Abstract:
Στο άρθρο παρουσιάζεται η μεθοδολογία, η διεξαγωγή και τα αποτελέσματα ενός εργαστηρίου Πειραματικής Αρχαιολογίας που διοργανώθηκε υπό τη δική μου ευθύνη και επίβλεψη, και σε συνεργασία με άλλους αρχαιολόγους και κεραμίστες στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, το 2012. Συμμετείχαν προπτυχιακοί και μεταπτυχιακές φοιτητές της Αρχαιολογίας, και της Μουσειολογίας. Ακολουθήσαμε το βιωματικό και διαδραστικό εκπαιδευτικό μοντέλο και συνδυάσαμε την αρχαιολογική γνώση με την τεχνική εμπειρία των σύγχρονων βορειοελλαδιτών κεραμιστών, ενώ παράλληλα διερευνήσαμε ορισμένα ζητήματα που απασχολούν την επιστημονική έρευνα της αρχαίας κεραμικής.
Το Εργαστήριο είχε σαν στόχο την καλύτερη κατανόηση των σχημάτων, της διακόσμησης και των χρήσεων των αγγείων του 7ου και 6ου αιώνα π.Χ., δηλαδή της εποχής που ιδρύθηκε και αναπτύχθηκε το Βασίλειο της Μακεδονίας. Επιλέχθηκαν τέσσερα συγκεκριμένα σχήματα αγγείων. Τα δύο έχουν μακρά παράδοση στον μακεδονικό χώρο (οπισθότμητη πρόχους και κανθαροειδής κοτύλη), ενώ τα άλλα δύο εισήχθηκαν στη Μακεδονία από την Κόρινθο και την Αττική κατά τον 6ο αιώνα π.Χ. αλλά έγιναν στη συνέχεια έγιναν πολύ αγαπητά στους ντόπιους κεραμείς (κιονωτός κρατήρας και εξάλειπτρο). Την ομάδα της κεραμικής συμπλήρωσε μία πέμπτη κατηγορία, τα μικρογραφικά («μικκύλα») αγγεία διαφόρων σχημάτων.
Για τις ανάγκες του Εργαστηρίου κατασκευάστηκε κλίβανος όπτησης των αγγείων στο αίθριο του Μουσείο, έτσι ώστε οι εκπαιδευόμενοι να παρακολουθήσουν όλα τα στάδια της διαδικασίας της κεραμικής παραγωγής. Στο τέλος έγινε συνολική αποτίμηση των αποτελεσμάτων και πειραματικές δοκιμές των αγγείων που κατασκευάστηκαν. Επίσης, δόθηκαν ερωτηματολόγια αξιολόγησης, από τα οποία προέκυψαν ενδιαφέροντα συμπεράσματα σχετικά με τη συνέχιση και βελτίωση ανάλογων εγχειρημάτων, που αποσκοπούν σε μια μη τυπική μορφή εκπαίδευσης των νέων αρχαιολόγων στο πιο κοινό αρχαιολογικό εύρημα, την κεραμική.
Keywords:
Πειραματική αρχαιολογία, κεραμική, κλίβανοι, αρχαϊκή περίοδος, Μακεδονία
