Τμήμα Θεολογίας
Βιβλιοθήκη Θεολογικής Σχολής

2022-11-01

2022

Βουγιουκλάκης Σπυρίδων-Ιωάννης

Kωνσταντίνος Μπελέζος, Καθηγητής, Τμήμα Θεολογίας, ΕΚΠΑ
Κωνσταντίνος Ζάρρας, Καθηγητής, Τμήμα Θεολογίας, ΕΚΠΑ
Σταμάτιος Χατζησταματίου, Λέκτωρ, Τμήμα Θεολογίας, ΕΚΠΑ
Χρήστος Καρακόλης, Καθηγητής, Τμήμα Θεολογίας, ΕΚΠΑ
Χρήστος Καραγιάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Θεολογίας, ΕΚΠΑ
Θωμάς Ιωαννίδης, Καθηγητής, Τμήμα Θεολογίας, ΕΚΠΑ
Αλεξάνδρα Παλάντζα, Επίκουρος Καθηγήτρια, Τμήμα Θεολογίας, ΕΚΠΑ

Η απαγόρευση της βρώσεως χοιρινού κρέατος στον Ισραήλ και η άρση της στην Καινή Διαθήκη

Ελληνικά

Η απαγόρευση της βρώσεως χοιρινού κρέατος στον Ισραήλ και η άρση της στην Καινή Διαθήκη

