Title:
Η συνάρτηση μεταξύ των εννοιών της ηθικής και του δικαίου στο «Πραγματικό και το Ισχύον» του Jürgen Habermas και η σημασία της ηθικής του διαλόγου - Between Facts and Norms: Law, Ethics, Morality and the importance of communicative action
Abstract:
Περίληψη: Στην παρούσα εργασία, επιδιώκεται τόσο η ανάλυση της συνάρτησης ανάμεσα στο δίκαιο και την ηθική, όσο και η ανάλυση της ηθικής του διαλόγου υπό το πρίσμα της σκέψης του Jürgen Habermas. Αρχικά, εξηγούνται οι όροι της επικοινωνιακής ορθολογικότητας, της δημόσιας σφαίρας, και της κριτικής ικανότητας. Έπειτα, αναπτύσσονται εννέα προσεγγίσεις που αφορούν τη σχέση ανάμεσα στο δίκαιο και την ηθική, ώστε να υπάρξει μια πλήρης εποπτεία επί του ζητήματος. Σε αυτές τις προσεγγίσεις, περιγράφονται αναλυτικά τα χαρακτηριστικά των εννοιών του δικαίου και της ηθικής. Στη συνέχεια, η μελέτη προχωρά παραγωγικά προς τη διάκριση ανάμεσα στην ηθική αρχή και τη δημοκρατική αρχή, ενώ συνεχίζει προς τη διάκριση ανάμεσα στους πραξιακούς κανόνες και τους δικαιικούς κανόνες. Ύστερα, αναλύεται η ηθική του διαλόγου καθώς και οι προϋποθέσεις που χρειάζονται για τη δημιουργία μιας έλλογης διαβούλευσης. Τέλος, αναλύεται εξίσου, η έννοια της ηθικής συνείδησης, η οποία απασχολεί καταστατικά τη φιλοσοφική σκέψη του Habermas. Μετά την ολοκλήρωση της μελέτης της παρούσας εργασίας, θα είμαστε σε θέση να αντιληφθούμε πως η ηθική και το δίκαιο αποτελούν δύο διακριτές έννοιες οι οποίες όμως, με άξονα το δίκαιο, αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Σε αυτή την αλληλεπίδραση, ο έλλογος διάλογος διαδραματίζει καίριο ρόλο.
Abstract: This essay will focus on Habermas’s discourse ethics and the theory of communicative action. More specifically, it will examine Habermas’s discourse theory of law and the relationship (interaction, differences and similarities) between law, morality and ethics.
Keywords:
συνεπειοκρατία, δεοντοκρατία, ηθική του διαλόγου, ωφελιμισμός, δίκαιο, νόμος, ηθική, ηθικότητα, επικοινωνιακή δράση, Δημόσια Σφαίρα, λόγος, Λόγος