Μονάδα:
Τμήμα Ιστορίας και ΑρχαιολογίαςΒιβλιοθήκη Φιλοσοφικής Σχολής
Ημερομηνία κατάθεσης:
2020-12-08
Συγγραφέας:
Μητρόπουλος Γεώργιος
Στοιχεία επταμελούς επιτροπής:
Επιβλέπων: Κωνσταντίνος Μπουραζέλης, Ομότιμος καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Μέλος: Ελένη Ψωμά, Καθηγήτρια Αρχαίας Ιστορίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Μέλος: Σοφία Ανεζίρη, Αναπληρώτρια καθηγήτρια Αρχαίας Ιστορίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Μέλος: Νίκος Γιαννακόπουλος, Αναπληρωτής καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Μέλος: Σοφία Ζουμπάκη, Κύρια ερευνήτρια, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Μέλος: Στυλιανός Κατάκης, Επίκουρος καθηγητής ρωμαϊκής αρχαιολογίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Μέλος: Francesco Camia, Αναπληρωτής καθηγητής ελληνικής επιγραφικής, Facoltà di Lettere e Filosofia, La Sapienza Università di Roma
Πρωτότυπος Τίτλος:
Το πρότυπο του ηγεμόνα και η imitatio imperatoris: Διαλεκτικές επιρροής μεταξύ αυτοκρατόρων και υπηκόων στην ελληνορωμαϊκή Ανατολή (31 π.Χ. – 235 μ.Χ.)
Γλώσσες διατριβής:
Ελληνικά
Μεταφρασμένος τίτλος:
Το πρότυπο του ηγεμόνα και η imitatio imperatoris: Διαλεκτικές επιρροής μεταξύ αυτοκρατόρων και υπηκόων στην ελληνορωμαϊκή Ανατολή (31 π.Χ. – 235 μ.Χ.)
Περίληψη:
Στην παρούσα διδακτορική διατριβή αναλύεται το φαινόμενο της αυτοκρατορικής μίμησης (imitatio imperatoris), όπως αυτή εκφράστηκε από υπηκόους και, δευτερευόντως, Ρωμαίους αξιωματούχους στην ελληνορωμαϊκή Ανατολή. Ειδικότερα, η εξέταση επικεντρώνεται στον χώρο της σημερινής Ελλάδας και Μικράς Ασίας και ορίζεται χρονικά από την εποχή του Αυγούστου μέχρι και του Σεβήρου Αλεξάνδρου (31 π.Χ. – 235 μ.Χ.). Ο βασικός σκοπός αυτής της προσπάθειας είναι διττός: να τεκμηριωθεί η ίδια η ύπαρξη της αυτοκρατορικής μίμησης ως διαδεδομένου φαινομένου στην ελληνορωμαϊκή Ανατολή και, κατά δεύτερον, να αναδειχθεί η ποικιλία των τρόπων με τους οποίους οι υπήκοοι προσέγγιζαν το πρότυπο του αυτοκράτορα ως αντικείμενο μίμησης.
Αξίζει να τονιστεί πως παρά το γεγονός ότι ο αυτοκράτορας ως πρόσωπο και αξίωμα είναι το κυριότερο αντικείμενο μελέτης των ιστορικών της ρωμαϊκής εποχής, αρχαίων και νεότερων, απουσιάζει παραδόξως η ολοκληρωμένη και εις βάθος θεώρησή του ως αντικειμένου μίμησης για τους υπηκόους, ιδίως των ανατολικών επαρχιών. Η έλλειψη «κατευθυντήριων γραμμών» από τη νεότερη έρευνα είναι εντυπωσιακή, καθώς τις περισσότερες φορές οι ερευνητές επικεντρώνονται σε μια συγκεκριμένη περίπτωση αυτοκρατορικής μίμησης ή περιορίζονται στο σχόλιο ότι η πράξη ή η εμφάνιση ενός υπηκόου θύμιζε τον αυτοκράτορα. Ο παραδειγματικός ρόλος του princeps θεωρείται συνήθως αυτονόητος, ενώ την ίδια στιγμή ο εκάστοτε ιστορικός δεν διευκρινίζει τί ορίζει ως «μίμηση» στην περίπτωση που μελετά. Έτσι, η παρούσα έρευνα σκοπεύει να καλύψει αυτό το ουσιαστικό κενό και να αναδείξει πτυχές που σχετίζονται με την ευρύτερη λειτουργία του αυτοκράτορα ως προτύπου για την αυτοκρατορική κοινωνία των ανατολικών επαρχιών.