Το θέμα της διατριβής διαιρείται σε δύο σκέλη. Το πρώτο σκέλος αφορά το ερώτημα της απαγόρευσης της βρώσεως χοιρινού κρέατος στους Ισραηλίτες και το δεύτερο την άρση της στην Καινή Διαθήκη. Στο πρώτο σκέλος γίνεται επισκόπηση της έρευνας επί των διατροφικών ταμπού και επί των κανόνων της Πεντατεύχου από διάφορα επιστημονικά πεδία. Παρατίθενται στοιχεία αναφορικά με την σημασία της διατροφής στην ιστορία των πολιτισμών, ενώ επισημαίνονται οι συνέπειες της έλευσης της γεωργίας. Εκτίθενται αναλυτικά οι αντιλήψεις περί εκτροφής και βρώσεως χοίρων σε ποικίλους αρχαίους πολιτισμούς. Διαπιστώνεται σύνδεση της αντιμετώπισης της χοιροτροφίας με τις εκάστοτε περιβαλλοντικές συνθήκες. Εξετάζεται η στάση του Ισλάμ.
Η μελέτη στη συνέχεια επικεντρώνεται στον Ιουδαϊσμό. Παρατίθενται αρχαιολογικά δεδομένα περί της εξέλιξης της χοιροτροφίας σε διάφορες περιοχής της Παλαιστίνης μέχρι τον 10ο αιώνα π.Χ.. Εκτίθενται οι κυριότερες σύγχρονες ερμηνείες γύρω από τις απαγορεύσεις του Λευιτικού και του Δευτερονομίου, αυτή της Συμβολικής Ανθρωπολογίας γύρω από τον δυϊσμό καθαρού-ακαθάρτου και ιερού-βέβηλου, όπως διατυπώθηκε από τη Mary Douglas, και της ανθρωπολογικής σχολής του Πολιτισμικού Υλισμού, που επικεντρώνεται στη βιωσιμότητα της εκτροφής χοίρων στη Μέση Ανατολή, όπως διατυπώθηκε από τον Marvin Harris. Προτείνεται εκ μέρους μας ένα σχήμα αλληλοσυμπλήρωσης των δύο προσεγγίσεων, καθώς κρίνουμε ότι έκαστη ανταποκρίνεται περισσότερο σε διαφορετικές ιστορικές περιόδους. Η σχολή του Πολιτισμικού Υλισμού εξηγεί επαρκώς την άπωση πολλών λαών της Εγγύς Ανατολής προς το χοίρειο κρέας. Η Συμβολική Ανθρωπολογία εξηγεί πιο ικανοποιητικά για εμάς την ανθεκτικότητα της απαγόρευσης στον Ιουδαϊσμό όταν δοκιμάζεται από απειλές από τα Έθνη και την διασπορά. Εξετάζουμε τη διάσταση του Μωσαϊκού Νόμου ως μέσο διατήρησης της ιουδαϊκής ταυτότητας και διαπιστώνεται ο ρόλος της αποφυγής του χοίρειου κρέατος σε προκαταλήψεις κατά των Ιουδαίων από άλλους πολιτισμούς.
Το δεύτερο σκέλος του θέματος είναι η άρση της απαγόρευσης βρώσεως χοιρινού στην Καινή Διαθήκη. Εκτίθεται το περίγραμμα των διαφόρων τάσεων του Ιουδαϊσμού κατά τους χρόνους του Ιησού και παρουσιάζεται ο Ιησούς ως ερμηνευτής του Νόμου, που διατρανώνει ότι ήλθε για να τον εκπληρώσει. Μέσα από τους λόγους του και ευαγγελικές περιγραφές των συγκρούσεών του με τους Φαρισαίους εκτίθεται το πώς η ερμηνεία του Νόμου μεταφέρεται από την εξωτερική στην εσωτερική καθαρότητα, προκειμένου να οδηγηθούμε στη διακήρυξη ότι «οὐ τὸ εἰσερχόμενον εἰς τὸ στόμα κοινοὶ τὸν ἄνθρωπον ἀλλὰ τὸ ἐκπορευόμενον ἐκ τοῦ στόματος…» (Μθ. 15,11). Ωστόσο η θεραπεία του δαιμονιζομένου στη χώρα των Γερασηνών και οι αναφορές του Ιησού σε χοίρους και κύνες ως τύπους κατακριτέων ανθρώπινων συμπεριφορών χρήζουν ιδιαίτερης ερμηνείας, για την οποία αξιοποιούνται διάφορες ερμηνευτικές κλείδες, φιλολογικά και ιστορικά δεδομένα, καθώς και η πατερική γραμματεία.
Η διατριβή ασχολείται με την πρόσληψη του Νόμου από την αρχαία Εκκλησία. Ιδιαίτερη βαρύτητα αποδίδεται στο έργο του Παύλου, που αναγνώρισε τον Νόμο ως όργανο διάγνωσης της αμαρτίας, αλλά εκτίμησε ότι ένεκα της αδυναμίας του ανθρώπου να τον εκπληρώσει, ο Νόμος εγκλώβισε τον άνθρωπο στην αμαρτία. Με αυτόν τον τρόπο προέταξε την εν Χριστώ σωτηρία και την κήρυξε στα Έθνη, δίχως να αμφισβητήσει τον θεόδοτο χαρακτήρα του Νόμου. Αναλύονται οι διενέξεις περί του Νόμου στην αρχαία Εκκλησία, με έμφραση στο πρόβλημα των ειδωλοθύτων. Εξετάζεται το όραμα του Πέτρου στις Πράξεις των Αποστόλων επάνω στη βάση της εσχατολογικής προοπτικής της αποκαταστάσεως της Δημιουργίας, καθώς και στο πλαίσιο του αποκαλυπτικού λόγου. Αναλύεται η Αποστολική Σύνοδος, τα ερμηνευτικά και φιλολογικά της προβλήματα. Οι συνέπειες της Συνόδου στην Εκκλησία σε Ανατολή και Δύση παρουσιάζονται μέσα από κανονικά και πατερικά κείμενα. Στο Παράρτημα της διατριβής προσεγγίζεται η ιδέα της αποκαταστάσεως της Δημιουργίας σε Ιουδαϊσμό και Χριστιανισμό και γίνεται αναφορά σε θέματα Οικοθεολογίας.

Θρησκεία

Αγία Γραφή, Παλαιά Διαθήκη, Καινή Διαθήκη, Ταμπού, Ισραήλ, Ιουδαϊσμός, Κτηνοτροφία, Διατροφή, Χοιρινό, Λευιτικόν, Δευτερονόμιον, Μωσαϊκός Νόμος, Ιησούς, Παύλος, Πέτρος, Αποστολική Σύνοδος, Ειδωλόθυτα, Δημιουργία

Όχι

0

Ναι

417

441

Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο αρχείο έως 2025-11-01.

https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/3243531