Summary:
Στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, όπου η βαρύτητα των περιστατικών, δυσκολεύει
τη λήψη αποφάσεων, η ικανότητα των νοσηλευτών να δρουν με ταχύτητα και να
λαμβάνουν κρίσιμες αποφάσεις άμεσα, συχνά βοηθά στη θετική έκβαση της πορείας
των ασθενών. Νοσηλευτική αυτονομία στο χώρο εργασίας, καλείται η ικανότητα των
νοσηλευτών να ασκούν τα καθήκοντά τους κατά αυτεξούσιο τρόπο, χωρίς όμως να
αντικρούει τις ηθικές, νομικές και επαγγελματικές αξίες του επαγγέλματος. Ο
όρος αυτονομία προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις εαυτός και νόμος. Αυτονομία
είναι ο αυτοπροσδιορισμός της βούλησης, η δυνατότητα ελεύθερης απόφασης και
δράσης. Σκοπός: Στην παρούσα έρευνα διερευνήθηκαν ο βαθμός επαγγελματικής
αυτονομίας των νοσηλευτών που εργάζονται σε ΜΕΘ, καθώς και οι παράγοντες που
σχετίζονται με τη λήψη κλινικών αποφάσεων εκ μέρους των νοσηλευτών. Υλικό –
μέθοδος: Για τους σκοπούς της μελέτης χρησιμοποιήθηκε περιγραφικός συγχρονικός
σχεδιασμός. Το δείγμα αποτέλεσαν 120 νοσηλευτές, που εργάζονται σε ΜΕΘ
τεσσάρων νοσοκομείων της Αττικής. Η επιλογή των συμμετεχόντων στη μελέτη ήταν
τυχαιοποιημένη. Οι ανεξάρτητες μεταβλητές της μελέτης που διερευνήθηκαν ήταν το
φύλο, η ηλικία, ο τίτλος σπουδών, οι μεταπτυχιακές σπουδές, τα χρόνια
προϋπηρεσίας, καθώς και οι νοσηλευτικές ενέργειες που λαμβάνουν χώρα σε ΜΕΘ. Η
συλλογή των δεδομένων έγινε με τη χρήση ανώνυμου δομημένου ερωτηματολογίου, το
οποίο περιλάμβανε τρείς ενότητες. Για την διερεύνηση ύπαρξης συσχέτισης μεταξύ
των δημογραφικών στοιχείων και των διαφόρων ερωτήσεων που αναφέρονται στην
αυτονομία των νοσηλευτικών πράξεων, χρησιμοποιήθηκε το κριτήριο ετερογένειας X2
του Pearson, ενώ για τον έλεγχο ύπαρξης συσχέτισης μεταξύ των ερωτήσεων που
αποτυπώνουν τις απόψεις των συμμετεχόντων για τη χρήση πρωτοκόλλων εφαρμόστηκε
ο μη-παραμετρικός συντελεστής συσχέτισης του Spearman (Spearmanrho). Για την
πραγματοποίηση της στατιστικής ανάλυσης χρησιμοποιήθηκε το λογισμικό SPSS 17.
Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα των συγκριτικών αναλύσεων της μελέτης κατέδειξαν
ότι οι μεταπτυχιακές σπουδές και ο τίτλος σπουδών φαίνεται να παίζουν σημαντικό
ρόλο στη διαφοροποίηση της επαγγελματικής αυτονομίας των νοσηλευτών, εντούτοις
το επίπεδο επαγγελματικής αυτονομίας, παραμένει σε χαμηλά επίπεδα στους ν
οσηλευτές των ελληνικών νοσοκομείων. Συμπεράσματα: Τα ευρήματα, υποδεικνύουν
ότι τα δημογραφικά στοιχεία, τα πρωτόκολλα και οι κατευθυντήριες οδηγίες
λειτουργούν ως σημαντικοί προσδιοριστικοί παράγοντες της επαγγελματικής
αυτονομίας των νοσηλευτών στις ΜΕΘ, ενώ σε γενικές γραμμές η επαγγελματική
αυτονομία αποτυπώνεται ως σημαντικά περιορισμένη για το σύνολο του νοσηλευτικού
προσωπικού. Προβάλλεται η ανάγκη ενίσχυσης της αυτονομίας των νοσηλευτών ούτως
ώστε να αποκτήσουν τον έλεγχο στην εργασία τους, να αναπτύξουν κριτική σκέψη
και να διατυπώνουν συνεργατικά σχέδια φροντίδας
