Στοιχεία επιβλεπόντων καθηγητών:
Παναγόπουλος Νίκος, Επίκουρος Καθηγητής, Tμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, ΕΚΠΑ
Mήτση Ευτέρπη, Καθηγήτρια, Tμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, ΕΚΠΑ
Mαρκίδου Βασιλική, Επίκουρη Καθηγήτρια, Tμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, ΕΚΠΑ
Περίληψη:
Στην ποίηση του Λόρδου Μπάιρον με θέμα την Ελλάδα, η Ελλάδα
παρουσιάζεται μέσα από τον συνδυασμό των εννοιών του Ρομαντισμού και του Οριενταλισμού. Σε ποιήματα όπως ”The Curse of Minerva” (Η Κατάρα της Αθηνάς),” “The Isles of Greece” (Τα νησιά της Ελλάδας) και “January 22nd, Missolonghi” (22 Ιανουαρίου, Μεσολόγγι), ο Μπάιρον ούτε εξιδανικεύει ούτε υπερτονίζει τα αρνητικά σημεία της Ελλάδας. Αντίθετα, παίρνοντας έμπνευση από τις από τις προσωπικές του εμπειρίες από τα ταξίδια, ο ποιητής αναγνωρίζει την συνεισφορά του ελληνικής αρχαιότητας στον ευρωπαϊκό πολιτισμό, όμως την ίδια στιγμή δεν μπορεί να αγνοήσει την ιστορική της πραγματικότητα. Μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα η Ελλάδα είχε μετατραπεί σε μια παρηκμασμένη χώρα η οποία κάτω από την Οθωμανική κυριαρχία, είχε χάσει την ταυτότητά της. Σε ποιήματα όπως The Giaour (Ο Γκιαούρης), The Bride of Abydos (Η Νύφη της Αβύδου) και The Age of Bronze (Η εποχή του χαλκού), το ενδιαφέρον του ποιητή δεν επικεντρώνεται τόσο πολύ στην Ελλάδα ως χώρα αλλά στην Ελλάδα ως τόπο ιδεών, αξιών και συναισθημάτων τα οποία η Βρετανία χρειαζόταν απεγνωσμένα για να χτίσει σε γερές βάσεις το μέλλον της και μέσω των οποίων ο άνθρωπος ως άτομο μπορούσε να επαναπροσδιορίσει τον εαυτό του.
Ο Μπάιρον παρουσιάζει την Ελλάδα τόσο από την οπτική της Δύσης όσο και από την οπτική της Ανατολής. Από την μια πλευρά, την παρουσιάζει ως κάτι διαφορετικό και άγνωστο—ένα μυστήριο και ανεξερεύνητο μέρος για τους Ευρωπαίους ταξιδιώτες—και από την άλλη, λόγω της φυσικής της ομορφιάς, ένα οικείο μέρος για τον Ρομαντικό ποιητή, το οποίο του παρέχει τους τρόπους να ανακαλύψει τον εαυτό του και να ξεφύγει, έστω με την φαντασία του, από την σύγχρονη βιομηχανική κοινωνία. Παρά τον εξωτικό του χαρακτήρα, το περιβάλλον της Ανατολής ενισχύει τα αισθήματα της νοσταλγίας και της μελαγχολίας στην σκέψη του ποιητή, αποκαλύπτοντας τον πνευματικό δεσμό μεταξύ φύσης και ανθρώπου, ενώ την ίδια στιγμή καταφέρνει να ενσωματώσει πληθώρα φιλοσοφικών εννοιών.
Με την χρήση υποδουλωμένων γυναικών ως προσωποποίηση της Ελλάδας, ο ποιητής προβάλλει την πολιτική της αδυναμία, καθώς προεικονίζει τον αποικισμό της Ανατολικής περιοχής (Orient) μέσω της εξουσίας στο γυναικείο σώμα. Την ίδια στιγμή, η παρουσία της Ανατολικής περιοχής ως γυναικείο φύλο διευκολύνει την μετάβαση από την ανεκπλήρωτη ρομαντική αγάπη του ποιητή στον αγώνα του για πολιτικά ιδεώδη, συγκεκριμένο για εκείνο της ελευθερίας ενάντια στην τυραννία. Ο Μπάιρον χρησιμοποιεί επίσης την Ανατολική περιοχή ως μέσο για να εκφράσει τις πολιτικές του απόψεις πάνω σε τρέχοντα ζητήματα όπως αυτό της ελληνικής Ανεξαρτησίας και την εξωτερική πολιτική της Βρετανίας στην περιοχή. Η εισαγωγή της πολιτικής διανόησης στην Ρομαντική ποίηση αποτυπώνει τις ανησυχίες του ποιητή σχετικά με εθνικά ζητήματα καθώς του δίνει την δυνατότητα να δώσει ξεκάθαρες απαντήσεις σε αυτά τα θέματα έτσι ώστε τελικά να βρει την πνευματική λύτρωση που αποζητά.
Λέξεις-κλειδιά:
Μπάιρον, Λόρδος Βύρων ποίηση, Ελλάδα, Ρομαντική Ποίηση