Η διάταξη των κεφαλαίων έχει ως εξής: Στην εισαγωγή παρατίθενται τα ερευνητικά ερωτήματα, η μεθοδολογία και οι πηγές της έρευνας (τόσο οι πρωτογενείς, όσο και επιλεκτικά στοιχεία της νεότερης βιβλιογραφίας). Επιπλέον, εξετάζεται η ορολογία της μίμησης στον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό και σε σχέση με τον αυτοκράτορα.
Στο πρώτο κεφάλαιο αναλύονται δύο κρίσιμα ερωτήματα: Γιατί ο αυτοκράτορας επιδίωκε τη μίμησή του και γιατί να μιμηθεί κανείς τον αυτοκράτορα. Στη συνέχεια, στο δεύτερο κεφάλαιο εξετάζονται τα «όρια» της μίμησης, δηλαδή σε ποιες πτυχές του δημόσιου βίου ο αυτοκράτορας κατείχε τα πρωτεία και απέτρεπε την μίμησή του και ιδίως αυτήν με ανταγωνιστικό χαρακτήρα (aemulatio imperatoris).
Στο τρίτο, τέταρτο και πέμπτο κεφάλαιο αναλύεται συνολικά η μίμηση του αυτοκράτορα στη δημόσια ζωή από τις πόλεις, τους πελατειακούς βασιλείς και τους εξέχοντες πολίτες αντίστοιχα. Στοιχεία από μια ευρεία ποικιλία υλικού (γραμματειακού, επιγραφικού, αρχαιολογικού και νομισματικού) καταδεικνύουν ότι το πρότυπο του αυτοκράτορα παρότρυνε προς μίμηση τόσο δημόσια σώματα των ανατολικών πόλεων, όσο και επιφανείς υπηκόους σε πολλές πτυχές της δημόσιας σφαίρας.
Στο έκτο κεφάλαιο η έμφαση μετατοπίζεται στην ιδιωτική ζωή και γίνεται προσπάθεια να εντοπιστούν τα επίπεδα της imitatio imperatoris εκεί, και ειδικότερα όσον αφορά τα ήθη, τα ονόματα και τα πορτρέτα των επαρχιωτών. Στη συνέχεια, στο έβδομο κεφάλαιο αναλύονται οι περιπτώσεις στις οποίες η μίμηση προσλάμβανε απόλυτο χαρακτήρα και οι μιμητές ταυτίζονταν πλέον με μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας, τους οποίους και υποδύονταν. Τέλος, στο όγδοο κεφάλαιο εξετάζεται συνολικά το φαινόμενο της imitatio imperatoris και διατυπώνονται γενικές παρατηρήσεις πάνω στο υλικό και τη λειτουργία της μίμησης του αυτοκράτορα για όσους προσέγγιζαν το πρότυπό του.
Κύρια θεματική κατηγορία:
Ιστορία
Λέξεις-κλειδιά:
Ρωμαίος αυτοκράτορας, Ελληνορωμαϊκή Ανατολή, Αυτοκρατορική ιδεολογία
Αρ. σελίδων ευρετηρίου:
0
Αρ. βιβλιογραφικών αναφορών:
1250
Αρχείο:
Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο έως 2025-12-10.
Mitropoulos Giorgos PhD.pdf
7 MB
Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο έως 2025-12-10.
