήματος της παραλιακής ζώνης. Ο δείκτης τρωτότητας των παραλιακών ζωνών είναι
ικανός να διακρίνει τμήματα της παραλιακής ζώνης, τα οποία να εμφανίζουν
μεγαλύτερη τρωτότητα από γειτονικά ή ακόμα και από το σύνολο της παραλιακής
ζώνης.
Επίσης, είναι δυνατή η σύγκριση διαφορετικών παραλιακών ζωνών μεταξύ τους, λόγω
της χρήσης αδιάστατων παραγόντων τρωτότητας και με την χρήση περιγραφικών
κλάσεων τρωτότητας που προκύπτουν από την στατιστική επεξεργασία των
αποτελεσμάτων. Βασικές μεταβλητές είναι αυτές που ορίζονται από τα κυματικά
χαρακτηριστικά της κάθε παραλιακής ζώνης. Μεγάλης σημαντικότητας μεταβλητή
είναι η κοκκομετρία του θαλάσσιου τμήματος της παραλιακής ζώνης.
Λέξεις-κλειδιά:
Τρωτότητα, Δείκτης, Παραλιακή ζώνη, Άνοδος θαλάσσιας στάθμης, Παράκτια στερεομεταφορά
