Περίληψη:
Στην παρούσα μελέτη περίπτωσης συνεξετάζονται ο ρόλος της φιλαρμονικής στη διαδικασία διαμόρφωσης της αστικής μουσικής κουλτούρας και η πορεία συγκρότησης της βιομηχανικής πόλης του Λαυρίου, περίπτωση ιδιότυπης αστικοποίησης, αφού το Λαύριο ιδρύθηκε, μέσα από διαδικασίες εσωτερικής και εξωτερικής μετανάστευσης, με σκοπό τη διαβίωση των εργατών των εκεί μεταλλείων. Η μελέτη της συγκρότησης της συγκεκριμένης κοινωνίας εμπίπτει στο πλαίσιο αναζήτησης νέων θεματικών έρευνας για τον λαϊκό πολιτισμό. Η Λαογραφία της πόλης και της βιομηχανίας (R.Dorson) με το ενδιαφέρον για την εθνότητα (R.Abrahams) οδηγούν στη διευρυμένη έννοια του λαού (A.Dundes) με τις νέες παραδόσεις και διαφορετικές κουλτούρες. Η «Λαογραφία του προλεταριάτου» (W.Peuckert) θα στρέψει την έρευνα στην Λαογραφία του παρόντος και ο «βιομηχανικός λαός» (W.Brepohl) συνεξετάζεται πλέον ως αστική τάξη, με τις υπόλοιπες κοινωνικές τάξεις. Στη συνέχεια γίνεται φανερό ότι στην πορεία της αστικοποίησης του, το Λαύριο συνέδεσε τις δραστηριότητες του «βιομηχανικού λαού» του με τη μουσική κουλτούρα, και ιδιαίτερα τις φιλαρμονικές, που ενθάρρυναν οι εργοδότες των μεταλλείων, προκειμένου να ψυχαγωγούνται προσωπικό, επιστάτες και εργαζόμενοι. Η έρευνα της Βάσως Κιούση στο Λαύριο (2001-2002) είχε ως αποτέλεσμα τη διερεύνηση αφ’ ενός μεν της μουσικής κουλτούρας των εθνοτικών ομάδων που συγκροτούν την έννοια του λαού της πόλης, αφ’ ετέρου δε, το ρόλο των φιλαρμονικών και χορωδιών στη διαμόρφωση της κουλτούρας όλου αυτού του πληθυσμού. Από τα παραπάνω αναδεικνύεται ο κοινός και ενοποιητικός παράγοντας που αποτέλεσε και αποτελεί μέχρι σήμερα αυτή η μουσική δραστηριότητα και ψυχαγωγία σε αναφορά προς τον τοπικό πληθυσμό.
